Tadeusz Maringe (1888-1952) - ziemianin ze Smoliny, kawaler orderu Virtuti Militari

Jarosław  Durka

Tadeusz Maringe (1888-1952) - ziemianin ze Smoliny, kawaler orderu Virtuti Militari

Publication date: 2021

Polonia Maior Orientalis, 2021, VIII, pp. 331 - 342

https://doi.org/10.4467/27204006PMO.21.018.15469

Authors

Pobierz pełny tekst

PDF

Titles

Tadeusz Maringe (1888-1952) - ziemianin ze Smoliny, kawaler orderu Virtuti Militari

Abstract

Artykuł przedstawia biogram Tadeusza Maringe, ziemianina ze Smoliny, inżyniera mechanika po University of London. Należał do pokolenia, które dążyło do modernizacji gospodarstw, a nawet próbowało podjąć pracę w przemyśle. Po studiach, aż do wybuchu I wojny światowej pracował Fabryce „Wilhelm Fitzner i Konrad Gamper” w Sosnowcu. Był przykładem polskiego patrioty. W czasie wojny polsko-bolszewickiej wstąpił ochotniczo do 1 szwadronu 203 pułku ułanów. W okolicach miasta Kostopol wykazał się bohaterstwem podczas patrolu. W brawurowy sposób, na oczach całej jego jednostki wziął jeńca, którego można było później przesłuchać. Pozyskane informacje posłużyły Polakom w szybkim przejęciu Kostopola. Tadeusz Maringe został odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy. Po zakończeniu wojny powrócił do Smoliny. 10 lipca 1921 r. witał tam przybywającego z wizytą Józefa Piłsudskiego. Działał aktywnie w Związku Ziemian. Niestety niektóre inwestycje okazały się nietrafione. Tadeusz Maringe musiał sprzedać część dóbr rodzinnych i zaczął pracować w różnych majątkach ziemskich, a później prowadził firmę nasienną w Warszawie. W czasie II wojny światowej, wraz z całą najbliższą rodziną, zaangażował się w ruch oporu. Po zakończeniu wojny wraz z kilkoma wspólnikami otworzył Dom Rolniczo-Handlowy Wspólna Praca. Przedsiębiorstwo to współpracowało z prowadzoną przez jego brata, Witolda Maringe firmą Państwowe Nieruchomości Ziemskie. W 1949 r. komuniści aresztowali kierownictwo Państwowych Nieruchomości Ziemskich. Tadeusz Maringe, na skutek działań reżimu komunistycznego, musiał zlikwidować Dom Rolniczo-Handlowy Wspólna Praca. Po pokazowym procesie brata, którego skazano na dożywocie, podupadł na zdrowiu, a w 1952 r. zmarł.

The article presents the biography of Tadeusz Maringe, a landowner from Smolina, a mechanical engineer graduated from the University of London. He belonged to the generation which strove to modernise agricultural holdings, and even tried to work in the industry. After his graduation, he worked in the ‘Wilhelm Fitzner and Konrad Gamper’ factory in Sosnowiec until the outbreak of the First World War. He was an example of a Polish patriot. During the Polish-Soviet War, he volunteered to the 1st squadron of the 203rd Uhlan Regiment. He demonstrated his heroism during a patrol in the vicinity of Kostopol. In a daring way, in front of his entire unit, he took a prisoner of war, who could later be interrogated. The information he gained was used by the Poles to quickly take over Kostopol. Tadeusz Maringe was awarded the Order of Virtuti Militari (Class V). After the war, he returned to Smolina. On 10 July 1921, he welcomed Józef Piłsudski who paid a visit there. Maringe was actively involved in the Landowners’ Union. Unfortunately, some of his investments turned out to be unsuccessful. He had to sell part of his family property and began working in various estates. Later, he ran a seed company in Warsaw. During the Second World War, he and his closest family members became involved in the resistance movement. After the end of the war, he opened - together with several partners - Dom Rolniczo-Handlowy ‘Wspólna Praca’ (‘Joint Labour’ Farming and Trading House). This enterprise cooperated with Państwowe Nieruchomości Ziemskie (State-Owned Land Management Agency) - a company run by his brother, Witold Maringe. In 1949, the communists arrested the management of Państwowe Nieruchomości Ziemskie. Due to the actions of the communist regime, Tadeusz Maringe had to liquidate Dom Rolniczo-Handlowy ‘Wspólna Praca’. After the show trial against his brother, who was sentenced to life imprisonment, his health deteriorated. He died in 1952.

