Wacław Seruga

Niniejszy artykuł dotyczy prognoz związanych z rozwojem obszarów zurbanizowanych, siedlisk ludzkich, oraz architektury mieszkaniowej na naszej Ziemi. Zdaniem autora wiek XXI to wiek nowego innego spojrzenia na zagadnienia związane z kształtowaniem miasta oraz różnorodnych nowych form zamieszkania spełniających wszelkie oczekiwania człowieka w wyniku nowych aktualnych wyzwań np. związanych ze znacznymi zmianami klimatycznymi, ochroną środowiska przyrodniczego, przyrostem demograficznym lub niezbędnych potrzeb np. związanych z rewitalizacją zdegradowanych terenów miejskich etc.

Artykuł dotyczy zagadnień związanych z oświetleniem naturalnym światłem słonecznym architektury domów wolno stojących w kontekście natury. Jednorodzinne domy wolno stojące stanowiące większość zabudowy rozproszonej w polskim krajobrazie miast i wsi mają istotny wpływ na jakość przestrzeni i życia człowieka w środowisku mieszkaniowym. Priorytetem w kształtowaniu współczesnych siedlisk ludzkich zawierających zabudowę domów wolno stojących są wzajemne relacje zachodzące pomiędzy architekturą, a naturą. Artykuł zawiera 16 projektów architektoniczno-urbanistycznych studentów II roku studiów wykonanych w roku akademickim 2016/2017 w Katedrze Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. W kreacjach i wizjach przestrzennych domów wolno stojących pojawiają się tendencje do przyjęcia dominującej roli słońca jako priorytetowej w rozwiązaniach funkcjonalno-przestrzennych.

Detached Houses in the Context of Nature

Abstract

The article discusses matters associated with lighting the architecture of detached houses in the context of nature, using natural sunlight. Single-family detached houses, which constitute the majority of dispersed buildings in the Polish landscape of cities and villages, have a significant impact on the quality of the space and human life within the residential environment. The priority in the shaping of modern human habitats that contain detached houses are the mutual relations between architecture and nature. The article contains 16 architectural and urban designs by second-year students, developed during the 2016/2017 academic year at the Chair of the Shaping of the Housing Environment of the Faculty of Architecture of the Cracow University of Technology. Tendencies towards adopting the dominant role of the sun as a priority in functional and spatial solutions appear in the concepts and visions of spatial detached houses.

Artykuł dotyczy zagadnień związanych z kształtowaniem miejskich przestrzeni z punktu widzenia kompozycji i piękna w małych zespołach mieszkaniowych. Autor przedstawia założenia ideowe związane z kształtowaniem funkcjonalno-przestrzennym zrównoważonych zespołów mieszkaniowych, wśród których stosunek do natury stanowi podstawowe kryterium wpływające na kompozycję przestrzenną oraz piękno architektury. Przedstawia również aspekty, które zmieniają podejście do współczesnego oblicza i kompozycji miasta zakładając dominującą rolę środowiska przyrodniczego w kształtowaniu struktur miejskich. Artykuł prezentuje dwanaście nagrodzonych projektów architektoniczno-urbanistycznych studentów II roku wykonanych w roku akademickim 2014/2015w Katedrze Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. W zakresie aspektów związanych z estetyką oraz kompozycją pojawiły się tendencje zmierzające do komponowania miejskich przestrzeni w ludzkiej skali z zachowaniem optymalnych wielkości powierzchni terenów biologicznie czynnych pozostających w silnych związkach z przyrodniczym otoczeniem. Zdaniem autora w związku ze znacznymi zagrożeniami globu ziemskiego m.in. spowodowanymi zmianami klimatycznymi, gwałtownym przyrostem demograficznym i znaczącą urbanizacją nastąpi w kształtowaniu funkcjonalno-przestrzennym oraz komponowaniu miejskich przestrzeni powrót do idei miasta ogrodu pozostającego w harmonii oraz symbiozie z otaczającą przyrodą. Miasta przyszłości przekształcą się w ogrody i staną się samowystarczalne energetycznie.

Niniejszy artykuł został poświęcony zagadnieniom związanym z kreacją architektoniczną w środowisku mieszkaniowym w dwóch dekadach rozwoju architektury XXI wieku oraz w przyszłości. Na pierwszy plan współczesnych kreacji przestrzeni miejskiej wysuwa się piękno, plastyka i kompozycja. Powstają nowe wizje i kreacje architektoniczne, indywidualnie kształtowane o oryginalnych formach, wskazując nowe kierunki kształtowania przestrzeni i rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych teraz i w niedalekiej przyszłości, tworząc optymalne warunki dla egzystencji społeczeństwa w środowisku mieszkaniowym.

