Szealtiel Ajzyk Gräber – wydawca z Jarosławia i jego publikacje

Krzysztof Dawid Majus

Szealtiel Ajzyk Gräber – wydawca z Jarosławia i jego publikacje

Data publikacji: 30.12.2024

Rocznik Przemyski. Historia, 2024, 1 (30) 2024, s. 137-151

https://doi.org/10.4467/24497347RPH.24.008.20512

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

drukuj

Tytuły

Szealtiel Ajzyk Gräber – wydawca z Jarosławia i jego publikacje

Abstrakt

The article is devoted to the figure of Shealtiel Eisig Gräber, who lived at the turn of the 19th century and was active in Jarosław and Przemyśl (then Austrian Galicia, now in Poland). Inspired by the works of the Italian scholar Samuel David Luzzatto, he edited and published periodicals and books thus promoting the idea of Jewish enlightenment (Haskalah). The article briefly describes Gräber’s biography, family background and social activities, followed by a broader discussion of his publishing activities.

Słowa kluczowe

Gräber, Luzzatto, Haskala, Jarosław, Przemyśl, Galicja

Gräber, Luzzatto, Haskalah, Jarosław, Przemyśl, Galicia

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Źródła archiwalne

Archiwum Państwowe w Przemyślu: sygn. 56/1924/0/4, k. 80, akt urodzenia Józefa Meira Gräbera.

Archiwum Państwowe w Przemyślu: sygn. 56/1924/0/5, k. 76, akt urodzenia Chaima Gräbera.

Archiwum Państwowe w Przemyślu: sygn. 56/1924/0/6, k. 88, akt urodzenia Miriam Perl Gräber.

Archiwum Państwowe w Przemyślu: sygn. 56/1924/0/6, k. 321, akt urodzenia Hanocha Gräbera.

Archiwum Państwowe w Przemyślu: sygn. 56/1924/0/20, k. 102, akt zgonu Chaima Gräbera.

Archiwum Państwowe w Przemyślu: sygn. 56/2136/1/18, k. 10, akt urodzenia Frimet Gräber.

Archiwum Państwowe w Przemyślu: sygn. 56/2136/1/21, k. 106, akt urodzenia Chaima Mojżesza Gräbera.

Archiwum Państwowe w Przemyślu: sygn. 56/2136/1/25, k. 4, akt urodzenia Ozjasza Lewiego Gräbera.

Archiwum Państwowe w Przemyślu: sygn. 56/2136/2/88, k. 14, akt ślubu Izaka Lejba Gräbera i Chai Holz.

Archiwum Państwowe w Przemyślu: sygn. 56/2136/2/92, k. 2, akt ślubu Szealtiela Ajzyka Gräbera i Mirl Lichtbach.

Archiwum Państwowe w Przemyślu: sygn. 56/2136/2/124, k. 5, akt ślubu Markusa Schliesselfelda i Frimet Gräber.

Archiwum Państwowe w Przemyślu: sygn. 56/2136/3/182, k. 26, akt zgonu Chai Gräber.

Archiwum Państwowe w Przemyślu: sygn. 56/2136/3/251, k. 38, akt zgonu Szealtiela Ajzyka Gräbera.

Archiwum Państwowe w Przemyślu: sygn. 56/2136/3/1191, k. 10, akt zgonu Izaka Lejba Gräbera.

Źródła drukowane:

J. Burger, Galicyjska księga adresowa, Lwów 1896, s. 135.

„Österreichischer Zentralkataster sämtlicher Handels- Industrie- und Gewerbebetriebe, X. Band, Die Betriebe von Galizien und Bukowina”, Wien 1903.

Opracowania:

[Artykuł redakcyjny]; „Ha-ohew amo we-erec moladto” 1881, nr 12, s. 1–6.

M. Balszan [J.L. Kantor], Sfarim we-sofrim [Książki i pisarze], „Ha-sziloach” 1896–1897, nr 1, s. 460–473.

Editor’s Bureau, „The Menorah” 1887, nr 3, s. 203–209.

N.M. Gelber, Toldot ha-tnua ha-cijonit be-Galicja [Dzieje ruchu syjonistycznego w Galicji], Jeruszalajim 1958.

S.A. Gräber, Esteraich. Przemiszl [Austria, Przemyśl], „Ha-Cfira”, 21 X 1874, nr 15, s. 114.

S.A. Gräber, Esteraich. Przemiszl [Austria, Przemyśl], „Ha-Cfira”, 16 IX 1875, nr 36, s. 282.

S.A. Gräber, Esteraich-Ungarn. Pszemiszl [Austro-Węgry. Przemyśl], „Ha-Cfira”, 26 V 1875, nr 20, s. 154–155.

A. Gruca, Działalność wydawnicza drukarń krakowskich w okresie autonomii galicyjskiej, w: Ludzie i książki. Studia i szkice bibliologiczno-biograficzne, księga pamiątkowa dedykowana Profesor Hannie Tadeusiewicz, [red. E. Andrysiak], Łódź 2011.

