Stanisław Witkiewicz’s Zakopane style and its differentia specifica

The work is an attempt to reconstruct the creative method of Stanisław Witkiewicz based on his various written works. The Zakopane style has become a phenomenon within a wide spectrum of Polish national styles. The inspiration for classic national styles was generally an arbitrarily selected set of forms taken from a specific historical style associated with a given nation or state. It was often an eclectic collection. Stanisław Witkiewicz consistently avoided borrowing and repetitions, using only inspirations from the folk art of Podhale. In the methodology of his architecture, ‘rational’ elements were interspersed with ornaments mainly on the subject of plants and elements of a mythology.

Keywords: national style in architecture, Zakopane style, folk art, folk architecture, Podhale

Streszczenie

Praca jest próbą zrekonstruowania metody twórczej Stanisława Witkiewicza dokonaną na podstawie jego pism rozproszonych. Styl zakopiański stał się fenomenem w szerokim spektrum polskich stylów narodowych. Inspiracją dla klasycznych stylów narodowych na ogół był arbitralnie dobrany zbiór form zaczerpniętych z określonego stylu historycznego związanego z danym narodem bądź państwem. Często był to zbiór eklektyczny. Stanisław Witkiewicz konsekwentnie unikał zapożyczeń i wtórności, wykorzystując wyłącznie inspiracje z ludowej sztuki Podhala. W metodologii jego architektury elementy o charakterze „racjonalnym”, jak: postulat funkcjonalnego rozplanowania pomieszczeń, propagowanie prawidłowego nasłonecznienia wnętrz oraz utrzymywania ich czystości, a także eksponowanie konstrukcji budynków, przeplatały się z elementami o charakterze „romantycznym”, jak np.: wprowadzanie ornamentyki, głównie o tematyce roślinnej,

The work is an attempt to reconstruct the creative method of Stanisław Witkiewicz based on his various written works. The Zakopane style has become a phenomenon within a wide spectrum of Polish national styles. The inspiration for classic national styles was generally an arbitrarily selected set of forms taken from a specific historical style associated with a given nation or state. It was often an eclectic collection. Stanisław Witkiewicz consistently avoided borrowing and repetitions, using only inspirations from the folk art of Podhale. In the methodology of his architecture, ‘rational’ elements were interspersed with ornaments mainly on the subject of plants and elements of a mythology.