Keywords

Maringe, ziemianin, Smolina, Virtuti Militari, reżim komunistyczny

Maringe, landowner, Smolina, Virtuti Militari, the communist regime

References

Download references

Archiwa:

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, BU 0259/518, BU 1063/294.

Centralne Archiwum Wojskowe – Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie, Kolekcja Akt Personalnych i Odznaczeniowych.

Centralne Archiwum Wojskowe – Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie, Tadeusz Maringe, sygn. I.482.42-3330, VM.

Centralne Archiwum Wojskowe – Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie, Witold Maringe, sygn. KW 75-1083.

Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu – Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa, 3762/WSK, M: 1509/2410Pom.

Dokumenty opublikowane:

Raport Witolda, red. J. Brynkus, M. Siewiec-Cielebon, W.J. Wysocki, Ząbki-Londyn 2017.

University of London. The Historical Record (1836-1912), London 1912.

University of London. The Historical Record (1836-1926), London 1926.

Prasa:

„Głos Koniński” – 1921.

„Głos Lubelski” – 1924.

„Kurjer Polski” – 1933.

„Kurjer Warszawski” – 1894.

„Łódzki Dziennik Wojewódzki” – 1933.

Wspomnienia:

Hełczyński J. M. (1965), W szkole w 1905 r., „Stolica”, nr 5.

Jankowski S. „Agaton” (2019), Z fałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie. Wspomnienia cichociemnego, Warszawa.

Karśnicka-Kozłowska T. (2008), Dawniej niż wczoraj, Kraków.

Kwasieborska M. (1966), Inż. Witold Maringe 1895-1966. Wspomnienie z czasu wspólnej pracy, „Postępy Nauk Rolniczych”, nr 5.

Leski K. (1994), Życie niewłaściwie urozmaicone, Warszawa.

Rachalewski S. (1938), Szable na kilimie. Ze szwadronami 203 Pułku Ułanów w r. 1920, Łódź.

Opracowania:

Durka J. (2015), Aparat bezpieczeństwa wobec ziemian wielkopolskich do 1957 roku, „Zeszyty Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk” nr 15.

Durka J. (2017), Materiały aparatu bezpieczeństwa na temat ziemianina Witolda Karłowskiego (1896-1956) z Grodnej, „Polonia Maior Orientalis”, t. IV.

Durka J. (2018), Z działalności Stanisława Mańkowskiego (1876-1937) – właściciela majątku w Kazimierzu Biskupim, „Polonia Maior Orientalis”, t. V.

Durka J. (2020), Życiorys ziemianina Witolda Maringe w świetle akt procesowych przeciwko pracownikom państwowych nieruchomości ziemskich (1949-1951), „Polonia Maior Orientalis”, t. VII.

Gołdyn P. (2013), Przywracanie tożsamości. Przypadek Kazimierza Rakowskiego – nauczyciela, posła i społecznika, [w:] Wzory i wzorce osobowe w biografistyce pedagogicznej, red. R. Skrzyniarz, M. Gajderowicz, T. Wach, Lublin.

Grzelczak P. (2019), „Dzień historyczny”. Józef Piłsudski w Koninie (10 lipca 1921 r.), „Polonia Maior Orientalis”, t. VI.

Grzelczak P. (2021), „Dzień historyczny”. Wizyta marszałka Józefa Piłsudskiego w Koninie, Poznań–Warszawa.

Jaeger M. (2017), Ziemianie w świetle dokumentów UB i SB w latach 1945-1971, „Niepodległość i Pamięć”, nr 24/4.

Tadeusz Maringe (1888-1952) – ziemianin ze Smoliny, kawaler orderu Virtuti Militari.

Jałoszyński R. (2019), Walka i praca. Szkice biograficzne i przyczynki do lokalnej historii, Kłodawa-Konin.

Jokiel Z. (2000), Maringe Tadeusz [w:] Ziemianie polscy w XX wieku. Słownik biograficzny, cz. 5, red. J. Leskiewiczowa, Warszawa.

Kaszyński M. (2018), Brudzew – dobra ziemskie, miasto, gmina, Turek.

Kowalska-Glikman S. (1987), Drobnomieszczaństwo w dziewiętnastowiecznej Warszawie, Warszawa.

Łuczak A. (2011), Utracone decorum. Grabież dóbr kultury z majątków ziemiaństwa polskiego w Wielkopolsce w czasie okupacji niemieckiej w latach 1939-1945, Warszawa-Poznań.

Malinowski K. (1986), Tajna Armia Polska. Znak. Konfederacja Zbrojna, Warszawa.

Maringe Müler J. (1996), Maringe Leonard Witold Stanisław [w:] Ziemianie polscy w XX wieku. Słownik biograficzny, cz. 3, red. J. Leskiewiczowa, Warszawa.

Mich W. (2007), Związek Ziemian w Warszawie (1916-1926). Organizacja i wpływy, Lublin.

Miroszewski K., Durka J., Nita M., Związek J. (2010), Po obu stronach Warty. Zarys dziejów Myszkowa, Myszków.

Osiński T. (2012), „Klika obszarnicza”. Ziemianie w polityce personalnej Państwowych Nieruchomości Ziemskich (1946–1949), „Pamięć i Sprawiedliwość”, nr 2.

Polak B. (1993), Maringe Tadeusz, [w:] Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945. Słownik biograficzny, t. 2: (1914-1921), cz. 2, red. B. Polak, Koszalin.

Rostworowski S. (1930), 27 pułk ułanów. Zarys historii wojennej pułków polskich 1918-1920, Warszawa.

Saryusz-Zaleski W. (1930), Dzieje przemysłu w b. Galicji 1804-1829: ze szczególnym uwzględnieniem historii rozwoju S.A. L. Zieleniewski i Fitzner-Gamper: wydawnictwo z okazji 125 jubileuszu, Kraków.

Smoliński A. (2006), Szefostwa i szefowie pułków kawalerii Wojska Polskiego z lat 1919-1939, „Grajewskie Zeszyty Historyczne – Zapis”. Materiały i Studia do Dziejów 9 Pułku Strzelców Konnych, (Grajewo) październik – grudzień, zeszyt 4.

Smoliński A. (2008), Szefostwa w Wojsku Polskim w latach 1919-1939 oraz ich związek z polską i europejską tradycją wojskową, „Pro Memoria”, nr 1.

Steinhagen M. E. (2005), Steinhagenowie. Historia ze smakiem, Warszawa.

Stolzman M. (1975), Maringe Leonard Witold Stanisław (1890-1966) [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 20, red. E. Rostworowski, Wrocław.

Szlaszyński J. (2015), 1 Pułk Ułanów Krechowieckich im. płk. Bolesława Mościckiego, Suwałki.

Tuliński A. (2020), 6 Armia Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r., t. 2, Warszawa.

Tutak W. (2014), 27. Pułk Ułanów im. Stefana Batorego i jego symbole, „Zeszyty Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk”, Nr 14

Internet:

Maringe J., Rodzina, https://www.maringe.eu/wikipedia-rodzina [dostęp: 5 V 2021].

Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy, Historia mówiona – Wyganowski Stefan, Jan Wyganowski – wojna polsko-polszewicka 1920 r, http://ziemianskie-historie.dobrzyca-muzeum.pl/historia.php?idn=267&ido=343 [dostęp: 5 V 2021].

Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy, Historia mówiona – Wyganowski Stefan, Antonilla Maringe z Wyganowskich podczas wojny, http://ziemianskie-historie.dobrzyca-muzeum.pl/historia.php?idn=262&ido=343 [dostęp: 5 V 2021].

