Drużyna Solidarności. Jak wybierano kandydatów na posłów i senatorów, czyli późniejszych członków Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEChoose format
RIS BIB ENDNOTEDrużyna Solidarności. Jak wybierano kandydatów na posłów i senatorów, czyli późniejszych członków Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego
Publication date: 2020
Wolność i Solidarność, 2019-20, nr 11-12, pp. 230 - 246
https://doi.org/10.4467/25434942WS.20.015.15019Authors
Drużyna Solidarności. Jak wybierano kandydatów na posłów i senatorów, czyli późniejszych członków Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego
Ze względu na plebiscytowy charakter wyborów z czerwca 1989 roku przyszłych posłów i senatorów opozycyjnego Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego de facto wyłoniono w kwietniu tego roku, kiedy zamykano listy wyborcze Komitetu Obywatelskiego. Te swoiste prawybory miały różny przebieg w różnych częściach kraju i nie były wolne od sporów (zarówno na szczeblu regionalnym, jak i na linii „teren”–Warszawa). W wyborach nie wystartowała zresztą część czołowych działaczy opozycji, idąc za przykładem Lecha Wałęsy. Ten ostatni był jednak mocno obecny w kampanii wyborczej osób reprezentujących Komitet Obywateski, których wyróżnikiem – w zdecydowanej większości – było wspólne zdjęcie z przewodniczącym Solidarności. Niewątpliwie ta nie zawsze w pełni demokratycznie wyłoniona solidarnościowa drużyna osiągnęła w wyborach sukces, obsadzając niemal wszystkie miejsca w Sejmie i Senacie PRL, które potencjalnie mogła zdobyć. Wybrani do parlamentu przedstawiciele opozycji utworzyli w nim Obywatelski Klub Parlamentarny.
Abstract
Due to the referendum nature of the elections in June 1989, the future deputies and senators of the opposition Civic Parliamentary Club were actually elected in April that year, when the election lists of the Citizens’ Committee were closed. These peculiar primary elections varied in different parts of the country and were not free from disputes (both at the regional level and on the “regional” – Warsaw line). Besides, some of the leading opposition activists did not take part in the elections, following the example of Lech Wałęsa. The latter, however, was strongly present in the election campaign of people representing the Citizens’ Committee, whose distinguishing feature – in the vast majority – was a photo taken with the leader of “Solidarity”. Undoubtedly, this “Solidarity” team, not always fully democratically elected, achieved success in the elections, filling almost all the seats in the Sejm and Senate of the Polish People’s Republic, which it could potentially win. The opposition representatives elected to the parliament formed there the Civic Parliamentary Club.
Keywords: Solidarity, Citizens’ Committee, elections, 1989, deputies, senators, Civic Parliamentary Club
Cherek A., Plakaty wyborcze kandydatów Komitetu Obywatelskiego z Lechem Wałęsą, „Krakowskie Studia Małopolskie” 2013, nr 18.
Co się stało z „drużyną Wałęsy”, „Gazeta Wyborcza”, 3.06.1993.
Codogni P., Wybory czerwcowe 1989 roku. U progu przemiany ustrojowej, Warszawa 2012.
Danilecki T., NSZZ „Solidarność” i opozycja demokratyczna w województwie białostockim u schyłku lat osiemdziesiątych XX w., [w:] Między systemami. Społeczeństwo Polski północno-wschodniej wobec przemian ustrojowych 1989 roku. Studia i materiały, red. M. Markiewicz, A. Pyżewska, Białystok 2014.
Dokumenty Komitetu Obywatelskiego. Uchwała, „Tygodnik Mazowsze” 1989, nr 290.
Dokumenty władz NSZZ „Solidarność” 1981–1989, oprac. J. Olaszek, Warszawa 2010.
Dudek A., Reglamentowana rewolucja. Rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce 1988–1990, Kraków 2004.
Gieszczyńska R., Komitet Obywatelski „Solidarność” Regionu Warmińsko-Mazurskiego w wyborach 4 czerwca 1989 roku, [w:] Olsztyński Czerwiec ’89, Olsztyn 2009.
