Ireneusz M. Świtała

W okresie dynamicznych przemian społeczno-kulturowych, gospodarczych i technologicznych, funkcjonowanie człowieka w środowisku pracy staje się ważnym problemem jednostkowym i społecznym.

Dynamika środowiska pracy wymusza na jednostce konieczność szybkiego dostosowania się do zmieniającej się sytuacji, co często powoduje poważne trudności adaptacyjne. Efektem złożoności i wieloznaczności współczesnego świata pracy są zjawiska dysfunkcjonalności lub patologii w środowisku pracy, które w istotny sposób wpływają na karierę zawodową i rozwój osobisty. W opracowaniu przedstawiono, na tle statystyk, najczęściej występujące zjawiska patologiczne w środowisku pracy, które wpływają negatywnie na proces pracy oraz na samego pracownika, podważając jego godność i poczucie bezpieczeństwa.

Szczególną rolę w adaptacji i integracji społecznej osób z niepełnosprawnością odgrywa praca zawodowa – przemawiają za tym także względy terapeutyczne, ekonomiczne. Ruch i  wysiłek fizyczny czy intelektualny wywiera korzystny wpływ na łagodzenie procesów chorobowych i poprawę czynności, które uległy zaburzeniu. Wielu teoretyków i praktyków rehabilitacji podkreśla korzystne skutki psychologiczne i społeczne pracy, a pogląd, że problemy ludzi niepełnosprawnych można rozwiązać poprzez opiekuńczą rolę państwa, przeszedł do historii. Obecnie mocno akcentuje się rolę aktywności w procesie rehabilitacji i integracji spo- łecznej osób z niepełnosprawnością. Aktualnym zadaniem polityki społecznej w pań- stwie demokratycznym jest przygotowanie zawodowe i stworzenie miejsc pracy dla osób o obniżonej wydolności. W systemie wartości kulturowych naszej społeczności, integracja, jako idea i wartość jest wyznacznikiem postaw społecznych, takich jak: solidarność, akceptacja, tolerancja, życzliwość. Z punktu widzenia etyki humanistycznej każdy człowiek ma prawo do pracy, która jest wartością uniwersalną, instrumentalną, a dla wielu ludzi także autoteliczną.