Location of contemporary communal cemeteries in Poland
The main purpose of this paper is to characterise contemporary communal cemeteries and to develop a typology of these facilities from the point of view of its location. The main criteria for the selection of cemeteries were the date of creation (1999–2019) and the communal status of objects. Literature studies in the fields of spatial planning, landscape architecture, geography, sociology and an analysis of legal acts including planning acts were the bases for developing evaluation criteria in the aspect of cemeteries location. The location of cemeteries in relation to: natural system, accessibility, functional and spatial structure of settlement units and religious facilities was characterized. The spatial extent of the research covered cemeteries within their boundaries along with the sanitary protection zone (150 m). Field studies were carried out in July and August 2019. The research showed that out of 63 cemeteries, most are established within the administrative boundaries of cities, but in their suburban, non-urbanized areas. Models of communal cemeteries were developed due to their location.
Keywords: cemetery, location criterion, protection zone, functional and spatial structure
Zarys treści: Celem artykułu jest charakterystyka budowanych współcześnie w Polsce cmentarzy komunalnych z uwzględnieniem kryterium lokalizacji. Badaniami objęto cmentarze o statusie obiektu komunalnego, zakładane w latach 1999–2019. Aby scharakteryzować lokalizację
współczesnego cmentarza, na podstawie kwerendy materiałów źródłowych (przepisy prawa, literatura z zakresu gospodarki przestrzennej, architektury krajobrazu, geografii, socjologii), określono kryteria, według których rozpatrywano położenie cmentarza, tj. system przyrodniczy, dostępność komunikacyjna, obiekty religijne, struktura funkcjonalno-przestrzenna jednostek osadniczych. Zasięg przestrzenny badań objął cmentarze w ich granicach wraz ze strefą ochrony sanitarnej (150 m). Wizję terenową przeprowadzono w lipcu i sierpniu 2019 r. Badania wykazały, że spośród 63 cmentarzy większość zakładana jest w granicach administracyjnych miast, ale na terenach o charakterze podmiejskim, niezurbanizowanym. Opracowano modele lokalizacji cmentarzy komunalnych.
