FAQ

Historycy na łamach „Krytyki”

Wolność i Solidarność, 2023, nr 15, s. 38 - 51

https://doi.org/10.4467/25434942WS.23.003.19654

Autorzy

Tomasz Siewierski
Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa, Polska
https://orcid.org/0000-0002-0059-3462 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Historycy na łamach „Krytyki”

Abstrakt

W artykule omówiono główne nurty zainteresowań historyków publikujących na łamach drugoobiegowego czasopisma „Krytyka” na przestrzeni lat 1978–1989. Wskazano najważniejsze tematy z historii najnowszej, które z powodów cenzuralnych nie istniały bądź były przekłamywane w oficjalnej historiografii PRL. Należały do nich m.in. historia polskiego zbrojnego podziemia antykomunistycznego, zbrodnie aparatu bezpieczeństwa, dzieje Polskiej Partii Socjalistycznej, relacje polsko-ukraińskie i polsko-żydowskie, a także główne problemy powojennej historii politycznej, np. wydarzenia marca 1968 r. W artykule poświęcono sporo uwagi autorom artykułów przywracających pamięć i uzupełniających wiedzę o tych zagadnieniach, a także starano się podjąć refleksję nad ich zaangażowaniem w ruchu opozycyjnym w kontekście ich wcześniejszych doświadczeń zawodowych i politycznych.

Bibliografia

Źródła archiwalne

Archiwum Akt Nowych, KC PZPR, Centralna Komisja Kontroli Partyjnej, Akta Marii Turlejskiej, IX/15573.

AAN, KC PZPR, Centralna Kartoteka, Akta Leona Grosfelda, 5519.

AAN, KC PZPR, Zakład Historii Partii, Akta Janusza Radziejowskiego, XXII-645.

AAN, KC PZPR, Zakład Historii Partii, Akta M. Drozdowskiego, XXII-581.

Centralne Archiwum Wojskowe, Wojskowa Akademia Polityczna, Akta przewodu doktorskiego Artura Leinwanda, 1077/95/169.

Ossolineum, Materiały Władysława Czaplińskiego, W. Czapliński, Dziennik 1958–1981, rkps 18485/II.

Literatura

10 lat po wydarzeniach marcowych, „Krytyka” 1978, z. 1.

Alexandrowicz T. [A. Leinwand], Adam Ciołkosz socjalista i działacz polityczny, „Krytyka” 1979, nr 4.

Alexandrowicz T. [A. Leinwand], Wspomnienie o mecenasie Ludwiku Cohnie, „Krytyka” 1984, nr 12.

Andrzej Friszke: zawód historyk. Rozmawiają Jan Olaszek i Tomasz Siewierski, Warszawa 2022.

Bar M. [R. Terlecki], Załęski A. [Z. Solak], Wojna straconych nadziei (ukraiński ruch niepodległościowy w latach 1939–1945), „Krytyka” 1984, nr 17.

Błażejowska J., Papierowa rewolucja, Warszawa 2010.

Błażyński Z., Mówi Józef Światło: za kulisami bezpieki i partii 1940– 1955, Warszawa 1990.

Bujnowski J. [K. Kersten], Czy Polskę sprzedano w Jałcie?, „Krytyka” 1985, nr 19–20.

Chojnowski A., Bruski J.J., Ukraina, Warszawa 2006.

Czasopisma społeczno-kulturalne w okresie PRL, red. U. Jakubowska, Warszawa 2011.

Eisler J., Polski rok 1968, Warszawa 2006.

Friszke A., Krystyna Kersten, [w:] K. Kersten, Narodziny systemu władzy. Polska 1943–1948, Warszawa 2018.

Friszke A., Opozycja polityczna w PRL 1945–1980, Londyn 1994. Giełżyński W., Jeszcze będzie głośno w Wietnamie, „Krytyka” 1988, nr 30.