Architectural designs in the housing environment

This paper is devoted to matters of architectural design in the housing environment during the two decades of the development of twenty-first-century architecture and further in the future. Beauty, visual expression and composition move to the fore of contemporary designs of urban space. New visions and architectural designs emerge, individually shaped and with original forms that point to new trajectories in shaping space and functio-spatial solutions, both in the present and in the near future, creating optimal conditions for the existence of society in the housing environment.

Keywords: twenty-first century architecture, housing environment, architectural designs

Streszczenie

Niniejszy artykuł został poświęcony zagadnieniom związanym z miejscem zamieszkania człowieka w środowisku miejskim. We współcześnie kształtowanych przestrzeniach miejskich nadrzędną rolę pełnią miejsca przeznaczone do zamieszkania przez człowieka. Charakteryzują je szczególnie walory związane z pięknem oraz kompozycją przestrzenną, a także optymalne rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne mieszkań / domów w powiązaniu z otoczeniem natury i architektury.

Man’s place of residence in the urban environment

This article has been devoted to matters associated with man’s place of residence in the urban environment. In currently designed urban spaces, places assigned for human housing play a dominant role. They are characterised by assets associated with beauty and spatial composition and featuring optimal functional and spatial solutions in apartments and houses, linked with natural and architectural surroundings.

Artykuł dotyczy zagadnienia piękna w przestrzeni środowiska mieszkaniowego, określenia czynników jakie mają wpływ na poczucie piękna w kreacjach architektoniczno-urbanistycznych. Poczucie piękna jest cechą indywidualnej percepcji człowieka związaną z danym okresem czasu, a postrzeganie piękna i kreatywna działalność twórcza należy do najważniejszych cech człowieka. Wzajemne harmonijne relacje przestrzenne pomiędzy architekturą i naturą wpływają na percepcję człowieka i jego odczuwanie piękna w środowisku mieszkaniowym. Powyższe zagadnienia zostały przedstawione na dwóch przykładach wybranych założeń architektoniczno -urbanistycznych.

Beauty in the space of the housing environment

This paper discusses matters related to beauty in the space of the housing environment, determining factors that affect the sensation of beauty in architectural and urban designs. The sense of beauty is a feature of a person’s individual perception, associated with a given period of time, and perceiving beauty and creative are among humanity’s most important characteristics. The mutual harmonious spatial relations between architecture and nature affect human perception and the perception of beauty in the housing environment. These matters have been presented using two cases of selected architectural and urban complexes.

Keywords: master plan, development plan, urban public space, planning system
 

Artykuł dotyczy zagadnień związanych z kształtowaniem miejskich przestrzeni rekreacyjnych małych zespołów mieszkaniowych. Rekreację nal eży zaliczyć do ważniejszych funkcji obok mieszkania siedlisk ludzkich, ponieważ w znaczący sposób wpływa na utrzymanie optymalnej kondycji fizycznej i psychicznej człowieka oraz jego zdrowia.
Artykuł prezentuje trzynaście nagrodzonych projektów architektoniczno-urbanistycznych studentów drugiego roku wykonanych w roku akademickim 2015/2016 w Katedrze Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. Pokazują one zdaniem autora różnorodność poszukiwań i eksperymentów w kształtowaniu funkcjonalno-przestrzennym zdrowego środowiska mieszkaniowego. Cechą oryginalnych kreacji i wizji jest dążenie do uzyskania wzajemnych powiązań funkcjonalnych i przestrzennych mieszkania, domu oraz zespołu mieszkaniowego ze środowiskiem przyrodniczym stwarzającym optymalne warunki do rekreacji.

The paper discusses the problems tied to the shaping of urban recreational spaces of small residential complexes. Recreation needs to be acknowledged as belonging to a set of important functions of human settlements, apart from that of providing housing, as it considerably influences the maintaining of the optimal physical and mental condition of man, as well as his health.
The paper is a presentation of thirteen award winning architectural and urban designs that were developed by students within the academic year 2015/2016 at the Chair of the Housing Environment of the Faculty of Architecture at the Cracow University of Technology. In the opinion of the author, they illustrate the diversity of pursuits and experiments in the shaping of a healthy housing environment in terms of function and space. One quality of these original creations and visions is the pursuit of achieving the mutual interconnectedness of the functional and spatial relationships of apartments, homes and housing complexes with the natural environment that creates optimal conditions for recreation.

Recreation in contemporary architectural and urban layouts

This article has been devoted to matters associated with rest and recreation in contemporary architectural and urban layouts. Eco-friendly and expressive architectural form, which, in combination with the natural environment, creates an attractive recreational space, plays an essential role in the urban and non-urban spaces that have been presented. The composition of the diversely shaped architectural and urban complexes features references to either the urban or the natural landscape, one in which rest and recreation take centre stage, creating an optimal and highly desirable place for man.

