Wojciech Korbel

Smart city? – the realities of contemporary information transfer in shaping the spatial policy of polish municipalities

The dynamic development of information systems affects the ongoing socio-economic changes, shaping the possibilities of modern management also in the sphere of spatial development.

Against this background, the presented study attempted to answer the question of how the described civilizational progress affects the framework of the functioning spatial policy of Polish municipalities. The study was confined to matters associated with contemporary information transfer and its effects on public involvement in the process of spatial planning, as well as on the legal awareness of municipal government personnel in their individually applied spatial policy.

In light of the collected results, a significant discrepancy was diagnosed between the contemporary IT potential and actual measures taken by municipal governments, leading to the disintegration of planning processes and social conflicts. The work features an outline of proposed necessary reparative measures.

Streszczenie

Dynamiczny rozwój systemów informatycznych nie pozostaje bez wpływu na zachodzące przemiany społeczno – gospodar­cze, kształtując możliwości nowoczesnego zarządzania również w sferze rozwoju przestrzennego.

Na tym tle prezentowane badanie podjęło próbę odpowiedzi na pytanie jak opisywany postęp cywilizacyjny wpływa na ramy funkcjonowania polityki przestrzennej polskich gmin. Badanie ograniczono do zagadnień związanych ze współczesnym prze­kazem informacji i jego wpływem na zaangażowanie społeczne w proces planowania przestrzennego oraz na świadomość prawną władz samorządowych w realizowanej samodzielnie polityce przestrzennej.

W świetle zgromadzonych wyników zdiagnozowano znaczący rozdźwięk między współczesnym potencjałem informatycz­nym, a rzeczywistymi działaniami samorządów lokalnych, prowadzący do dezintegracji procesów planistycznych i konfliktów społecznych. W pracy przedstawiono również zarys proponowanych, niezbędnych działań naprawczych.

Proces kształtowania przestrzennego polskich miast będący pochodną przynależnej władzom gmin polityki przestrzennej winien być realizowany wyłącznie w ścisłych granicach prawa. Czy zatem władze te zobligowane do poruszania się w określonych precyzyjnie ramach są w stanie sprostać nałożonym na nie obowiązkom i jakie zmiany systemowe są szczególnie oczekiwane? W ramach badania naukowego, skierowana została do władz samorządowych ankieta badawcza dotycząca „sposobu postrzegania obowiązującego w Polsce prawa planowania przestrzennego i budowlano – inwestycyjnego w kontekście skuteczności realizacji zamierzonego rozwoju przestrzennego gmin oraz oczekiwanych zmian tego prawa”. W oparciu o uzyskane wyniki praca stawia tezę o niespójności oczekiwanych przez władze gmin kierunków zmian prawnych ze zmianami realizowanymi w kraju na przestrzeni ostatnich lat i podejmuje próbę określenia zmian koniecznych tj. szeroko akceptowanych i mogących jednocześnie wzmocnić system kształtowania przestrzeni urbanistycznej w Polsce.

Kształtowanie wysokiej jakości przestrzeni urbanistycznej to jedno z istotnych zadań własnych gmin wynikających z zapisów obowiązującej w Polsce Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Realizacja tego zadania to jednak złożony proces, silnie uwarunkowany obowiązującymi regulacjami prawnymi. W ramach przeprowadzonego w marcu 2017 roku badania naukowego skierowano do losowo wybranych władz samorządowych ankietę badawczą dotyczącą sposobu postrzegania przez władze gminne obowiązującego w Polsce prawa planowania przestrzennego i budowlano-inwestycyjnego w kontekście skuteczności realizacji zamierzonego rozwoju przestrzennego gmin oraz oczekiwanych przez samorządy kierunków zmian tego prawa. Zaprezentowano najbardziej oczekiwane przez samorządy zmiany prawne, a także postawiono tezę o niespójności oczekiwań władz gminnych z kierunkami realizowanych przez ostatnie lata zmian prawnych w sferze planowania przestrzennego.