Handke W., NSZZ „Solidarność” Region Leszczyński, [w:] NSZZ „Solidarność” 1980–1989, t. 4: Polska Zachodnia, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010.
Komitet Obywatelski przy Przewodniczącym NSZZ „Solidarność” Lechu Wałęsie. Stenogramy posiedzeń 7 listopada 1987, 18 grudnia 1988, 23 kwietnia 1989, oprac. M. Strasz, Warszawa 2006.
Koseła K., Polak i katolik. Spętana tożsamość, Warszawa 2003.
Ligarski S., Komitet Obywatelski NSZZ „Solidarność” we Wrocławiu, t. 1, s. 15 (maszynopis w posiadaniu autora).
Ligarski S., Rok 1989 a Solidarność Walcząca, [w:] Solidarność Walcząca 1982–1989. Studia i szkice, red. S. Ligarski, M. Siedziako, Szczecin–Warszawa 2019.
Łączyła nas chęć rozwoju Polski. Wspomnienia senatorów pierwszej kadencji, Warszawa 2014.
Nasi w Sejmie i Senacie. Posłowie i senatorowie wybrani z listy Solidarności”, Warszawa 1990.
Niespodzianka 1989, Warszawa 2010.
Obywatelski Klub Parlamentarny w wybranych dokumentach Archiwum Senatu, Kancelaria Senatu, Warszawa 2014.
Olczak M., Sołtysik Ł., Zarys dziejów Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” w Bolesławcu, Bolesławiec 2011.
Osiński K., NSZZ „Solidarność” Region Bydgoski, [w:] NSZZ „Solidarność” 1980–1989, t. 3: Polska Północna, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010.
Pawłowicz J., NSZZ „Solidarność” Organizacja Regionu Płockiego, [w:] NSZZ „Solidarność” 1980–1989, t. 5: Polska Środkowo-Wschodnia, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010.
Próchniak L., NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Łódzka, [w:] NSZZ „Solidarność” 1980–1989, t. 4: Polska Zachodnia, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010.
Przybysz M., NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Piotrkowska, [w:] NSZZ „Solidarność” 1980–1989, t. 4: Polska Zachodnia, red.Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010.
Siedziako P., Bez wyboru. Głosowania do Sejmu PRL (1952–1989), Warszawa 2018.
Rok 1989. Geremek odpowiada, Żakowski pyta, Warszawa 2008.
Słodkowska I., Komitety Obywatelskie 1989–1992. Rdzeń polskiej transformacji, Warszawa 2014.
Wierzbicki M., NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Radomska, [w:] NSZZ „Solidarność” 1980–1989, t. 5: Polska Środkowo-Wschodnia, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010.
Wybory 1989. Dokumenty strony solidarnościowo-opozycyjnej, t. 1: Kwatera główna, red. I. Słodkowska, Warszawa 2009.
Wybory 1989. Dokumenty strony solidarnościowo-opozycyjnej, t. 2: Regiony, red. I. Słodkowska, Warszawa 2011.
Zarzycki M., Łątkowska M., Matyjas Eugeniusz, [w:] Encyklopedia Solidarności. Opozycja w PRL 1976–1989, t. 1, Warszawa 2010.
Zmierzch dyktatury. Polska lat 1986–1989 w świetle dokumentów, t. 1: Lipiec 1986 – maj 1989, oprac. A. Dudek, Warszawa 2013.
Zwolski M., NSZZ „Solidarność” Region Pojezierze, [w:] NSZZ „Solidarność” 1980–1989, t. 5: Polska Środkowo-Wschodnia, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010.
Information: Wolność i Solidarność, 2019-20, nr 11-12, pp. 230 - 246
Article type: Original article
Titles:
Drużyna Solidarności. Jak wybierano kandydatów na posłów i senatorów, czyli późniejszych członków Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego
Drużyna Solidarności. Jak wybierano kandydatów na posłów i senatorów, czyli późniejszych członków Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego
Institute of National Remembrance, Warszawa, Poland
Published at: 2020
Article status: Open
Licence: CC BY
Percentage share of authors:
Article corrections:
-Publication languages:
PolishView count: 438
Number of downloads: 797