Streszczenie
Niniejszy artykuł został poświęcony zagadnieniom związanym z rekreacją i wypoczynkiem we współczesnych założeniach architektoniczno-urbanistycznych. W prezentowanych przestrzeniach miejskich i pozamiejskich istotną rolę pełni ekologiczna, a zarazem ekspresyjna forma architektoniczna, która powiązana ze środowiskiem przyrodniczym, kształtuje atrakcyjną przestrzeń rekreacyjną. Kompozycja różnorodnie kształtowanych założeń architektonicznych i urbanistycznych, nawiązuje do krajobrazu miejskiego lub naturalnego, w którym rekreacja i wypoczynek zajmują nadrzędne miejsce, tworząc optymalne i wymarzone miejsce dla człowieka.

Artykuł prezentuje szkołę nauczania projektowania architektoniczno-urbanistycznego autora opartą na nierozłącznym traktowaniu architektury i urbanistyki oraz na silnych związkach teorii architektury z praktyką projektowo-realizacyjną realizowaną w Katedrze Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej, która sięga początku lat dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku. Artykuł dotyczy także zagadnień związanych z kompozycją przestrzenną jednorodzinnych domów wolnostojących. W kształtowaniu funkcjonalno-przestrzennym zrównoważonych jednorodzinnych zespołów mieszkaniowych stosunek do natury stanowi podstawowe kryterium wpływające na kompozycję przestrzenną oraz piękno architektury. Artykuł prezentuje dwadzieścia jeden studenckich projektów jednorodzinnych domów wolnostojących. Zdaniem autora pokazują one różnorodne i indywidualne kreacje oraz wizje rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych domów w nawiązaniu do krajobrazowego kontekstu, a także poszukiwania współczesnych form architektonicznych oraz rozwiązań funkcjonalnych domów spełniających indywidualne potrzeby człowieka drugiej dekady dwudziestego pierwszego wieku. Udowadniają tym samym ważną rolę kompozycji przestrzennej architektonicznej i urbanistycznej oraz piękna w kształtowaniu przestrzeni mieszkaniowych w zróżnicowanych warunkach lokalizacyjnych i otoczeniu.

Artykuł dotyczy problematyki przestrzeni społecznych w miejscu zamieszkania człowieka w zespołach
mieszkaniowych w mieście. Stopień kreatywności oraz jakość kształtowania przestrzeni społecznych
stanowi o klimacie, kameralności i indywidualności zespołu mieszkaniowego, o różnorodności miejsc w mieście w zrównoważonym środowisku mieszkaniowym człowieka, stosunku do otoczenia, krajobrazu, natury, a także o skali i lokalizacji założenia urbanistycznego. Jakość przestrzeni społecznych jest ściśle związana z rozwojem cywilizacyjnym społeczeństwa oraz jego świadomością potrzeby rozwoju i istnienia tych przestrzeni. W niniejszym artykule zaprezentowano cztery przykłady wybranych nowych berlińskich zespołów mieszkaniowych oraz jeden przykład z Hamburga. Poddano je analizie, na podstawie której zostały określone niektóre aspekty dotyczące kształtowania nowych przestrzeni społecznych przeznaczonych dla ludności lokalnej w ich miejscu zamieszkania i nierozerwalnie związanej z tymi przestrzeniami architektury mieszkaniowej wraz z najbliższym otoczeniem.

This paper concerns directions for the development of housing architecture and housing environment in the city of the future. The author bases the presented development forecasts upon an analysis of tendencies in the formation of housing architecture and housing environment within the first thirteen years of the twenty-first century in Europe taking the aspect of time, threats and Earth protection into consideration. The presented residential complexes located at the centre of Lyon (La Confluence) and in Graz (Messequartier) reveal a new approach to the issues of shaping places of residence, recreation and work in the man-surroundings and architecture-nature relations. The author poses a thesis that the future of housing architecture and housing environment will depend on the pace and degree of the economic development of the societies of the future as well as the political will of the world’s leading nations. The housing architecture of the future will be intelligent, sustainable, harmonized with the surroundings and nature. It will allow for social, economic, energy-saving and ecological objectives. There will be further development of new forms of residence with unknown composition and aesthetics in the intelligent and sustainable urban structures of the smart city of the future.

