FAQ
Logotyp Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego

Incydent korsuński. Prowokacja polityczna jako narzędzie rosyjskich służb specjalnych

Data publikacji: 18.12.2024

Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego, 2024, Numer 31 (16), s. 153 - 186

https://doi.org/10.4467/20801335PBW.24.021.20798

Autorzy

Marek Świerczek
Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
https://orcid.org/0000-0002-0661-0315 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Incydent korsuński. Prowokacja polityczna jako narzędzie rosyjskich służb specjalnych

Abstrakt

Autor opisuje wybuch konfliktu na wschodzie i południu Ukrainy w lutym 2014 r. Wysuwa hipotezę, że protesty społeczne, które przekształciły się w wojnę domową, wspieraną niejawnie przez Federację Rosyjską, zostały sprowokowane przez rosyjskie służby specjalne. Zdaniem autora incydent korsuński, uchylenie tzw. ustawy językowej oraz groźby interwencji siłowej na wschodzie ze strony jednego z liderów ukraińskiego Prawego Sektora były logicznymi ogniwami prowokacji politycznej mającej na celu polaryzację społeczną wobec kwestii politycznych i językowych. Wzburzenie społeczne zostało następnie wzmocnione za pośrednictwem struktur kierowanych przez rosyjskie służby specjalne, co doprowadziło do utraty przez Ukrainę Krymu oraz części Donbasu.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Altenhöner F., Człowiek, który rozpętał II wojnę światową: Alfred Naujocks – fałszerz, morderca, terrorysta, Poznań 2019.

Andersen J.P., Agent Provocateur. Et etisk og juridisk problem, Aarhus 1986.

Butler J.R.M., Grand Strategy. Volume II. September 1939 – June 1941, London 1957. Cannon W.B., The Wisdom of the Body, London 1932.

Dwinger E.E., Der Tod in Polen. Die volksdeutsche Passion, Jena 1940. Gajdziński P., Prowokacja. Dyktatorzy, politycy, agenci, Warszawa 2002.

Girling J.L.S., Vietnam and the domino theory, „Australian Outlook” 1967, t. 21, nr 1, s. 61–70. https://doi.org/10.1080/10357716708444262.

Hofer W., Die Entfesselung des Zweiten Weltkrieges, Frankfurt 1967.

Kucharski W., Rozbicie armii koronnej w działaniach wojennych 1648 r., „Studia z Dziejów Wojskowości” 2015, t. 4, s. 57–99.

Lorenz K., Regres człowieczeństwa, Warszawa 1986.

Robinson P., Just War in Comparative Perspective, London 2003.

Shane S., Vietnam War Intelligence „Deliberately Skewed”, Secret Study Says, „New York Times”, 2 XII 2005 r.

Słownik języka polskiego, Warszawa 2005.

Słownik wyrazów obcych, Warszawa 1997.

Strauss L., Prawo naturalne w świetle historii, Warszawa 1969.

Świerczek M., Szturm na siedzibę Służby Bezpieczeństwa Ukrainy w Ługańsku w 2014 r. jako przykład operacji służb specjalnych Federacji Rosyjskiej, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2023, nr 28, s. 52–86. https://doi.org/10.4467/20801335PBW.23.002.17652.

Woźniak P., Zasoby Ukrainy w rękach Rosjan, „Gazeta Polska Codziennie”, 20 II 2023 r. Zinn H., Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, Warszawa 2016.

Ziółkowski W.J., Wojna sprawiedliwa u św. Tomasza z Akwinu, „Ogrody Nauk i Sztuk” 2011, nr 1, s. 22–27.

Literatura rosyjska i ukraińska

Атраментова Л.А. i in., Этническая консолидация на Украине и её роль в популяционных, медико-генетических и фармакогенетических исследованиях, w: Генетика человека и патология. Проблемы эволюционной медицины. Сборник научных трудов, В.А. Степанов (red.), Томск 2014 (Atramientowa Ł.A. i in., Etniczeskaja konsolidacyja na Ukrainie i jejo rol w populacyonnych, miediko-gienieticzeskich i farmakogienieticzeskich issledowanijach, w: Gienietika czełowieka i patołogija. Problemy ewolucyonnoj miedicyny. Sbornik naucznych trudow, W.A. Stepanow (red.), Tomsk 2014).

Гусакова Е., Как возвращались домой. О чем вспоминают участники Крымской весны, „Российская Газета” 2019 (Gusakowa Je., Kak wozwraszczalis domoj. O czem wspominajut uczastniki Krymskoj wiesny, „Rossijskaja Gazieta” 2019), nr 55.

Николаев В.Г., Перестройка идентичностей и новые маргинализации в условиях затяжного политического кризиса (на примере событий 2013–2014 гг. в Украине),

„Вопросы социальной теории” 2015 (Nikołajew W.G., Pieriestrojka idienticznostiej i nowyje marginalizacyi w usłowijach zatiażnogo politiczeskogo krizisa (na primierie sobytij 2013–2014 gg. w Ukrainie), „Woprosy socyalnoj tieorii”), t. 7, nr 1–2, s. 240–252.

Źródła internetowe

Fuhr F., Schlesien bleibt munter, Welt, 16 IX 2005 r., https://www.welt.de/print-welt/article165170/Schlesien-bleibt-munter.html [dostęp: 1 III 2023].

Glass A., Congress approves Gulf of Tonkin Resolution: Aug. 7, 1964, Politico, 8 VII 2016 r., https://www.politico.com/story/2016/08/congress-approves-gulf-of-tonkin-resolution-aug-7-1964-226732 [dostęp: 2 III 2023].

Gradirovski S., Esipova N., Russian Language Enjoying a Boost in Post-Soviet States, Gallup, 1 VIII 2008 r., https://news.gallup.com/poll/109228/Russian-Language-Enjoying-Boost-PostSoviet-States.aspx [dostęp: 9 III 2023].

Grytsenko O., Chernichkin K., Odesa’s Agony: 5 years later, few answers in May 2, 2014 deaths of 48 people, Kyiv Post, 31 V 2019 r., https://www.kyivpost.com/post/7609 [dostęp: 10 III 2023].

Hanyok R.J., Skunks, Bogies, Silent Hounds, and the Flying Fish. The Gulf of Tonkin Mystery, 2–4 August 1964, Naval History and Heritage Command, 2 XI 2017 r., https://www.history.navy.mil/research/library/online-reading-room/title-list-alphabetically/s/skunks-bogies-silent-hounds-flying-fish.html [dostęp: 2 III 2023].

Hitler A., Erklärung der Reichsregierung vor dem Deutschen Reichstag, 1. September 1939https://www.1000dokumente.de/index.html?c=dokument_de&dokument=0209_pol&object=translation&st=&l=de [dostęp: 2 III 2023].

Korsuń Szewczenkowski, Wikipedia, https://pl.wikipedia.org/wiki/Korsu%C5%84_Szewczenkowski [dostęp: 1 III 2023].

Kurs hrywny ukraińskiej (UAH) i złotego (PLN) z dnia 18 maj 2016 roku, eGospodarka.pl, 18 V 2016 r., https://www.finanse.egospodarka.pl/kursy-walut/porownanie-walut/2016-05-18/UAH/PLN [dostęp: 26 V 2023].

Prados J., The Gulf of Tonkin Incident, 40 Years Later. Flawed Intelligence and the Decision for War in Vietnam, The National Security Archive, 4 VIII 2004 r., https://nsarchive2.gwu.edu/NSAEBB/NSAEBB132/index.htm [dostęp: 19 II 2023].

Słownik języka polskiego PWNhttps://sjp.pwn.pl/sjp/etnos;2557154 [dostęp: 6 X 2022].

The Domino Theory, GlobalSecurity.org, https://www.globalsecurity.org/military/ops/vietnam2-domino-theory.htm [dostęp: 3 III 2023].

Tomasz z Akwinu, Suma teologicznaCnoty społeczne. Pokrewne sprawiedliwości, t. 20, https://www.katedra.uksw.edu.pl/suma/suma20.htm [dostęp: 2 III 2023].

Ukraina: demografia, Wikipedia, https://pl.wikipedia.org/wiki/Ukraina#Demografia [dostęp: 1 III 2023].

Rosyjskie i ukraińskie źródła internetowe

Аннитова И., Убийства, которых не было: о чем лжет фильм «Крым» (Annitowa I., Ubijstwa, kotorych nie było: o czem łżet film «Krym»), Stopfake.org, 19 X 2017 r., https://www.stopfake.org/ru/ubijstva-kotoryh-ne-bylo-o-chem-lzhet-film-krym/ [dostęp: 8 III 2023].

Антимайдан в Киеве: как это было. ФОТОрепортаж, Цензор.НЕТ (Antimajdan w Kijewie: kak eto było. FOTOrieportaż, Censor.NET), 23 XII 2016 r., https://censor.net/ru/p420434 [dostęp: 4 III 2023].

Арестович: Все участники АТО преступники! (Arestowycz: Wse uczastnyky ATO prestupnyky!), YouTube, 2 XI 2022 r., https://www.youtube.com/watch?v=zzxcEvZVbjA [dostęp: 14 XI 2023].

Артём Гришанов Игрушки (Artiom Griszanow – Igruszki/ Toys for Poroshenko / War in Ukraine (English subtitles), YouTube, 22 IX 2015 r., https://www.youtube.com/watch?v=8veOzd39VWI [dostęp: 8 III 2023].

Бунякина Д., Черкасчане: «Корсуньский погром» – выдумка российских пропагандистов (Buniakina D., Czerkasczanie: «Korsun’skij pogrom» – wydumka rossijskich propagandistow), 17 III 2015 r., https://ru.krymr.com/a/26905081.html [dostęp: 5 III 2023].

Буткевич В., Как захватывали луганскую СБУ (Butkiewicz W., Kak zachwatywali ługanskuju SBU), argumentua.com, 16 XII 2015 r., https://argumentua.com/stati/kak-zakhvatyvali-luganskuyu-sbu [dostęp: 5 VIII 2022].

Валерий Болотов: бесславная смерть первого главы ЛНР – Гражданская оборона (Walerij Bołotow: biessławnaja smiertʹ pierwogo gławy ŁNR – Grażdanskaja oborona), YouTube, 31 I 2017 r., https://www.youtube.com/watch?v=aVl0U553-0M [dostęp: 29 IX 2022].

Виктор Янукович. Удар властью (Wiktor Janukowicz. Udar włastju), YouTube, 7 VII 2021 r., https://www.youtube.com/watch?v=zyMSuxjpEhE [dostęp: 4 III 2023].

Военные действия в Луганске: Захват базы СБУ террористами, а люди покидают опасный регион (Wojennyje diejstwija w Ługanskie: Zachwat bazy SBU tierroristami, a ludi pokidajut opasnyjriegion), YouTube, 6 VI 2014 r., https://www.youtube.com/watch?v=Yb-wOdOlM3Ns [dostęp: 17 IX 2022].

Генерал СБУ Александр Петрулевич. „ГОРДОН” (2017) – (Gienierał SBU Aleksandr Pietrulewicz. „GORDON” (2017)), YouTube, 19 I 2018 r., https://www.youtube.com/watch?v=lQOxmkC5YNc [dostęp: 24 IX 2022].

Гусєв Г., «Западные дипломаты не верили, что мы выстоим». Александр Турчинов рассказывает как весной-летом 2014 гoда занял все высшие посты в Украине, заново строил власть и начал АТО, Бабель (Gusjew G., «Zapadnyje dipłomaty nie wierili, czto my wystoim». Aleksandr Turczinow rasskazywajetkak wiesnoj-letom 2014 goda zaniałwsie wysszyje posty w Ukrainie, zanowo stroił włast’ i naczał ATO, Babiel), 23 VIII 2021 r., https://babel.ua/ru/texts/68499-zapadnye-diplomaty-ne-verili-chto-my-vystoim-aleksandr-turchinov-rasskazyvaet-kak-vesnoy-letom-2014-goda-zanyal-vse-vysshie-posty-v-ukraine-zanovo-stroil-vlast-i-nachal-ato [dostęp: 5 VIII 2022].

