Wiktoria Wojturska

Celem niniejszej pracy było zbadanie, w jakich rzekach i obiektach wodnych występuje zjawisko uszkodzenia zwłok spowodowane przez kiełże, czy ma ono związek z czasem przebywania ciała w wodzie oraz zdefiniowanie wspólnych cech tego typu ubytków. Ponadto oceniono częstość jego występowania, biorąc pod uwagę temperaturę powietrza oraz porę roku.

Materiał i metody: Przeanalizowano protokoły sekcji zwłok z Zakładu Medycyny Sądowej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie w latach 2015-2024. Wybrano 285 przypadków ofiar utonięć. Zweryfikowano występowanie obrażeń i ich rodzaj na podstawie dokumentacji oraz zdjęć sekcyjnych. W Zakładzie Medycyny Sądowej wykonano badania histopatologiczne w celu potwierdzenia obecności białek ludzkich w układzie pokarmowym skorupiaków.

Wyniki i wnioski: Wspólną cechą wszystkich przypadków było punktowe przerwanie ciągłości naskórka. W 5 z 285 przypadków stwierdzono obecność małych skorupiaków, a także ubytki naskórka na odsłoniętych częściach ciała. Podobne uszkodzenia, lecz bez występowania osobników kiełży były obecne na 25 ciałach. Nie stwierdzono typowych dla D. haemobaphes uszkodzeń na zwłokach w stanie zaawansowanego rozkładu. Zjawisko żerowania kiełży na zwłokach obserwowane było niemalże wyłącznie przy dodatniej temperaturze powietrza, z nasileniem w okresie wiosenno-letnim. Charakterystyczne punktowe ubytki naskórka na zwłokach wydobytych z wody są wynikiem żerowania kiełży, w tym D. haemobaphes. Takie uszkodzenia występowały tylko wtedy, gdy czas od śmierci ofiary wskutek utonięcia do jej wydobycia z wody był krótki. Największa liczba przypadków ofiar utonięć ze śladami żerowania kiełża została znaleziona w rzece Wiśle.

Cel pracy: Analiza przypadków samospaleń oraz rozmieszczenia powstałych oparzeń i ich stopnia.

Materiał i metody: Do badania włączono 16 przypadków z Zakładu Medycyny Sądowej Collegium Medicum w Krakowie z lat 2000-2022, w których przyczyną śmierci było samospalenie. Po dokonaniu analizy zdjęć i protokołów sekcyjnych wykonano rysunki przedstawiające dokładne rozmieszczenie i charakter obrażeń, ustalono przybliżony procent zajętej powierzchni ciała, częstość zajęcia poszczególnych obszarów ciała, występowanie wcześniejszych chorób i zaburzeń psychicznych, w tym poprzednie próby samobójcze.

Wyniki: Mężczyźni stanowili 81% ofiar. Wśród analizowanych przypadków dominują dwie grupy wiekowe - osoby w okolicach 20. roku życia oraz między 50. a 60. rokiem życia. 44% zmarłych miało poparzenia na powierzchni przekraczającej 80% całkowitej powierzchni ciała. Najczęściej zajętymi obszarami ciała były kończyny, klatka piersiowa oraz głowa i szyja. Oparzenia IV stopnia najczęściej pojawiały się w rejonie głowy i szyi, III na kończynach górnych i dolnych, oparzenia II stopnia na klatce piersiowej, zaś I na kończynach dolnych. W żadnym przypadku nie doszło do oparzenia IV stopnia pośladków. 38% badanych miało historię nadużywania substancji psychoaktywnych, 56% historię chorób psychicznych. 31% ofiar w przeszłości podejmowało próby samobójcze.

Wnioski: Rozmieszczenie oparzeń w przypadkach samospaleń jest niejednorodne. Najczęściej zajętym obszarem była głowa, szyja, klatka piersiowa oraz kończyny, co spowodowane jest najprawdopodobniej oblewaniem się substancją łatwopalną przez ofiary od czubka głowy poprzez klatkę piersiową. We wszystkich przypadkach bezpośrednią przyczyną zgonu była choroba oparzeniowa, niezależnie od wielkości powierzchni ciała, jaką zajmowały oparzenia. Większość ofiar samospaleń ma historię chorób psychicznych, nadużywania substancji psychoaktywnych bądź wcześniejszych prób samobójczych.