FAQ

Miasto Dukla w latach 1785–1789 w świetle metryki józefińskiej

Data publikacji: 30.12.2024

Rocznik Przemyski. Historia, 2024, 1 (30) 2024, s. 23-52

https://doi.org/10.4467/24497347RPH.24.003.20507

Autorzy

Daniel Krzysztof Nowak
https://orcid.org/0000-0001-9694-7896 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Miasto Dukla w latach 1785–1789 w świetle metryki józefińskiej

Abstrakt

The subject of this article is the town of Dukla in the second half of the 1780s. It was created based on the first land cadaster of Galicia, i.e. the so-called Josephine cadastre compiled in 1785-1789. First, a general characterisation of the estate demesne with its seat in Dukla, then called dominium, its location in the Austrian administrative system, and the most critical issues related to the compilation of the Josephine cadastre are presented. Then, the focus is on two important issues. The first one concerns land understood mainly as the area of agricultural or woodland, including the division of Dukla into fields, their sizes, the acreage of parcels located on them, their category in terms of the manners of their cultivation, and the subject who ruled over them (manorial land, church land, townland and land belonging to burghers). The second part of the article presents land productivity during this period, i.e. how it was cultivated, the crops obtained in the form of grain and hay, and, in the case of forests, the timber harvested and their values in money and the taxation of land revenue.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Źródła archiwalne:

Archiwum Map Wojskowego Instytutu Geograficznego 1919–1939 (dostępne w serwisie MAPSTER na stronie www.igrek.amzp.pl): Administrativ Karte von den Königreichen Galizien und Lodomerien mit dem Grossherzogthume Krakau und den Herzogthümern Auschwitz, Zator und Bukowina: in 60 Blättern.

Archiwum Narodowe w Krakowie: zespół Teki Antoniego Schneidra: sygn. 1811.

Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie: fond 19, opis 2, sprawy: 1–5, 15, 61, 70, fond 146, opis 81, sprawa 18.

Lwowska Narodowa Naukowa Biblioteka Ukrainy im. W. Stefanyka, Oddział Rękopisów: fond 5, opis 1, sprawa 1197: Consignation aller in dem Königreich Galizien gelegenen und denen verschiedenen Werbbezirken zugetheilen Ortschaften.

Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, Dział Kartografii Biblioteki Ossolineum: sygn. 189/B/IV, ark. 19, Karte des Königreiche Galicien und Lodomerien in seine Kreise und Districte eingetheilet (J. Liesganig, 1775–1776).

Źródła drukowane:

Edicta et mandata universalia regnis Galiciae et Lodomeriae a die 11 september 1772 initae possessionis promulgata. Rozkazy y ustawy powszechne królestwom Galicyi y Lodomeryi od dnia 11 września 1772 obięcia possessyi ogłoszone (oraz to ta sama publikacja dla roczników 1782, 1783, 1785, 1789, 1791), b.r.m.w.

Reichs-Gesetz-und-Regierungsblatt für das Kaisertum Österreich, Wien 1860.

Opracowania:

E. Barwiński, Pierwsze podziały administracyjne Galicji, „Ziemia Czerwieńska” 1935, z. 1.

Z. Budzyński, Ludność pogranicza polsko-ruskiego w drugiej połowie XVIII wieku, t. 2: Dokumentacja statystyczna i kartograficzna, Rzeszów 1993.

M. Dworsatschek, Polska w dawnej kartografii. Historyczne ziemie polskie na mapach do początku XIX wieku w zbiorach Ossolineum, Wrocław 2008.

J. Fierich, Kultury rolnicze, zmianowania i zbiory w katastrze józefińskim 1785/7, „Rocznik Dziejów Społecznych i Gospodarczych” R. 12, 1950.

Gospodarka Galicji 1772–1867. Inwentarz materiałów historycznych z archiwów i bibliotek Polski, Austrii i Ukrainy, red. K. Ślusarek, t. 2, Kraków 2015.

