FAQ

Dlaczego nie uczono prawa polskiego na akademii? Prawo zwyczajowe w kulturze oralnej i w kulturze pisma

Publication date: 20.10.2015

Cracow Studies of Constitutional and Legal History, Volume 8 (2015), Volume, 8 Issue 3, pp. 215 - 228

https://doi.org/10.4467/20844131KS.15.013.3990

Authors

Jacek Matuszewski
University of Lodz, Poland, ul. Narutowicza 65, 90-131 Łódź
https://orcid.org/0000-0001-9752-3294 Orcid
All publications →

Titles

Dlaczego nie uczono prawa polskiego na akademii? Prawo zwyczajowe w kulturze oralnej i w kulturze pisma

Abstract

The author reflects on reasons why national law wasn’t taught at medieval academies. National law in Poland, derived from a customary system of law and was the dominant element of the justice system until the termination of the tenure of the State of nobility. The failure to teach the law should not have been caused by lack of staff able to teach, nor by lack of students interested in learning. Hence, one might consider whether it wasn’t in fact a feature of the law itself that constituted this obstacle.
In light of research into the characteristics of oral culture societies, where the common law developed, the hypothesis may be constructed that the customary system of law that existed in preliterate times could not create a system of norms, whether general or individual – as it is assumed based on the content of the common law that was written down. Although in the absence of a written record, we do not have specific information concerning the functioning of this system, it can be assumed that it contained only the rules, indicating the measures to be taken to settle the dispute arising within the society. It was not possible to apply the norm, but using the mechanisms to preserve social peace.

References

Download references

Bardach J., Historia państwa i prawa polskiego, t. 1, Warszawa 1964.

Baszkiewicz J., Powszechna historia państwa i prawa, Katowice 1974.

Bednaruk W., Trybunał Koronny. Szlachecki sąd najwyższy w latach 1578–1794, Lublin 2008.

Boć J., Zwyczaj administracyjny [w:] Prawniczy słownik wyrazów trudnych, red. J. Boć, Wrocław 2005.

Borkowska-Bagieńska E., Historia prawa sądowego, Warszawa 2006.

Dyjakowska M., Prawo rzymskie w Akademii Zamojskiej w XVIII wieku, Lublin 2000.

Dzieła Ignacego Krasickiego. Nowe i zupełne wydanie, t. IV, Wrocław 1824.

Encyklopedia prawa, red. U. Kalina-Prasznic, Warszawa 1999.

Gąsiorowski A., Jurek T., Skierska I., Urzędnicy łęczyccy, sieradzcy i wieluńscy XIII–XV wieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1985.

Goody J., Logika pisma a organizacja społeczeństwa, Warszawa 2006.

Goody J., Mit, rytuał i oralność, Warszawa 2012.

Guriewicz A., Kategorie kultury średniowiecznej, Warszawa 1976.

Kołłątaj H., Stan oświecenia w Polsce w ostatnich latach panowania Augusta III, Warszawa 1953.

Kowalski G., Zwyczaj i prawo zwyczajowe w doktrynie prawa i praktyce sądów karnych w Polsce (XVI–XVIII), Kraków 2013.

Matuszewski J., O sądzie najwyższym prawa niemieckiego na zamku krakowskim, „Pisma” 2002, t. 5, Łódź.

Matuszewski J., Prawo sądowe na wsi polskiej lokowanej na prawie niemieckim, „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” 1995, t. II.

Metryka Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1400–1508, t. I, II, Kraków 2004.

Modzelewski K., Barbarzyńska Europa, Warszawa 2004.

Moniuszko A., Mazowieckie sądy zie­m­s­kie (1588–1648). Organizacja – funkcjonowanie – postępowanie, Warszawa 2013.

Nahlik S.E., Wstęp do nauki prawa międzynarodowego, Warszawa 1967.

Ong W.J., Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, Warszawa 2011.

