Iwona H. Pugacewicz
Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, Nr 2 (172), 2019 (XLV), s. 255-273
https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.19.023.10849Artykuł prezentuje interesującą, dziewiętnastowieczną formę demonstracji uczuć narodowych, jaką był polski pogrzeb na emigracji. Przyjmował często formę patriotycznej manifestacji i w sposób naturalny, niejako mimowolnie, okazał się ważnym elementem działalności Szkoły Polskiej na Batignolles. Uchwycenie roli ceremoniału pochówkowego w patriotycznej dydaktyce największej dziewiętnastowiecznej polskiej placówki edukacyjnej na Zachodzie, to ukazanie zupełnie nieznanej sfery emigracyjnego wychowania. Uczestnictwo polskich dzieci i młodzieży w pogrzebach, jak i związanych z nimi, wypracowywanych przez lata zwyczajach, wpisało się na stałe do szeroko rozumianego programu wychowawczo-dydaktycznego szkoły, świadczyło o odrębności obyczajowo-etnicznej polskiej diaspory wobec francuskiej kultury, uczyło historii i polskich tradycji, wzmacniało poczucie polskiej identyfikacji narodowej. Poprzez cykliczne odbywane żałoby, procesje i tym podobne manifestacje kształtowały się elementy tożsamości batignolskiej młodzieży typowe dla przedstawicieli polskiej diaspory. Ukazanie wagi i trwałości takiego patriotycznego, a zarazem „żałobnego” wychowania uzmysławia rolę pozalekcyjnej edukacji w konstruowaniu i przekazywaniu trwałej identyfikacji narodowej kolejnym pokoleniom wychowywanym na emigracji.
Iwona H. Pugacewicz
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, Tom 64, Numer 4, 2019, s. 43-60
https://doi.org/10.4467/0023589XKHNT.19.030.11038