S. Grodziski, Historia ustroju społeczno-politycznego Galicji 1772–1848, Wrocław– Warszawa–Kraków–Gdańsk 1971.

J. Karpiniec, Ilość osad miejskich byłej Galicji i podział ich na miasta i miasteczka, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” R. 2, 1932–1933.

H. Madurowicz, A. Podraza, Regiony gospodarcze Małopolski Zachodniej w drugiej połowie XVIII wieku, w: Studia z historii społeczno-gospodarczej Małopolski, red. C. Bobińska, Wrocław–Kraków–Warszawa 1958.

D.K. Nowak, Austriackie katastry gruntowe na terenie Galicji. Metryka Józefińska (1785–1789), Metryka Franciszkańska (1819–1820) i Stały Kataster Galicyjski (1844–1854). Studium źródłoznawcze, Krosno 2020 (wyd. II Krosno 2021, wyd. III Krosno 2022).

R. Rozdolski, Stosunki poddańcze w dawnej Galicji, t. 1–2, Warszawa 1962.

W. Styś, Metryki gruntowe józefińskie i franciszkańskie jako źródła do historii gospodarczej Galicji, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” R. 2, 1932–1933.

K. Ślusarek, Analiza i sposób prezentacji masowych źródeł podatkowych z obszaru Galicji na przykładzie katastru józefińskiego i franciszkańskiego, w: Edytorstwo wobec masowości źródeł najnowszych, red. J. Sikorska-Kulesza, Warszawa 2018.

K. Ślusarek, Materiały podatkowe jako źródło do dziejów miast galicyjskich w czasach józefińskich, w: Galicyjskie miasta w epoce zmian społeczno-politycznych w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII–XIX wieku, red. T. Kargol, B. Petryszak, K. Ślusarek, Kraków–Lwów 2018.

Z. Zielińska, ostatnie lata Pierwszej Rzeczypospolitej, „Dzieje narodu i państwa polskiego”, t. 3, nr 41, Warszawa 1986.

Informacje

Informacje: Rocznik Przemyski. Historia, 2024, 1 (30) 2024, s. 23-52

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Miasto Dukla w latach 1785–1789 w świetle metryki józefińskiej
Angielski: The City of Dukla in the Years 1785–1789 in the Light of the Josephine Cadastre

Publikacja: 30.12.2024

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC-BY-NC-SA  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Daniel Krzysztof Nowak (Autor) - 100%

Informacje o autorze:

Daniel Krzysztof Nowak – prawnik i doktor nauk humanistycznych w dyscyplinie historia. Specjalista w tematyce związanej z austriackimi katastrami gruntowymi, tj. Metryką Józefińską, Metryką Franciszkańską i Stałym Katastrem Galicyjskim. Autor książek: Historia Starego Żmigrodu (Krosno 2001), Stary Żmigród w średniowieczu (Krosno 2014), Kronika kościoła parafialnego w Starym Żmigrodzie (Krosno 2018), Indeks właścicieli i użytkowników nieruchomości cyrkułu dukielskiego w latach 1785–1789 na podstawie Metryki Józefińskiej. (Krosno 2019), Austriackie katastry gruntowe na terenie Galicji. Metryka Józefińska (1785–1789), Metryka Franciszkańska (1819–1820) i Stały Kataster Galicyjski (1844–1854). Studium źródłoznawcze (Krosno 2020), Dominium Żmigród w latach 1785–1789 w świetle metryki józefińskiej, czyli pierwszego katastru gruntowego Galicji, a także współautorem dwóch pozycji w ramach serii Na styku kultur i narodów. Galicyjskie miasta i miasteczka w józefińskim katastrze gruntowym oraz licznych artykułów dotyczących regionu żmigrodzkiego i Galicji w okresie przed autonomicznym (1772–1867).

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 159

Liczba pobrań: 65

Miasto Dukla w latach 1785–1789 w świetle metryki józefińskiej