Grądzka-Rejak M., Olaszek J., Holocaust, pamięć, powielacz. Zagłada Żydów i okupacyjne stosunki polsko-żydowskie w publikacjach drugiego obiegu w PRL, Warszawa 2020.

Grosfeld L., Polskie aspekty stosunków niemiecko-sowieckich w latach dwudziestych, „Krytyka” nr 22.

Grosfeld L., Polskie aspekty stosunków niemiecko-sowieckich w przededniu i pierwszym okresie II wojny światowej, „Krytyka” 1980, nr 7.

Holzer J., Historyk w trybach historii. Wspomnienia, Kraków 2013.

Holzer J., Polska Partia Socjalistyczna w latach 1917–1919, Warszawa 1962.

Holzer J., PPS. Szkic dziejów, Warszawa 1977.

Holzer J., Solidarność: geneza i historia, Warszawa 1983.

Kainer A. [Stanisław Krajewski], Żydzi a komunizm, „Krytyka” 1983, nr 15.

Kersten K., Jałta w polskiej perspektywie, Warszawa 1989.

Kersten K., Narodziny systemu władzy. Polska 1943–1948, Warszawa 1985.

Kersten K., Rozważania wokół podziemia 1944–1947, „Krytyka” 1987, nr 25; „Krytyka” 1988, nr 27; „Krytyka” 1990, nr 32–33.

Kofman J., Żydzi, Marzec, ZEN-y, „Krytyka” 1988, nr 28–29.

Kula W., Rozważania o historii, Warszawa 1958.

Kulerski W., Zatruta dusza narodu (wobec antysemityzmu), „Krytyka” 1987, nr 25.

Leinwand A., Polska Partia Socjalistyczna wobec wojny polsko-radzieckiej 1919–1920, Warszawa 1964.

Leinwand A., Poseł Herman Lieberman, Kraków 1983.

Ler A. [S. Meller], Dwie protezy (Echa Rewolucji Francuskiej u Lenina i Trockiego), „Krytyka” 1983, z. 13-14.

Ler A. [S. Meller], Kino zwane pożądaniem, „Krytyka” 1987, z. 26. Lityński J., Polskie Stronnictwo Ludowe – model oporu, „Krytyka” 1981.

Mannerheim C.G., Wspomnienia, przeł. K. Szelągowska, wstęp i przypisy M. Kopczyński, Warszawa 1996.

Marek A. [A. Chojnowski], Z dziejów walk Ukraińców w Rosji o niepodległość, „Krytyka” 1983, z. 15.

Marzec 1968: trzydzieści lat później, t. I–II, red. M. Kula, P. Osęka, M. Zaremba, Warszawa 1998.

Meller S., Czy rewolucja francuska stworzyła nowego człowieka?, „Krytyka” 1990, z. 32–33.

Meller S., Komar M., Świat według Mellera. Życie i historia: ku wolności, Warszawa 2008.

Michnik A., Lukrecjusz i Gusła, „Krytyka” 1985, nr 19–20. Michnik A., Sakrament byka, „Krytyka” 1988, nr 28–29.

Michnik A., Uparta pokusa prawdy (wobec filosemityzmu), „Krytyka” 1987, nr 25.

Mikołajczyk M., Jak się pisało o historii… Problemy polityczne powojennej Polski w publikacjach drugiego obiegu, Kraków 1998.

Paczkowski A., „Budujemy więc to nasze państwo” (kilka uwag o programie PSL 1943–1947), „Krytyka” 1985, nr 19–20.

Paczkowski A., 1968: Marzec kontra Maj?, „Krytyka” 1988, nr 28–29.

Paczkowski A., Czarno-białe i biało-czarne, czyli o historii najnowszej historii, [w:] A. Paczkowski, Od sfałszowanego zwycięstwa do prawdziwej klęski, Kraków 1999.

Paczkowski A., Stanisław Mikołajczyk czyli klęska realisty (zarys biografii politycznej), Warszawa 1991.