Prawo salickie podług textu rękopisu Biblioteki Głównej Warszawskiej, wyd. R. Hube, Wstęp, Warszawa 1867.

Rymaszewski Z., Z badań nad funkcjonowaniem sądów prawa polskiego w średniowieczu. Czynności woźnego sądowego, Warszawa 2010.

Rymaszewski Z., Matuszewski J., Józef Matuszewski. Pasja nauki. Cena pasji, Poznań 2014.

Sójka-Zielińska K., Drogi i bezdroża prawa, Wrocław 2000.

Sójka-Zielińska K., Historia prawa, Warszawa 1981.

Śliwiński B., Z badań nad początkami karier młodszych synów rycerzy polskich [w:] Homines et societas. Czasy Piastów i Jagiellonów. Studia historyczne ofiarowane Antoniemu Gąsiorowskiemu w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin, Poznań 1997.

Uruszczak W., Zwyczaj a ustawa w polskiej myśli prawniczej XVI i XVII wieku [w:] Z historii państwa, prawa, miast i Polonii. Prace ofiarowane Profesorowi Władysławowi Ćwikowi w czterdziestolecie Jego pracy twórczej, red. J. Ciągwa, T. Opasa, „Rzeszowskie Zeszyty Naukowe” 1998, t. XXV.

Uruszczak W., Historia państwa i prawa polskiego. Tom I (966–1795), Warszawa 2013.

Uruszczak W., Prawo celem polityki w Polsce Jagiellonów, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2014, t. 7(1).

Urzędnicy małopolscy XII–XV wieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1990.

Urzędnicy wielkopolscy XII–XV wieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1985.

Urzędnicy wielkopolscy XIV–XVIII wieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1987.

Urzędnicy województwa krakowskiego XVI–XVIII wieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1990.

Urzędnicy województwa lubelskiego XVI–XVIII wieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1991.

Urzędnicy województw łęczyckiego i sieradzkiego XVI–XVIII wieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1993.

Urzędnicy województwa sandomierskiego XV–XVIII wieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1993.

Witkowski W., Nauczanie prawa krajowego w Akademii Zamojskiej w XVI–XVIII stuleciu [w:] Akademia Zamojska i jej tradycje, red. B. Szyszka, Zamość 1994.

Wojciechowski Z., Sądownictwo prawa polskiego w dobie przedimmunitetowej, Lwów 1930.

Wróbel M., Prawo zwyczajowe w krajach systemu prawa stanowionego w Europie – wybrane przykłady relacji z prawem oficjalnym, „Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja” 2013, t. 22.

Z. St., Wiadomości Historyczne, dodatek do „Kwartalnika Historycznego” 1930, t. 44(2).

Ziemierski Z., Skład osobowy Sądu Wyższego Prawa Magdeburskiego na Zamku Krakowskim w XVII–XVIII wieku, Kraków 2013.

Zwyczaj a prawo zwyczajowe [w:] Wielka Encyklopedia Prawa, wyd. 2, Warszawa 2005.

Zwyczaj międzynarodowy [w:] Wielka Encyklopedia Prawa, t. IV. Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 2014.

Information

Information: Cracow Studies of Constitutional and Legal History, Volume 8 (2015), Volume, 8 Issue 3, pp. 215 - 228

Article type: Original article

Titles:

Polish: Dlaczego nie uczono prawa polskiego na akademii? Prawo zwyczajowe w kulturze oralnej i w kulturze pisma
English: Why Didn’t the Academy Teach Polish Law? Customary Law in Oral and Written Culture

Authors

https://orcid.org/0000-0001-9752-3294

Jacek Matuszewski
University of Lodz, Poland, ul. Narutowicza 65, 90-131 Łódź
https://orcid.org/0000-0001-9752-3294 Orcid
All publications →

University of Lodz, Poland, ul. Narutowicza 65, 90-131 Łódź

Published at: 20.10.2015

Article status: Open

Licence: None

Percentage share of authors:

Jacek Matuszewski (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish