FAQ

„Potencjalne ognisko niezadowolenia w przypadku przyszłych kłopotów”. Polska opozycja w raportach brytyjskich dyplomatów z lat 1976–1980

Wolność i Solidarność, 2023, nr 15, s. 110 - 127

https://doi.org/10.4467/25434942WS.23.008.19659

Autorzy

Grzegorz Wołk
Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie
https://orcid.org/0000-0002-7274-0767 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

„Potencjalne ognisko niezadowolenia w przypadku przyszłych kłopotów”. Polska opozycja w raportach brytyjskich dyplomatów z lat 1976–1980

Abstrakt

Brytyjska dyplomacja z uwagą przyglądała się rozwojowi ruchów dysydenckich z sowieckiej strefie wpływów. Pomimo uznania, że ich wpływ na życie polityczne jest znikomy, od 1976 r. aż do powstania „Solidarności”, systematycznie narastało zainteresowanie coraz liczniejszymi polskimi grupami opozycyjnymi. W pewnym momencie zdecydowano się na nawiązanie bezpośrednich kontaktów, co było operacją bez precedensu w pozostałych krajach podporządkowanych ZSRR. W artykule skupiono się na odtworzeniu stanu wiedzy Foreign Office o ruchach dysydenckich w PRL i ich postrzeganiu przez Brytyjczyków.

Bibliografia

Archiwa

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, Gd 468/5; Gd 013/136, t. 1; Gd 286/1, t. 2.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, 01222/236, 01222/1180, 01224/1862.

The National Archives Kew, FCO 28/2894, FCO 28/3052, FCO 28/3374, FCO 28/3252, FCO 28/3786, FCO 28/3670, FCO 28/3981, FCO 28/4260, FCO 28/4141, PREM, 19/331.

Relacje

Rozmowa autora z Bogdanem Borusewiczem, 29 VIII 2023 r.

Źródła opublikowane

The Polish Crisis and Relations with Eastern Europe, 1979–1982, ed. by I. Tombs, R. Smith, London and New York 2017.

Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1976, red. P. Długołęcki, Warszawa 2008.

Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1979, red. P. Długołęcki, J. Kochanowski, Warszawa 2014.

Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1980 lipiec–grudzień, red. P. Długołęcki, Warszawa 2020.

Literatura

Boel B., Avoiding (unwanted) Departures: British Diplomacy and Soviet Bloc Dissidents during the Cold War, „Contemporary British History” (dostęp: 1 VIII 2023).

Ceran T.S., Świat idei Jacka Kuronia, Warszawa 2010.

Choma-Jusińska M., Środowiska opozycyjne na Lubelszczyźnie 1975–1980, Warszawa 2014.

Dobrowolski S.W., Dyplomacja Polski Ludowej 1944–1980. Organizacja i funkcjonowanie, Warszawa 1981.

Friszke A., Czas KOR-u. Jacek Kuroń a geneza Solidarności, Kraków 2011.

Friszke A., Telefon Jacka Kuronia. KSS „KOR” wobec strajków latem 1980, „Wolność i Solidarność. Studia z Dziejów Opozycji wobec Komunizmu i Dyktatury” 2011, nr 1.

Kamiński Ł., Władza wobec opozycji 1976–1989, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2003, nr 2(4).

„Karnawał” po amerykańsku. Placówki dyplomatyczne USA w PRL wobec polskich wydarzeń od sierpnia 1980 do grudnia 1981 r., wprowadzenie, wybór i oprac. P. Pleskot, Warszawa 2020.

Konfederacja Polski Niepodległej na drodze do wolności, red. M. Wenklar, Kraków 2011.

Korban T., Polsko-brytyjskie stosunki gospodarcze w latach 1971–1980 w świetle „Polskich Dokumentów Dyplomatycznych”, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2023, nr 1 (41).

Olaszek J., Codzienność buntowników. Szkic o stylu życia dysydentów w państwach bloku wschodniego po 1956 r., „Przegląd Historyczny” 2018, z. 3.

Pleskot P., Dyplomata czyli szpieg? Działalność służb kontrwywiadowczych PRL wobec zachodnich placówek dyplomatycznych w Warszawie (1956–1989), Warszawa 2013.

Pleskot P., Kłopotliwa Panna „S”. Postawy polityczne Zachodu wobec „Solidarności” na tle stosunków z PRL (1980–1989), Warszawa 2013.

Post po „karnawale”. Amerykańskie placówki dyplomatyczne w PRL wobec pierwszych tygodni stanu wojennego, wprowadzenie, wybór i oprac. P. Pleskot, Warszawa 2021.

Prawa człowieka w polityce demokracji zachodnich wobec Polski w latach 1975–1981, red. W. Jarząbek, P. Jaworski, J. Tebinka, J. Tyszkiewicz, Warszawa 2018.

Skórzyński J., Siła bezsilnych. Historia Komitetu Obrony Robotników, Warszawa 2012.

Sikorski T., O kształt polityki polskiej. Oblicze ideowo-polityczne i działalność Ruchu Młodej Polski (1979–1989), Toruń–Szczecin 2011.

Spałek R., „Gracze” Komitet Obrony Robotników w propagandzie PRL, stereotypach oraz dokumentach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2003, nr 2 (4).

Tavani S., British Ostpolitik and Polish Westpolitik: ‘Push and Pull’ Diplomacy, „Journal of European Integration History” 2010, vol. 16.

Tebinka J., Gdańsk in British Diplomacy, 1945–1989, „Studia Historica Gedanensia” 2022, t. 13.

Tebinka J., Human Rights in British Policy on Poland (1975–1979), [w:] Human Rights and Political Dissent in Central Europe: between the Helsinki Accords and the Fall of the Berlin Wall, ed. J. Tyszkiewicz, London – New York 2022.

Tebinka J., Polityka brytyjska wobec Polski w latach 1976–1980, [w:] PRL na pochylni (1975–1980), red. M. Bukała, D. Iwaneczko, Rzeszów 2017.

Tebinka J., Polityka Wielkiej Brytanii wobec opozycji demokratycznej w Polsce i innych krajach bloku radzieckiego w latach 1975–1980, [w:] Opozycja demokratyczna w PRL w latach 1976–1981, red. W. Polak, J. Kufel, P. Ruchlewski, Gdańsk 2012.

Waligóra G., Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela 1977–1981, Warszawa 2006.

Yesterday. Studia z historii najnowszej. Księga dedykowana prof. Jerzemu Eislerowi w 65. rocznicę urodzin, red. J. Olaszek i in., Warszawa 2017.

Internet

https://www.theguardian.com/news/1999/oct/25/guardianobituaries1.

https://sjp.pwn.pl/slowniki/dysydent.html.

Informacje

Informacje: Wolność i Solidarność, 2023, nr 15, s. 110 - 127

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: „Potencjalne ognisko niezadowolenia w przypadku przyszłych kłopotów”. Polska opozycja w raportach brytyjskich dyplomatów z lat 1976–1980
Angielski:
‘Potential Outbreak of Discontent in Case of Future trouble’. Poland Opposition in the 1976–1980 Reports of British Diplomats

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-7274-0767

Grzegorz Wołk
Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie
https://orcid.org/0000-0002-7274-0767 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-SA  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Grzegorz Wołk (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski