Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Polska stanęła przed wieloma wyzwaniami związanymi z zapewnieniem sobie bezpieczeństwa. Najważniejszym z nich było przetrwanie w obliczu rewizjonistycznych kroków podejmowanych przez agresywnych sąsiadów, w tym Niemcy i ZSRR. Jednym z istotnych aspektów tego zagrożenia było określenie ryzyka rozpętania przez Republikę Weimarską wojny chemicznej przeciwko II Rzeczpospolitej. W celu poradzenia sobie z tym zadaniem wywiadowczym Oddział II SG WP opracował wiele instrukcji, których struktura i wewnętrzna logika jest porównywalna z techniką analizy indykatorów rozwiniętą dopiero 60 lat później przez amerykańską wspólnotę wywiadowczą. Na podstawie materiałów zachowanych w Archiwum Państwowym w Gdańsku oraz współczesnych podręczników dotyczących technik analizy informacji przedstawiono, jak oficerowie polskiego wywiadu wojskowego na dekady przed sformalizowaniem metody analizy indykatorów opracowali własny sposób, który w zasadzie jest z nią tożsamy. Dowodzi to niezwykłej innowacyjności i zdolności organizacyjnych formującej się dopiero służby wywiadowczej odrodzonego państwa.

ABSTRACT

Indicator analysis as a way for the Second Department of Polish General Staff to counter the risk of chemical warfare being unleashed by Germany in the 1920s

After regaining its independence in 1918, Poland faced a number of security challenges. The most important of these was survival in the face of revisionist steps taken by aggressive neighbours, including Germany and the USSR. One important aspect of this threat was to determine the risk of the Weimar Republic unleashing chemical warfare against the Second Republic. In order to cope with this intelligence task, the Second Department of Polish General Staff developed a number of instructions whose structure and internal logic is comparable to the indicator analysis technique developed only 60 years later by the American Intelligence Community. On the basis of material preserved in the State Archive in Gdańsk and contemporary textbooks on information analysis techniques, it is shown how officers of Polish military intelligence, decades before the method of indicator analysis was formalised, developed their own way, which is essentially identical to it. This demonstrates the remarkable innovation and organisational capacity of the newly forming intelligence service of the reborn state.

After regaining its independence in 1918, Poland faced a number of security challenges. The most important of these was survival in the face of revisionist steps taken by aggressive neighbours, including Germany and the USSR. One important aspect of this threat was to determine the risk of the Weimar Republic unleashing chemical warfare against the Second Republic. In order to cope with this intelligence task, the Second Department of Polish General Staff developed a number of instructions whose structure and internal logic is comparable to the indicator analysis technique developed only 60 years later by the American Intelligence Community. On the basis of material preserved in the State Archive in Gdańsk and contemporary textbooks on information analysis techniques, it is shown how officers of Polish military intelligence, decades before the method of indicator analysis was formalised, developed their own way, which is essentially identical to it. This demonstrates the remarkable innovation and organisational capacity of the newly forming intelligence service of the reborn state.