Документальный фильм «Корсуньский погром» (Dokumientalnyj film «Korsun’skij pogrom»), YouTube, 30 VII 2014 r., https://www.youtube.com/watch?v=7FfPTBQ4l38 [dostęp: 4 III 2023].

Как начиналась война на Луганщине. Рассказ офицера СБУ (Kak naczinałas’ wojna na Ługanszczinie. Rasskaz oficera SBU), korupciya.com, 22 XII 2014 r., https://korupciya.com/dhsdhdh-dhdhndhdhdhdhdhnfnoe-dhdhdhdhdh-dhdh-dhnfdhdhdhndhdhdhu-dhdhnfnfdhdhdh-dhndhndhundh-dhcdhdh/ [dostęp: 5 VIII 2022].

Корсуньская трагедия Убивали только за то, что они из Крыма 2014 весна (Korsunskaja tragiedija Ubiwali tolko za to, czto oni iz Kryma 2014 wiesna), YouTube, 27 V 2019 r., https://www.youtube.com/watch?v=bqUcM5YBWFw [dostęp: 23 II 2023].

Корсуньский погром Крымчане Свидетели рассказывают 20.02.14 (Korsun’skij pogrom Krymczanie Swidietieli rasskazywajut 20.02.14), YouTube, 26 II 2014 r., https://www.youtube.com/watch?v=_uzMAxXtsMc [dostęp: 23 II 2023].

Корсуньский погром Крымчане Свидетели рассказывают 20.02.14 Обыкновеный Фашизм (Korsun’skij pogrom Krymczanie Swidietieli rasskazywajut 20.02.14 Obyknowienyj Faszyzm), YouTube, 26 II 2014 r., https://www.youtube.com/watch?v=s2TGeF=-xbTc&list-PLeuqEfNtM8zleTyjJ-n8DXE2Uz9OHm2Ty [dostęp: 23 II 2023].

Корсуньский погром”: зверства сторонников майдана („Korsun’skij pogrom”: zwierstwa storonnikow majdana), YouTube, 21 VI 2014 r., https://www.youtube.com/watch?v=hlf_AdGbfjE [dostęp: 22 II 2023].

Крым Путь на Родину Документальный фильм Андрея Кондрашова (Krym Put’ na Rodinu Dokumientalnyj film Andrieja Kondraszowa), rozmowa A. Kandraszowowa z W. Putinem przeprowadzona w 2015 r., YouTube, 4 X 2020 r., https://www.youtube.com/watch?v=PG-GNXIQXlcU [dostęp: 2 III 2023].

Крым. Фильм. Мелодрама (Krym. Film. Miełodrama), YouTube, 15 II 2020 r., https://www.youtube.com/watch?v=K6WJu5hbL04 [dostęp: 8 III 2023].

«ЛНР». История одной авантюры («ŁNR». Istorija odnoj awantiury), YouTube, 28 III 2015 r., https://www.youtube.com/watch?v=cu97AEWt8HY [dostęp: 1 X 2022].

Мосійчук  Ігор  Володимирович  (Mosijczuk  Ihor  Wołodymyrowycz),  Wikipedia, https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%81%D1%96%D0%B9%D1%87%D1%83%D0%BA_%D0%86%D0%B3%D0%BE%D1%80_%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2-%D0%B8%D1%87 [dostęp: 21 XI 2024].

Орел Т. (Orieł T.), wywiad z gen. Aleksandrem Petrulewiczem, „Бульвар Гордона” („Bulwar Gordona”) 2017, nr 15 (623).

Попов Э.А., Украинский нацизм в наши дни: источники происхождения и идейно-политическая типология, Министр иностранных дел Российской Федерации (Popow E.A., Ukrainskij nacyzm w naszy dni: istoczniki proischożdienija i idiejno-politiczeskaja tipołogija, Ministr inostrannych dieł Rossijskoj Fiedieracyi), 11 XII 2023 r., https://www.mid.ru/ru/foreign_policy/istoricheskie_materialy/1920326/ [dostęp: 12 XI 2024].

