FAQ

Krakowskie pamiątki po Jędrzeju Śniadeckim

Data publikacji: 18.12.2019

Opuscula Musealia, Volume 26 (2019), Volume 26, s. 51 - 57

https://doi.org/10.4467/20843852.OM.18.005.10998

Autorzy

Ewa Wyka
Instytut Historii Nauki imienia Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
Warszawa – Kraków, Polska
Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, ul. Jagiellońska 15, 31-010 Kraków
https://orcid.org/0000-0003-3822-7377 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Krakowskie pamiątki po Jędrzeju Śniadeckim

Abstrakt

Jędrzej Śniadecki memorabilia from Kraków

This article presents the results of a search for memorabilia related to Jędrzej Śniadecki (1768–1838), a prominent Polish chemist, doctor and columnist. He was born in Żnin in Greater Poland, educated in Kraków and his professional life was associated with Vilnius. This search for memorabilia related to Jędrzej Śniadecki (except for archival materials) was conducted in Vilnius and Kalczuny in Belarus, which has a school museum devoted to Jędrzej Śniadecki and other scholars. However, no personal belongings related to the scholar were found at these locations. At present, the only items known to have belonged to Jędrzej Śniadecki are included in the collection of the Jagiellonian University in Kraków. These items are: an 18th-century microscope, a line gauge dating to 1834 and a ceremonial spade which formed an element of the academic regalia worn by professors of the Imperial University of Vilnius. The article discusses the above mentioned items and their provenance. In 1964, the microscope was transferred to the Jagiellonian University Museum in Kraków from the Botany Unit of the Jagiellonian University by Professor Władysław Szafer (1886–1970) with the information that it had belonged to Jędrzej Śniadecki.

It is a Cuff-type microscope made of wood, cardboard, bone and glass, manufactured in Nuremberg. The microscope attributed to Śniadecki bears the initials JFF. It is not a high quality product, but microscopes from Nuremberg gained popularity as toys rather than test instruments.

The second item attributed to Jędrzej Śniadecki is a 24-inch folding line gauge which consists of two parts. It was bought in 1957 by the Jagiellonian University Museum from Professor Andrzej Ciechanowiecki, who had inherited it in 1945 from Maria Kazimierzowa Osiecimska-Czapska (née Śniadecka), a great-granddaughter of Jędrzej Śniadecki. In the family, this item was regarded as a memento of Jędrzej Śniadecki which came from Boltup. Another memento of the scholar is a  ceremonial spade. Tradition has it that it belonged to Jędrzej Śniadecki and was an element of the ceremonial regalia worn by the professors of the Imperial University of Vilnius. In 1878, the spade was donated to the Archaeological Cabinet of the Jagiellonian University by Kazimierz Jan Wilczyński (1806–1885), a doctor, art collector, publisher and member of the Vilnius Temporary Archaeological Commission.

Bibliografia

Aftanazy R., Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, t. 4: Województwo wileńskie, wyd. 2, Wrocław 1993.

Baliński M., Dzieła Jędrzeja Śniadeckiego, t. 1, Warszawa 1840.

Baliński M., Życie Jędrzeja Śniadeckiego, Leszno, Gniezno 1840.

Barański A., Warsza L.Z., Miary na ziemiach polskich w dobie porozbiorowej, „Pomiary, Automatyka, Kontrola PAK” 2012, vol. 58, nr 12, s. 1137–1140.

Bieliński J., Uniwersytet Wileński (1579–1831), t. 1, Kraków 1899–1900.

Chrzęściewski L., Jędrzej Śniadecki: życie i dzieło, Prace Monograficzne Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie, t. 21, Kraków 1978.

Clifton G., Directory of British Scientific Instrument Makers 1550–1851, National Maritime Museum, London 1995.

Dawidowicz T., Pamięć o Jędrzeju Śniadeckim na Oszmiańszczyźnie, „Pałuki” 2018, nr 1, s. 13.

Fenna D. Donald, Jednostki miar. Leksykon, red. B. Pierzchalska, przeł. J. Gronkowski, J. Kuśmierczyk, Warszawa 2004.

Gajek M., Szpada paradna po Jędrzeju Śniadeckim, karta katalogu naukowego Muzeum UJ nr in. 123939, 3035/IV.

Raileinė B., Andrius Sniadeckis, Vilnius 2005.

Taborska M., Mikroskop optyczny po prof. Jędrzeju Śniadeckim, karta katalogu naukowego Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego nr MUJ 4136, 136/V.

Taborska M., Przymiar 24-calowy po Jędrzeju Śniadeckim, karta katalogu naukowego Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego nr MUJ 4053, 53/V.

Informacje

Informacje: Opuscula Musealia, Volume 26 (2019), Volume 26, s. 51 - 57

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Krakowskie pamiątki po Jędrzeju Śniadeckim

Angielski:

Jędrzej Śniadecki memorabilia from Kraków

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-3822-7377

Ewa Wyka
Instytut Historii Nauki imienia Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
Warszawa – Kraków, Polska
Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, ul. Jagiellońska 15, 31-010 Kraków
https://orcid.org/0000-0003-3822-7377 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Instytut Historii Nauki imienia Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
Warszawa – Kraków, Polska

Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, ul. Jagiellońska 15, 31-010 Kraków

Publikacja: 18.12.2019

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Ewa Wyka (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 1293

Liczba pobrań: 992

<p> Krakowskie pamiątki po Jędrzeju Śniadeckim</p>