Zofia Zarębianka
Konteksty Kultury, Tom 12, Numer 1, 2015, s. 33 - 46
https://doi.org/10.4467/23531991KK.15.003.3699Zofia Zarębianka
Konteksty Kultury, Tom 10, Numer 1-2, 2013, s. 71 - 77
Tekst przynosi refleksję nad sposobami zachowania uczuć wyższych w ekstremalnym doświadczeniu egzystencjalnym, jakim był pobyt w obozie koncentracyjnym. Materiału analitycznego dostarczyły utwory Tadeusza Borowskiego, a szczególnie dwa z nich: Do narzeczonej oraz Wołanie do Marii. Obydwa wiersze łączy wpisana w nie sytuacja liryczna, nawiązująca tu do biografii samego autora, oraz tożsamość podmiotu mówiącego, wypowiadającego się ze środka obozowej rzeczywistości jako jej uczestnik i świadek – w jednej osobie. Identyczność na poziomie lirycznego głosu obydwu wierszy oraz na poziomie bohatera utworów, a także identyczność z osobą rzeczywistego autora stanowi dodatkowy walor. Przeprowadzone analizy koncentrują się na strukturze poetyckiego świata oraz specyfice obrazowania, poprzez które uwidacznia się z jednej strony trauma „ja” lirycznego, z drugiej próba ocalenia człowieczeństwa upatrywana w zachowaniu uczuć wyższych. W dalszej części tekstu dokonano porównania światoodczucia wpisanego w utwory Borowskiego z dotyczącymi tego samego czasu i podobnego doświadczenia przeżyciami i postawami przedstawionymi w twórczości Tadeusza Różewicza, Paula Celana oraz Czesława Miłosza.