Pański W. [Jerzy Holzer], Z dziejów PPS (1944–1948), „Krytyka” 1979, z. 4.

Pleskot P., Góry i teczki. Opowieść człowieka umiarkowanego. Biografia mówiona Andrzeja Paczkowskiego, Warszawa 2019.

Radziejowski J., Kolektywizacja na Ukrainie w świetle badań historyków radzieckich, „Krytyka” 1983, nr 16.

Radziejowski J., Komunistyczna Partia Zachodniej Ukrainy 1919–1929: węzłowe problemy ideologiczne, Kraków 1976.

Radziejowski J., Prądy niepodległościowe w ukraińskim ruchu komunistycznym, „Krytyka” 1987, nr 23–24.

Rakowski M.F., Dzienniki polityczne, t. 1: 1958–1962, Warszawa 1998.

Reiss A., Z problemów odbudowy i rozwoju organizacyjnego PPS 1944–1946, Warszawa 1971.

Rutkowski T.P., Nauki historyczne w Polsce 1944–1970. Zagadnienia polityczne i organizacyjne, Warszawa 2007.

Seret J. [A. Friszke], Rząd polski w Londynie a kwestia ukraińska (1943), „Krytyka” 1987, nr 26.

Siewierski T., Pierwszy historyk pierwszej Solidarności: Jerzy Holzer 1930–2015, „Wolność i Solidarność” 2021–2022, nr 13–14.

S-ki [M.M. Drozdowski], Ku demokracji społecznej (z dziejów polskiej myśli socjalistycznej 1939–1945), „Krytyka” 1984, nr 12.

Socha Ł. [M. Turlejska], O prawach i bezprawiu w Polsce lat 1944–1948, „Krytyka” 1980, z. 6.

Socha Ł. [M. Turlejska], Skazani na śmierć i ich sędziowie (1944–1946), „Krytyka” 1983, z. 13–14.

Spałek R., Komuniści przeciwko komunistom, Warszawa–Poznań 2014.

Stobiecki R., Historiografia PRL. Zamiast podręcznika, Łódź 2021.

Syzdek B., Polska Partia Socjalistyczna w latach 1944–1948, Warszawa 1974.

Szacki J., 8 marca 1988 roku „Krytyka” 1988, nr 28–29.

Szary K. [A. Leinwand], PPS. Polska Partia Socjalistyczna 1892–1982, Warszawa 1982.

Tomicki J., Polska Partia Socjalistyczna 1892–1948, Warszawa 1983.

Turlejska M., Prawdy i fikcje, Warszawa 1966.

Turlejska M., Te pokolenia żałobami czarne… Skazani na śmierć i ich sędziowie, Warszawa 1986.

Turlejska M., Zapis pierwszej dekady, Warszawa 1972.

Wąsowicz W. [W. Podgórska], Socha Ł. [M. Turlejska], Z archiwum Bolesława Bieruta. Protokół otwarcia kas zawierających dokumenty pozostałe po Bolesławie Bierucie i dokumenty przekazane przez Jakuba Bermana, „Krytyka” 1981, z. 8, s. 57–88.

Wymiana listów między Zygmuntem Żuławskim a Stanisławem Szwalbe, „Krytyka” 1982, z. 12.

Zambrowski R., Dziennik, „Krytyka” 1980, z. 6.

Internet

https://wyborcza.pl/7,75410,2185462.html

Informacje

Informacje: Wolność i Solidarność, 2023, nr 15, s. 38 - 51

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Historycy na łamach „Krytyki”
Angielski: Historians in the pages of “Krytyka”

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-0059-3462

Tomasz Siewierski
Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa, Polska
https://orcid.org/0000-0002-0059-3462 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa, Polska

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-SA  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Tomasz Siewierski (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 164

Liczba pobrań: 91

Historycy na łamach „Krytyki”