Moshe Merin: savior, collaborator or an astray man?
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEChoose format
RIS BIB ENDNOTEPublication date: 2019
Studia Judaica, 2018, Issue 2 (42), pp. 299 - 331
https://doi.org/10.4467/24500100STJ.18.014.10265Authors
MOSHE MERIN: SAVIOR, COLLABORATOR OR AN ASTRAY MAN?
In January 1940, Moshe Merin became the Head of the Jewish Council of Elders of Eastern Upper Silesia. At this point, the community of Jews amounted to almost 100,000 members. Merin actively promoted his major concept of “survival by work.” He believed that only working for the Third Reich combined with obedience and subordination toward the aggressor can guarantee Jewish survival. This policy arose objections, especially among Jewish youth involved in the resistance movement. Until mid-1942 Merin was an influential figure. His wide contacts with the Nazis and relatively good living conditions of Jews in Eastern Upper Silesia dismissed alleged reasons for mutiny. Therefore, during the first two years of the war, the Jewish Council of Elders of Eastern Upper Silesia enjoyed a lot of success. The situation changed in 1943 when the Nazis created ghettos and started forced deportations to KL Auschwitz. The Jewish Council stopped functioning when Moshe Merin and his main associates were deported to the death camp.
Bibliografia
1. Źródła archiwalne
Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego
Relacje:
Adlerflügel Maria, 1946, Relacja, sygn. Relacje 301/2154.
Brechner Samuel, Relacja, 1946, sygn. Relacja 301/1564.
Fischer Dawid, Relacja, b.d., sygn. Relacje 301/1335.
Naftali Baron, Relacja, 1946, sygn. Relacje 301/4301.
Neiger Ewa, Relacja, 1946, sygn. Relacje 301/2442.
Sender Jakub, Relacja, b.d., sygn. Relacje 301/1225.
Żmigród Helena, Relacja, 1945, sygn. Relacje 301/526.
Wstęp do inwentarza zespołu akt Vorstand der Jüdischen Interessenvertretung in Bendsburg (Zarząd Przedstawicielstwa Ludności Żydowskiej w Będzinie) 1939–1945, oprac. Anita Chodkowska, Dorota Zamojska, 2006, sygn. 212.
2. Źródła opublikowane
Kirschner Ann, Listy z pudełka. Sekret mojej mamy, tłum. z języka angielskiego Barbara Gadomska, tłum. listów z języka jidysz i niemieckiego Aleksandra Geller, Warszawa 2008.
Laskier Rutka, Pamiętnik, red. Adam Szydłowski, Będzin 2008.
Lerchenfeld Anna, Relacja, [w:] Andrzej Strzelecki, Zagłada Żydów z Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz, Oświęcim 2014.
Yahalomi Ariel, Przeżyłem…, wyd. 3, Będzin 2014.
3. Opracowania
Czech Danuta, Kalendarz wydarzeń w KL Auschwitz, Oświęcim 1992.
Fontette François de, Historia antysemityzmu, tłum. Maria Mendychowska, Mieczysław Mendychowski, Wrocław 1992.
Hilberg Raul, Zagłada Żydów europejskich, t. 1, tłum. Jerzy Giebułtowski, Warszawa 2014.
Kac Fela, Pozostało jedynie oznaczyć cenę, za którą oddać trzeba było życie, „Ekspres Zagłębiowski” (1994), nr 7.
Namysło Aleksandra, Centrala Żydowskich Rad Starszych na Wschodnim Górnym Śląsku, [w:] Zagłada Żydów zagłębiowskich, red. Aleksandra Namysło, Będzin 2004.
Namysło Aleksandra, Postawy mieszkańców rejencji katowickiej wobec ludności żydowskiej, [w:] Polacy i Żydzi pod okupacją niemiecką 1939–1945. Studia i materiały, red. Andrzej Żbikowski, Warszawa 2006.
Namysło Aleksandra, Wpływ kierownictwa Centrali Żydowskich Rad Starszych Wschodniego Górnego Śląska na postawy i zachowania Żydów wobec rzeczywistości okupacyjnej, [w:] Zagłada Żydów na polskich terenach wcielonych do Rzeszy, red. Aleksandra Namysło, Warszawa 2008.
Namysło Aleksandra, Zanim nadeszła Zagłada… Położenie ludności żydowskiej w Zagłębiu Dąbrowskim w okresie okupacji niemieckiej / Before the Holocaust Came… The Situation of Jews in Zaglembie during the German Occupation, tłum. Alicja Cholewa-Zawadzka, Jana Dębska, Katowice 2009.
Nirensztain Albert, Ruch oporu Żydów w Zagłębiu Dąbrowskim pod okupacją hitlerowską, „Kwartalnik Historii Żydów” (2001), nr 4.
Oxenhaendler Fredka Mazja, Ronen-Klinger Avihu, Z historii Żydów na Wschodnim Górnym Śląsku. Holocaust w Zagłębiu, „Ekspres Zagłębiowski” (1994), nr 1/2.
Paldiel Mordecai, Saving the Jews: Amazing Stories of Men and Women Who Defied the „Final Solution”, Rockville 2000.
Piper Franciszek, Żydzi w KL Auschwitz, Oświęcim 2015.
Polonsky Antony, Dzieje Żydów w Polsce i Rosji, tłum. Mateusz Wilk, Warszawa 2014.
Schönker Henryk, Dotknięcie anioła, Warszawa 2011.
Starczewska Ewa, Żelechowska Anna, O godne życie i godną śmierć. Izrael Kożuch – zapomniany bohater, [w:] Żydzi na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim. Historia, kultura, zagadnienia konserwatorskie, red. Dariusz Rozmus, Sławomir Witkowski, Kraków–Bytom 2011.
Strzelecki Andrzej, Zagłada Żydów z Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz, Oświęcim 2014.
Szternfinkiel Natan Eliasz, Zagłada Żydów z Sosnowca, Katowice 1946.
Szyndler Artur, Leon Schönker i jego plan emigracji Żydów z rejencji katowickiej z końca 1939 r., „Studia Judaica” 12 (2009), nr 1–2.
Urynowicz Marcin, Adam Czerniaków 1880–1942. Prezes getta warszawskiego, Warszawa 2009.
Wolff-Powęska Anna, „Noc kryształowa” – noc hańby, „Znak” 60 (2008), nr 12, http://www.miesiecznik.znak.com.pl/6432008anna-wolff-poweskanoc-krysztalowa-noc-hanby/ [dostęp: 19 marca 2017].
Żbikowski Andrzej, Zagłada Żydów polskich, [w:] Historia Żydów. Dzieje narodu od Abrahama do Państwa Izrael. Żydzi w Polsce. 1000 lat wspólnych losów, red. Leszek Będkowski, Anita Brzostowska, Warszawa 2014.
Information: Studia Judaica, 2018, Issue 2 (42), pp. 299 - 331
Article type: Original article
Titles:
Moshe Merin: savior, collaborator or an astray man?
University of Opole, pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole, Poland
Published at: 2019
Article status: Open
Licence: CC BY-NC-ND
Percentage share of authors:
Article corrections:
-Publication languages:
PolishView count: 2319
Number of downloads: 3439