Kawim le-dmuto szel ha-sofer Szealtiel Ajzyk Gräber [Zarys postaci pisarza Szealtiela Ajzyka Gräbera], w: Sefer Jaroslaw. Gal-ed le-zecher irejnu [Księga Jarosławia. Pomnik pamięci naszego miasta], red. I. Alperowitz, Tel Awiw 1978.

G. Kresel, Leksikon ha-safrut ha-iwrit be-dorot achronim [Leksykon literatury hebrajskiej w ostatnich pokoleniach], t. 1, Merchawja 1965.

Ch.D. Lippe, Bibliographisches Lexicon der gesammten jüdischen Literatur der Gegenwart, Wien 1879.

Literarische Chronik, „Die Neuzeit” 1880, nr 27, s. 221–222.

Literary Department, „The Magazine of Christian Literature” 1892, nr 1, s. 78–95.

Maasim be-kol jom [Czyny codzienne], „Ha-Melic”, 28 VIII 1878, nr 7, s. 148.

K.D. Majus, Drukarze i wydawcy hebrajskich i żydowskich druków w Przemyślu, „Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi” 2020, t. 14, z. 2, s. 255–285.

Mazkeret Lewi. Sefer zikaron lichwod ha-raw dr Lewi Freund [Pomnik Lewiego. Księga pamięci ku czci dra Lewiego Freunda], red. M. Mikam, C. Karl, Tel Awiw 1953.

D. Nitzani, Tnuot politiot be-rechow ha-jehudi [Ruchy polityczne na żydowskiej ulicy], w: Sefer Pszemiszl (Przemyśl Memorial Book), red. A. Menczer, Tel Awiw 1964.

Ouvrages offerts à la Société des Études Juives, „Actes et Conférences de la Société des études juives” 1886, nr 1, s. 87–88.

Polski słownik judaistyczny. Dzieje, kultura, religia, ludzie, t. 1–2, oprac. Z. Borzymińska, R. Żebrowski, Warszawa 2003.

A. Potocki, Słownik biograficzny Żydów z Podkarpackiego, Rzeszów 2010.

E. Schrijver, L. Meiboom, Fables in Jewish Culture, Ithaca, NY 2023.

A. Siciak, Dzieje książki w Przemyślu w okresie autonomii Galicji (1867–1914), Przemyśl 2012.

C. Siegfried, Literatur zum Alten Testament, „Theologischer Jahresbericht” R. 5, 1896, s. 1–96.

N. Sokołow, Sefer zikaron le-sofrej Israel ha-chajim itanu ka-jom [Księga pamięci żyjących obecnie pisarzy żydowskich], Warszawa 1889.

M. Thulin, Kaufmanns Nachritendienst. Ein jüdisches Gelehrtennetzwerk im 19. Jahrhundert, Göttingen 2012.

G. Żurawska, Dziewiętnastowieczne drukarstwo jarosławskie, „Rocznik [Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia]” R. 14, 2000–2002, s. 32–42.

Netografia:

Ancestry, https://www.ancestry.com [dostęp: 4.01.2024].

Geneanet, https://en.geneanet.org [dostęp: 6.04.2024].

Informacje

Informacje: Rocznik Przemyski. Historia, 2024, 1 (30) 2024, s. 137-151

DOI: https://doi.org/10.4467/24497347RPH.24.008.20512

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Szealtiel Ajzyk Gräber – wydawca z Jarosławia i jego publikacje

Autorzy

Krzysztof Dawid Majus

https://orcid.org/0000-0003-3588-0995

Publikacja: 30.12.2024

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC-BY-NC-SA

Udział procentowy autorów:

Krzysztof Dawid Majus (Autor) - 100%

Informacje o autorze:

Krzysztof Dawid Majus – absolwent Uniwersytetu Śląskiego, zamieszkały w Izraelu tłumacz przysięgły języka hebrajskiego, historyk; członek Izraelskiego Stowarzyszenia Tłumaczy (od 2007) i Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich (od 2009). Przełożył: Wiktor Emanuel Pordes, Dziennik z oblężonego i okupowanego Przemyśla (1914–1915) (2023), Abraham Nahum Polak, Chazaria. Dzieje żydowskiego królestwa w Europie (2015), Szymon An-ski, Tragedia Żydów galicyjskich w czasie I wojny światowej (2010). Autor monografii Wielkie Oczy. Studia z dziejów wieloetnicznego galicyjskiego miasteczka (2013) oraz książek i artykułów biograficznych poświęconych przemyskim osobistościom, m.in.: adwokatowi W.E. Pordesowi (2021), rabinowi G. Schmelkesowi (2013), historykowi J. Mannowi (2013) i satyrykowi I. Erterowi (2011), oraz stron internetowych Wielkie Oczy i Polskie groby żołnierskie w Izraelu (za którą został odznaczony Srebrnym Medalem Wojska Polskiego). Prezes amerykańskiej The Wielkie Oczy Foundation oraz stały współpracownik Południowo-Wschodniego Instytutu Naukowego w Przemyślu.

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 91

Liczba pobrań: 42

Szealtiel Ajzyk Gräber – wydawca z Jarosławia i jego publikacje

Pobierz xml