Viktoria Telvak

Szkoła historyczna Mychajły Hruszewskiego we Lwowie: geneza i rozwój, struktura, twórcy

Niniejszy artykuł dotyczy genezy i funkcjonowania w nauce – lwowskiej szkoły historycznej M. Hruszewskiego. Dowiedziono w nim, że twórcy Katedry Historii Świata ze szczególnym uwzględnieniem historii Europy Wschodniej (Ołeksandr Barvinsky, Vołodymyr Antonovych i Ołeksandr Konysky) oraz sam Hruszewski mieli szerszy plan stworzenia historycznej szkoły badań ukraińskich na Uniwersytecie Lwowskim. Koncepcję tę w dużej mierze zrealizowali.

Szkoła ta powstawała dwuetapowo, w dwóch miejscach. Jej działalność związana była z seminarium historycznym Uniwersytetu Lwowskiego oraz Sekcją Historyczno-Filozoficzną Towarzystwa Naukowego im. Szewczenki (NTSz). Umożliwiło to na pierwszym etapie (na Uniwersytecie Lwowskim) wyłonienie twórczej młodzieży i wprowadzenie jej do pracy naukowej, a na drugim (w ramach Sekcji Historyczno-Filozoficznej NTSz) kształcenie i formowanie nowej kadry ukraińskiej humanistyki.

Skład osobowy szkoły Hruszewskiego został ustalony na podstawie kilku łącznych kryteriów (udział w seminarium naukowym, praca w sekcjach i komisjach NTSz, dojrzałość naukowa itp.). Ustalono, że liczyła ona 20 młodych historyków. Wśród nich znalazła się jedna kobieta.

Galicyjski ośrodek studiów ukraińskich Hruszewskiego został scharakteryzowany jako uniwersalna szkoła naukowa typu przywódczego, polegająca na uznaniu pozycji mistrza i wyznaczonych przez niego celów. Koncentrowały się one na zadaniach dydaktycznych z jednoczesnym tworzeniem nowej ukraińskiej ideologii historycznej. Lwowska szkoła historyczna była bez wątpienia najważniejszym fenomenem humanistycznym w nauce ukraińskiej, zarówno pod względem skuteczności, jak i czasowego zasięgu wpływów. Jej pojawienie się oznaczało wejście ukraińskiej nauki na nowy poziom profesjonalizacji.

Article available under CC BY license.

License text: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode   

The article discusses the first four volumes of the Encyclopaedia of Shevchenko Scientific Society. It traces the genesis of the idea of this publication in Ukrainian science of the 20th and early 21st century. The article also clarifies the concepts and methodological principles of the encyclopaedia and outlines its structure and content. We conclude that the Encyclopaedia … is a highly informative publication dedicated to one institution with a unique nature and scope.