Izabela Czyszczoń
Prace Etnograficzne, Tom 45, Numer 1, 2017, s. 123 - 143
Prezentowane refleksje z badań terenowych są próbą spojrzenia na różne formy, strategie i praktyki nie-mobilności, które doświadczane są we współczesnych miastach. Punktem wyjścia są eksploracje etnograficzne przeprowadzone wiosną 2016 roku w Przemyślu (i Medyce) przez studentów II roku etnologii i antropologii kulturowej w ramach ćwiczeń terenowych organizowanych przez Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Celem badań była problematyzacja sposobów „bycia” mobilnym we współczesnym świecie, strategii „radzenia” sobie z mobilnością oraz samych wyobrażeń społecznych związanych z mobilnością. Przemyśl, bardzo dobrze wpisuje się w problematykę mobilności ze względu na swoje położenie geograficzne (blisko granicy państwa), infrastrukturę (dworce, komunikacja miejska) i mieszkańców, wśród których są m.in. migranci, osoby dojeżdżające do pracy z okolicznych wsi czy też osoby trudniące się handlem transgranicznym. Przemyśl okazał się jednak terenem wymagającym i niejednoznacznym. Początkowym problemem było samo znalezienie „problemu badawczego” i skonceptualizowanie go w taki sposób, aby uniknąć fetyszyzacji i idealizacji badanych zjawisk mobilności i niemobilności. Jak się okazało, o wiele łatwiej jest zaobserwować mobilność w przestrzeniach miejskich, niż ją następnie eksplorować i konceptualizować antropologicznie, szczególnie podczas tak krótkiego pobytu w terenie. Niemniej, wspólnie podczas dyskusji terenowych i w ramach współpracy badawczej udało nam się relatywnie szybko uporać z początkowymi problemami i skupić na poszczególnych kontekstach (nie)mobilności.