Elena Zhizhko

W artykule prezentujemy wyniki badań historyczno-pedagogicznych, których celem było ustalenie przesłanek rozwoju nowohiszpańskich szkół artystycznych i rzemieślniczych jako poprzedników obecnego meksykańskiego technicznego kształcenia zawodowego, poprzez analizę treści. Autorzy ustalili, że fundamenty meksykańskiego systemu technicznego kształcenia zawodowego powstawały już w XVI w., a podstawą jego rozwoju były nowohiszpańskie Szkoły Sztuki i Rzemiosła. Ponadto przesłanką do rozwoju nowohiszpańskich szkół artystycznych i rzemieślniczych było wprowadzenie przez Hiszpanów na nowy kontynent nowych technologii rolniczych, tekstylnych, budowlanych, wydobywczych i prośba o instruktaż ludów indiańskich w zakresie ich stosowania. Nauczanie to zapewniło konkwistadorom ewangelizację i kastylizację tubylców w szkołach artystycznych i rzemieślniczych. Później, w XVIII – na  początku XIX w., otwarto nowe Szkoły Rzemieślnicze (szkoły robotnicze): rytownicze, malarskie, górnicze, przędzalnicze, tkackie itp., bezpośrednie poprzedniczki obecnych technicznych szkół zawodowych.

W tym artykule przedstawiono wyniki badań pedagogicznych dokumentalno- bibliograficznych, których celem była ogólna panorama ewolucji epistemologicznych i instytucjonalnych podstaw edukacji na rzecz pokoju i jej promocji w Meksyku. Autor stwierdził, że teoretyczne podstawy edukacji na rzecz pokoju jest złożonym paradygmatem myślenia, zgodnie z którym edukacja musi stać się coraz bardziej złożoną relacją podmiot-przedmiot w klasie, gdzie wiedza nie jest „deponowana” u pustego ucznia-odbiorcy, ale jest raczej uwarunkowane i stymulowane przez jego nabycie, promowanie kreatywności, krytycznego myślenia, samodzielnej pracy studenta. W meksykańskim systemie edukacji buduje się kulturę pokoju u ucznia poprzez rozwijanie jego intelektualnej ciekawości i inteligencji analitycznej, jego umiejętności znajdowania niestandardowych rozwiązań, alternatyw dla problemów, jego zdolności do asymilacji dyskurs innych, poznaj swój własny dyskurs, wyeliminuj uprzedzenia, umieć wczuć się, słuchać aktywnie, akceptować krytykę w sposób konstruktywny i nieniszczący, być zdolnym do samokształcenia, samoorganizacji, wrażliwości do doświadczenia Innego.

Prezentowana praca jest wynikiem badań historycznych i pedagogicznych, których celem było określenie filozoficznych podstaw edukacji dla pokoju poprzez udokumentowaną i bibliograficzną analizę naukowego dziedzictwa wybitnego przedstawiciela zakonu katolickiego jezuitów Francisa Javiera Klavihero, w szczególności jego dzieł „Starożytna historia Meksyku” i „Fizyka specjalna”. Autorzy odkryli, że podstawową edukacją na rzecz pokoju są następujące pomysły Claviero: eklektyczne podejście do badań naukowych poprzez integrację innej wizji rzeczywistości, a mianowicie współczesności i tradycji; wykorzystywać w procesie poznania prawdy kryteriów różnych systemów filozoficznych; kierunek procesu wiedzy w kanale filozofii przyrody i historii. Według Claviero obraz rdzennych Meksykanów, przedstawicieli starożytnych wysoko rozwiniętych cywilizacji Ameryki, został niesprawiedliwie upokorzony przez niektórych europejskich filozofów oświecenia. W swoich pismach Claviero rozumie świat jako ważny element systemu społecznego każdego kraju i analizuje strukturę edukacyjną starożytnych Meksykanów, bada zasady, na których się opiera. W przypadku Claviero edukacja jest mechanizmem umożliwiającym przekazywanie praw i zwyczajów, światopoglądu, tradycji i kultury w ogóle.