Nekrologi Warszawskie. Baza nekrologów. Alfabetyczny spis zmarłych – nazwiska z zakresu Marcze-Markianowicz, http://www.nekrologi-baza.pl/zlista/247 [dostęp: 5 V 2021].

Ogrody Wspomnień, Antonilla Maringe (Wyganowska h. Łodzia), https://www.ogrodywspomnien.pl/index/showd/96042 [dostęp: 19 IV 2021].

Osiński T., Inż. Witold Maringe – „obszarnik, sabotażysta i szpieg”, https://przystanekhistoria.pl/pa2/tematy/represje/64239,Inz-Witold-Maringe-obszarnik-sabotazysta-i-szpieg.html [dostęp: 5 V 2020].

Pasternak R., Historia Zespołu Szkół nr 22 im. Emiliana Konopczyńskiego, https://konopczynski.edupage.org/text2/? [dostęp: 18 IV 2021].

Pasternak R., Szkoła Emiliana Konopczyńskiego była pierwszą męską szkołą Warszawy, w której 20 lutego 1905 r. rozpoczęto naukę w języku polskim, http://mickiewicz.edu.pl/stowarzyszenie/aktualnosci/1905_w_naszej_szkole.pdf [dostęp: 18 IV 2021].

Popowski S., Stanisław Szweycer, Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy Zespół Pałacowo-Parkowy, http://ziemianskie-historie.dobrzyca-muzeum.pl/biogramy.php?ido=341 [dostęp: 18 IV 2021].

Saga Boretti z ziemi włoskiej do Polski. Biogram Antonelli Wyganowskiej, http://www.boretti-saga.pl/rodziny/wyganowscy/antonilla_wyganowska.html [dostęp: 18 IV 2021].

Saga Boretti z ziemi włoskiej do Polski. Biogram Hanny Maringe http://www.boretti-saga.pl/rodziny/maringe/hanna_maringe.html [dostęp: 19 IV 2021].

Saga Boretti z ziemi włoskiej do Polski. Biogram Leonarda L. Franciszka Maringe (1857-1933), http://www.boretti-saga.pl/rodziny/maringe/leonard_ludwik_franciszek_maringe.html [dostęp: 18 IV 2021].

Saga Boretti z ziemi włoskiej do Polski. Biogram Stanisława Maringe, http://www.boretti-saga.pl/rodziny/maringe/stanislaw_maringe.html [dostęp: 19 IV 2021].

Saga Boretti z ziemi włoskiej do Polski. Biogram Stefana Maringe (?-1908), http://boretti-saga.pl/rodziny/maringe/stefan_maringe.html [dostęp: 18 IV 2021].

Saga Boretti z ziemi włoskiej do Polski. Biogram Tadeusza Henryka Józefa Maringe (1888-1952), http://www.boretti-saga.pl/rodziny/maringe/tadeusz_henryk_jozef_maringe.html [dostęp: 18 IV 2021].

Saga Boretti z ziemi włoskiej do Polski. Biogram Wiktora Felixa Maringe (1827-1912), http://www.boretti-saga.pl/rodziny/maringe/wiktor_felix_maringe.html [dostęp: 18 IV 2021].

Information

Information: Polonia Maior Orientalis, 2021, VIII, pp. 331 - 342

DOI: https://doi.org/10.4467/27204006PMO.21.018.15469

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Tadeusz Maringe (1888-1952) - ziemianin ze Smoliny, kawaler orderu Virtuti Militari

English:

Tadeusz Maringe - Landowner from Smolina, Knight of the Order of Virtuti Militari

Authors

Jarosław Durka

https://orcid.org/0000-0003-2535-7842

University of Opole, pl. Kopernika 11a, 45-040 Opole, Poland

Published at: 2021

Article status: Open

Licence: None

Percentage share of authors:

Jarosław Durka (Author) - 100%

Article corrections:

Publication languages:

Polish

View count: 561

Number of downloads: 760

<p> Tadeusz Maringe - Landowner from Smolina, Knight of the Order of Virtuti Militari</p>

Download xml