После этого Путин захватил КрымКрым Реалии ТВ (Posle etogo Putin zachwatił Krym. Krym Riealii TW), YouTube, 17 II 2020 r., https://www.youtube.com/watch?v=3sjwCsALWh8 [dostęp: 6 III 2023].

Проект Закону про визнання таким, що втратив чинність, Закону України “Про засади державної мовної політики”, Верховна Рада України (Proekt Zakonu pro wyznannia takym, szczo wtratyw czynnist, Zakonu Ukrajiny “Pro zasady derżawnoji mownoji połityky”, Werchowna Rada Ukrajiny), 29 XII 2012 r., https://w1.c1.rada.gov.ua/pls/zweb2/webproc4_1?pf3511=45291 [dostęp: 12 XI 2024].

СБУ по требованию митингующих освободила арестованных активистов в Луганской области, Тасс (SBU po triebowaniju mitingujuszczich oswobodiła ariestowannych aktiwistow w Ługanskoj obłasti, Tass), 6 IV 2014 r., https://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/1101119 [dostęp: 23 IX 2022].

СБУ разоблачила диверсионную группу, планировавшую захват власти в Луганской области, Тасс (SBU razobłacziła diwiersionnuju gruppu, płanirowawszuju zachwat własti w Ługanskojobłasti, Tass), 5 IV 2014 r., https://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/1099728?utm_source=ru.wikipedia.org&utm_medium=referral&utm_campaign=ru.wikipedia.org&utm_referrer=ru.wikipedia.org [dostęp: 28 IX 2022].

Стрижова О., Годовщина захвата луганского СБУ: воспоминания очевидцев, Радіо Свобода (Striżowa O., Godowszczina zachwata ługanskogo SBU: wospominanija oczewidcew, Radіo Swoboda), 6 IV 2017 r., https://www.radiosvoboda.org/a/28414815.html [dostęp: 5 VIII 2022].

Судя по данным опроса, 40% украинцев хотят, чтобы русский язык стал официальным (Sudia po dannym oprosa, 40% ukraincew chotiat, cztoby russkij jazyk stał oficyalnym), newsru.com, 14 IX 2004 r., https://www.newsru.com/arch/world/14sep2004/lang.html [dostęp: 9 III 2023].

Хмелько В.Є., Лінгво-етнічна структура України: регіональні особливості й тенденції змін за роки незалежності (Chmel’ko W.Je., Łinhwo-etniczna struktura Ukrajiny: rehional’ni osobływosti j tendenciji zmin za roky nezałeżnosti), https://www.kiis.com.ua/materials/articles_HVE/16_linguaethnical.pdf [dostęp: 8 III 2023].

Что происходит в Луганске: захват СБУ и торги с властями (Czto proischodit w Ługanskie: zachwat SBU i torgi s włastiami), Odessa Daily, 17 IV 2014 r., http://odessadaily.com.ua/news/chto-proishodit-v-luganske-zahvat-sbu-i-torgi-s-vlastyami-id64412.html [dostęp: 5 VIII 2022].

Экс-начальник Луганской СБУ Петрулевич: Террористические группы ГРУ России уже в Киеве и ждут сигнала (Eks-naczalnik Ługanskoj SBU Pietrulewicz: Tierroristiczeskije gruppy GRU Rossii uże w Kijewie i żdut signała), gordonua.com, 2 VII 2014 r., https://gordonua.com/publications/petrulevich-terroristicheskie-gruppy-gru-rossii-uzhe-v-kieve-i-zh-dut-signala-29825.html [dostęp: 1 IX 2022].

Informacje

Informacje: Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego, 2024, Numer 31 (16), s. 153 - 186

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Incydent korsuński. Prowokacja polityczna jako narzędzie rosyjskich służb specjalnych
Angielski: The Korsun Incident. Political provocation as a tool of Russian special services

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-0661-0315

Marek Świerczek
Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
https://orcid.org/0000-0002-0661-0315 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego

Publikacja: 18.12.2024

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC-BY-NC-SA  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Marek Świerczek (Autor) - 100%

Informacje o autorze:

Dr Marek Świerczek – Funkcjonariusz Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski