Artykuł przedstawia analizę niepublikowanego za życia autora tekstu Zygmunta Haupta, w którym podjęte zostało zagadnienie tożsamości polskiego pisarza osiedlającego się w Ameryce. Wygnańczą samoświadomość twórcy wyznaczają typowe dla emigrantów czasowo-przestrzenne opozycje pojęciowe: „tu” i „tam”, „teraz” i „kiedyś”. Dodatkowym, oryginalnym elementem Hauptowskiego dyskursu jest używana przez niego metafora „praiłu”, jako określenie fundamentów dawno ukształtowanej samoświadomości, która podlega konfrontacji z wszechobecną innością. W analizach uwzględniono także twórczość literacką pisarza oraz niepublikowane materiały archiwalne.
