Zuzanna Jaśkowska-Józefiak

Tematem opracowania jest projekt utworzenia „korytarza suwalskiego” – eksterytorialnej trasy prowadzącej od Kaliningradu na Białoruś przez terytorium Polski. Artykuł obejmuje lata 2001- -2002, kiedy to pomysł powrócił przy okazji domykania negocjacji związanych z akcesją Polski do Unii Europejskiej. Analizie poddano artykuły prasowe ukazujące się w najbardziej poczytnych polskich dziennikach danego okresu. Podsumowaniem tekstu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy projekt utworzenia eksterytorialnego korytarza przez terytoria Polski miał szansę na realizację.

Tekst zawiera przedruk korespondencji kompozytora Feliksa Nowowiejskiego z prof. Adamem Wrzoskiem i jego żoną Marią z roku 1936, przechowywanej w zbiorach Polskiej Akademii Nauk w Warszawie Oddział w Poznaniu. Tematyka listów dotyczy mało znanej „Pieśni do Matki Boskiej w Dębkach, nad morzem”. Utwór skomponowano ku czci cudownego obrazu Matki Boskiej Królowej Korony Polskiej znajdującego się w kaplicy w Dębkach (pow. pucki), który F. Nowowiejski oglądał zapewne podczas pobytu wakacyjnego w tejże miejscowości.

W artykule przedstawiono system prawny archiwów hiszpańskich. Ze względu na specyfikę hiszpańskiego ustawodawstwa, tekst rozpoczyna krótkie wprowadzenie charakteryzujące rodzaje występujących w Hiszpanii źródeł prawa, które regulują działalność placówek archiwalnych. Z racji, że niektóre z wprowadzonych jeszcze w XIX w. aktów prawnych miały wpływ na dzisiejszy kształt ustaw i dekretów, część zasadniczą tekstu poprzedza krótka analiza historyczna omawiająca te z nich, które poświęcono tematyce archiwalnej. W dalszej części artykułu analizie poddano obowiązujące ustawodawstwo o charakterze ogólnopaństwowym, począwszy od Konstytucji z 1978 r., która wyodrębniła 17 regionów autonomicznych i rozdzieliła kompetencje dotyczące zarządzania archiwami między władze centralne i regionalne. Ze względu na decentralizację hiszpańskiej sieci archiwalnej, osobno scharakteryzowano sieć archiwów centralnych administracji państwowej oraz sieci autonomiczne. Tekst opiera się na uchwalanych przez hiszpańskie władze centralne i autonomiczne aktach prawnych oraz dostępnej literaturze przedmiotu.