Rozwój systemów osadniczych w Polsce i na Białorusi posiada wiele cech wspólnych: intensywne procesy uprzemysłowienia oraz urbanizacji, centralnie planowany rozwój miast, szybki wzrost znaczenia dużych miast w systemach osadniczych. z drugiej strony widoczne są znaczące różnice: szybsze przejście polskich miast do fazy postindustrialnej, wcześniejsze procesy deindustrializacji i gentryfikacji w dużych miastach, zawansowane procesy dekoncentracji i suburbanizacji oraz rozwój społeczno-ekonomiczny małych i średnich miast w obszarach metropolitalnych. celem artykułu jest wyjaśnienie wpływu procesów metropolizacji na demograficzny rozwój miejskiej sieci osadniczej w Polsce i na Białorusi. na podstawie analizy dynamiki liczby ludności w okresie 1970–2014 wyróżniono tendencje charakterystyczne dla procesów rozwoju osadniczego badanych krajów. Skonstruowano klasyfikację rozwoju ludnościowego ośrodków miejskich polskich i białoruskich oraz wyodrębniono 4 typy rozwoju miast: progresji ludnościowej, umiarkowanego wzrostu, depopulacyjny, kurczący się. W obu krajach zauważono występowanie dodatniej dynamiki ludnościowej w małych ośrodkach miejskich znajdujących się w granicach funkcjonalnych ośrodków miejskich. Jednak w Polsce obserwujemy zmniejszanie się liczby ludności miasta centralnego i koncentrację ludności w ośrodkach podmiejskich, natomiast na Białorusi oddziaływanie dużego ośrodka miejskiego (Mińska, Brześcia) nie prowadzi do dekoncentracji ludności w rdzeniu funkcjonalnego obszaru miejskiego. W badanych krajach niekorzystne tendencje demograficzne i występowanie zwartych obszarów charakteryzujących się depopulacją zaobserwowano w miastach peryferyjnych, także w ośrodkach poprzemysłowych.