Artykuł dotyczy zagadnień związanych z rekreacją, występującą w przestrzeniach architektonicznych jednorodzinnych domów zlokalizowanych w krajobrazie w terenach poza miastem. Funkcja wypoczynkuodgrywa w przestrzeni domu wolno stojącego bardzo ważną rolę, ponieważ związana jest na co dzień z życiem rodziny. Artykuł prezentuje trzynaście nagrodzonych projektów architektoniczno urbanistycznych studentów drugiego roku wykonanych w roku akademickim 2015/2016 w Katedrze Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. Pokazują, zdaniem autora, tęsknotę do zamieszkania w naturalnym środowisku, w otoczeniu łąk, lasów, jezior, gór, mórz etc. w odosobnieniu, ciszy i spokoju. Dążenia i marzenia mieszkańców do bycia na co dzień z naturą znajdują swoje odbicie w projektowaniu oraz realizacji miejsc zamieszkania w środowisku mieszkaniowym wzajemnie ściśle powiązanym ze środowiskiem przyrodniczym.

Inside – Outside of a House

Abstrakt

The paper discusses the issues tied with recreation in the architectural spaces of single-family detached houses located within the landscape outside of cities. Recreation plays a very important role in the space of a single-family detached house, as it is tied with the everyday life of a family. The paper presents thirteen award-winning architectural and urban designs developed by second year students during the 2015/2016 academic year, developed at the Chair of the Housing Environment of the Faculty of Architecture of the Cracow University of Technology. According to the author’s opinion, they illustrate the yearning for a life in a natural environment, surrounded by meadows, forests, lakes, mountains and seas, in isolation, peace and quiet. The efforts and dreams of inhabitants who want to be surrounded by nature every day have been reflected in the design and construction of residential areas in a housing environment that is strictly and mutually tied with the natural environment.

Niniejszy artykuł został poświęcony kreacji wody i zieleni w kształtowaniu architektury jednorodzinnych domów wolno stojących wraz z otoczeniem. Kreatywne rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne domów wolno stojących w krajobrazie w relacjach człowiek – architektura – natura wpływają na piękno architektury i jej percepcję. Oryginalna i kreatywna architektura jednorodzinnych domów wolno stojących wprowadza ład, porządek i harmonię w kształtowaniu przestrzeni miejskich oraz optymalne rozwiązania funkcjonalne zapewniające jak najlepsze warunki do zamieszkania, rekreacji i pracy w naturalnym środowisku mieszkaniowym.
Kształtując przestrzenie miejskie siedlisk ludzkich w sposób zrównoważony i ekologiczny w harmonii ze środowiskiem przyrodniczym należy zawsze pamiętać, że Ziemia stanowi nasz wspólny dom.

Water and greenery in the architecture of single-family detached houses

Abstract

The article has been devoted to the design of water and greenery in the shaping of the architecture of single-family detached houses along with their surroundings. The creative functional and spatial solutions of detached single-family houses within the landscape in the relationships between man, architecture and nature affect the beauty of architecture and its perception. Original and creative architecture of single-family detached houses introduces order, structure and harmony into the design of urban spaces, as well as optima functional solutions, providing the best possible conditions for living, recreation and work in a natural housing environment. When designing the urban spaces of human habitats in a sustainable and environmentally friendly manner, in harmony with the natural environment, we should always remember that Earth is our collective home.

Niniejszy artykuł został poświęcony roli zieleni i wody w kształtowaniu współczesnych przestrzeni miejskich. Prezentowane projekty zielonych i wodnych współczesnych założeń architektoniczno – urbanistycznych zawierają wątek wzajemnych relacji i powiązań między użytkownikami przestrzeni, a miejscem w którym przebywają. Zieleń i woda odgrywają znaczącą rolę w kształtowaniu architektury oraz kompozycji miejskich przestrzeni. Stwarzają ciepłą atmosferę do nawiązywania kontaktów międzyludzkich i mają znaczący wpływ na percepcję przestrzeni miejsca, które kształtują.

Zieleń i woda posiadają niezwykłe walory w kreacjach architektonicznych wodnych i zielonych miejskich przestrzeni związanych z plastyką oraz ekspresją form architektonicznych odbitych w wodzie, a przede wszystkim pięknem kształtowanego otoczenia miejsca zamieszkania człowieka. Stanowią wiodące elementy natury w kształtowaniu zdrowego oraz przyjaznego zrównoważonego środowiska mieszkaniowego.

Greenery and water in contemporary architectural and urban complexes

Abstract

The article has been devoted to the role of greenery and water in the shaping of contemporary urban spaces. The presented designs of green and water-based contemporary architectural and urban complexes contain feature mutual relations and links between the users of a space and the place in which they reside. Greenery and water play a significant role in the shaping of the architecture and composition of urban spaces. They create a warm atmosphere for initiating human contact and have a significant influence on the perception of the space of the place that they shape. Greenery and water possess extraordinary qualities in architectural water-based and green designs of urban spaces associated with their visual side and the expression of architectural forms reflected in water, and especially the beauty of the surroundings of man’s place of residence. They constitute leading elements of nature in the shaping of a healthy, friendly and sustainable housing environment.