Różnorodność artystyczna Jana Matejki na podstawie badań fizykochemicznych obrazów „Rejtan. Upadek Polski” (1866) i „Batory pod Pskowem” (1872)
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTERóżnorodność artystyczna Jana Matejki na podstawie badań fizykochemicznych obrazów „Rejtan. Upadek Polski” (1866) i „Batory pod Pskowem” (1872)
Data publikacji: 03.06.2016
Opuscula Musealia, Volume 23 (2015), Volume 23, s. 121 - 131
https://doi.org/10.4467/20843852.OM.15.011.5389Autorzy
Różnorodność artystyczna Jana Matejki na podstawie badań fizykochemicznych obrazów „Rejtan. Upadek Polski” (1866) i „Batory pod Pskowem” (1872)
The present paper covers results of physicochemical examination carried out in the course of conservation of two large-size paintings by Jan Matejko in the collection of the Royal Castle in Warsaw: Rejtan. The Fall of Poland (1866) and Bathory at Pskov (1872). The research programme encompassed the identification of both: original and secondary materials.
The combination of the knowledge of history, conservation and painting methods, as well as traditional and modern research technologies (OM; SEM-EDS-WDS; µ-XRD, histochemical staining, FTIR, GC-MS), the painter’s technique was identified. A variety of materials used is fascinating. Looking at the paintings from the perspective of research results, they have not much in common, but undoubtedly are works by the same master. In his Rejtan, in which dark colour tones prevail, the artist applies thin layers of paint so the underpainting and diagonal weave of the canvas can be seen. As to Bathory, in which bright colours are dominant, painting layers are thick and impasto used. Both paintings perfectly illustrate Matejko’s artistic path: in Rejtan he faithfully follows the rules he learned at school, whilst in Bathory he reaches for methods of previously banned painting methods and creates his own style of painting.
Comparative analysis of both paintings shows the picture of Jan Matejko as a very conscious artist. Beginning his work at the painting, the artist used to plan every step – not only composition and ideological message, but also, apparently, the choice of materials. Nothing is accidental, neither the type of canvas, nor the choice of pigments or the binding media. It does not go in line with the romantic image of the artist, who creates in a surge of elation, but it fully shows the master’s perfect command of his skills.
[1] Sroczyńska K., Jan Matejko, Warszawa 1993.
[2] Poprzęcka M., Kochankowie z masakrą w tle, Warszawa 2004.
[3] Cieślińska-Lobkowicz N., Walka w obronie polskich dóbr kultury w czasie wojny i okupacji hitlerowskiej, „Kronika Zamkowa” 2008, 1–2 (55–56).
[4] Badecki K., Dziennik 1943–1944, rkps Biblioteki Jagiellońskiej, BJ 267/7.
[5] Korespondencja J. Marksena i S. Lorentza, t. 720 i 811, Archiwum Muzeum Narodowego w Warszawie.
[6] Dokumentacja dotycząca konserwacji obrazów J. Matejki, Gabinet Dokumentów Muzeum Narodowego we Wrocławiu.
[7] Marconi B., Konserwacja czołowych obrazów Jana Matejki w latach 1945–1952, „Ochrona Zabytków” 1954, nr 1 (24), s. 17–31.
[8] Pawełkowicz S., Sprawozdanie z badań stratygraficznych oraz identyfikacyjnych próbek pobranych z obrazu „Rejtan. Upadek Polski” Jana Matejki, kps, 2013.
[9] Pawełkowicz S., Sprawozdanie z badań stratygraficznych oraz identyfikacyjnych próbek pobranych z obrazu „Stefan Batory pod Pskowem” Jana Matejki, kps, 2013.
[10] Johnson M., Packard E., Methods Used for the Identification of Binding Media in Italian Paintings of The Fifteenth and Sixteenth Centuries, „Studies in Conservation” 1971, Vol. 16, s. 145–164.
[11] Kaszowska Z., Małek K., Pańczyk M., Mikołajska A., A joint application of ATR-FTIR and SEM imaging with high spatial resolution: Identification and distribution of painting materials and their degradation products in paint cross sections, „Vibrational Spectroscopy” 2013, Vol. 65, March, s. 1–11.
[12] Mazzeo R., Joseph E., Prati S., Millemaggi A., Attenuated Total Reflection–Fourier transform infrared microspectroscopic mapping for the characterisation of paint cross-sections,„Analytica Chimica Acta” 2007, Vol. 599, Issue 1, 5 September 2007, s. 107–117.
[13] Bagniuk J., Raport z pomiarów widm FT-IR próbek z obrazów „Rejtan” i „Batory pod Pskowem” J. Matejki, kps, 2013.
[14] Witkowski B., Identyfikacja olejów schnących w próbkach z zabytkowych obrazów. Wyniki analizy, kps, 2013.
[15] Hill Stoner J., Rushfield R., Conservation of Easel Paintings, London–New York 2012.
[16] Gorzkowski M., Wskazówki do dawniejszego obrazu Jana Matejki Kazanie Skargi, Kraków 1884.
[17] Gorzkowski M., Jan Matejko. Epoka lat dalszych, do końca życia artysty. Z dziennika prowadzonego w ciągu lat siedemnastu, Kraków 1898.
[18] Wachowiak M., Klisińska-Kopacz A., Issues of Jan Matejko painting technique[w:] Interdisciplinary Research on the Works of Art, Toruń2011, s. 211–227.
[19] Carlyle L., The Artist’s Assistant: Oil Painting Instruction Manuals and Handbooks in Britain 1800–1900 with Reference to Selected Eighteenth-century Sources, London 2001.
[20] Eastaugh N., Walsh V., Chaplin T., Siddall R., The Pigment Compendium: Optical Microscopy of Historical Pigments, Oxford 2004.
[21] Gettens R.J., Stout G.L., Painting Materials: A Short Encyclopaedia, New York 1996.
Informacje: Opuscula Musealia, Volume 23 (2015), Volume 23, s. 121 - 131
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Różnorodność artystyczna Jana Matejki na podstawie badań fizykochemicznych obrazów „Rejtan. Upadek Polski” (1866) i „Batory pod Pskowem” (1872)
Jan Matejko’s artistic diversity in light of physicochemical examination of paintings “Rejtan. The Fall of Poland” (1866) and “Bathory at Pskov” (1872)
Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP w Warszawie, 00–379 Warszawa, ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 37
Badacz niezależny, 05-071 Sulejówek, ul. Wąska 13A
Publikacja: 03.06.2016
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 2390
Liczba pobrań: 1071