Katarzyna Pepłowska

Artykuł zawiera podsumowanie efektów badań przeprowadzonych w ramach realizacji grantu pt. „Biurowość w czasach pandemii. Wpływ epidemii COVID-19 na informatyzację biurowości w administracji publicznej”. Celem projektu była analiza i ocena dotychczasowych działań w zakresie informatyzacji biurowości w Polsce oraz udzielenie odpowiedzi na pytania o wpływ epidemii COVID-19 na pracę jednostek administracji samorządowej, wprowadzanie nowych, niespotykanych dotąd rozwiązań, technologii i otwierających się możliwości w bezpośrednim następstwie stanu nadzwyczajnego, a także pytań o ich jakość, trwałe konsekwencje, sposoby załatwiania spraw urzędowych i wykonywania czynności kancelaryjnych oraz zainteresowanie obywateli elektronicznym świadczeniem usług przez urzędy administracji publicznej.

Celem artykułu jest przedstawienie „najnowszych” osiągnięć archiwistyki światowej, zwrócenie uwagi na osiągnięcia naukowe, projekty, problemy i wyzwania, które były przedmiotem dyskusji międzynarodowego środowiska archiwalnego podczas konferencji Międzynarodowej Rady Archiwów pt. „Designing the Archive 2019” („Projektowanie archiwum 2019”). Spotkanie odbyło się w październiku 2019 r. w Adelajdzie, stolicy Australii Zachodniej. Projektowanie archiwum to nie tylko temat przewodni konferencji, ale również pewien trend, który staje się widoczny w bezpośrednich działaniach placówek archiwalnych. Generuje on pewne problemy i wyzwania stojące przed archiwami, ale zarazem stwarza możliwości rozwoju. Biorąc to pod uwagę, artykuł w szczególności odnosi się do innowacji w archiwach, omawiając rozwiązania przyjęte m.in. w Norwegii, Holandii, Nowej Zelandii, Stanach Zjednoczonych, Australii, a także Kostaryce i Chinach. Szczególną uwagę zwrócono na nowatorskie metody pracy w archiwach, takie jak wykorzystywanie eksperymentów przy tworzeniu narzędzi teleinformatycznych, szukanie kreatywności u pracowników i tworzenie narzędzi informatycznych w zgodzie z potrzebami i oczekiwaniami ich użytkowników, co w praktyce przekłada się na powstawanie specjalnych, tematycznych aplikacji. Artykuł odnosi się również do najnowszych badań naukowych m.in. w zakresie kreowania i wykorzystywania przestrzeni gmachów archiwalnych, projektowania pracowni naukowej i tzw. przestrzeni publicznej w taki sposób, by zaspokoić potrzeby użytkownika XXI w. i przyciągnąć nowego. W tym kontekście omówiono także rolę marketingu oraz ekonomii cyfrowej. Nowe trendy archiwistyki światowej to również tzw. „archiwa milczące” oraz badanie tzw. traumy w archiwach. Ich fundamentem jest, popularne w Stanach Zjednoczonych, nowe podejście do wartościowania dokumentacji oparte na feministycznym punkcie widzenia. Tematy skoncentrowane na archiwach milczących są trudne, ale – jak pokazują badania międzynarodowe – archiwiści wychodzą naprzeciw potrzebom uciśnionych.