FAQ

Jerozolima – święte miasto w średniowiecznych przewodnikach dla pielgrzymów

Data publikacji: 2017

Peregrinus Cracoviensis, 2017, Numer 28 (4), s. 91 - 114

https://doi.org/10.4467/20833105PC.17.007.16228

Autorzy

Wojciech Mruk
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-5560-1001 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Jerozolima – święte miasto w średniowiecznych przewodnikach dla pielgrzymów

Abstrakt

Jerusalem – a holy city in medieval guidebooks for pilgrims

A literary genre, typical for the high and late Middle Ages, connected with pilgrimages to the Holy Land, were lists of holy places. The tradition of making such brief, impersonal, and often anonymous catalogues of places worth visiting dates from the 12th century. Such registers were prepared for people guiding pilgrims or even pilgrims themselves who travelled from Europe to the East. That is why, the literature tends to treat works of that type as “guidebooks”. Comparison of three medieval guidebooks i.e. Descriptio de locis sanctis by Rorgo Fretellus (ca. 1137), and two anonymous textes: Les sains pelerinages que l’en doit reqquerre el la Terre Sainte (ca. 1229–1239) and Peregrinationes totius Terrae Sanctae (1491) allows us to analyse changes of pilgrims’ needs and expectations. Creation and collapse of crusaders’ states, as well as development of Ayyubid and Mamluk empires changed political situation in the Holy Land and had a serious impact on pilgrimage movement. Forced modification of pilgrims’ routes took place during decades of important changes of piety of Latin Christians, so pilgrims needed updated guidebooks.

Bibliografia

Descriptio de locis sanctis, [w:] P.C. Boeren, 1980, Rorgo Fretellus de Nazareth et sa Description de la Terre Sainte historire et edition du texte, North-Holland Publishing Company, Amsterdam-Oxford-New York.

Fetellus (Circa 1130 A.D.), 1896, translated and annotated by J.R. Macpherson, Palestine Pilgrims’ Text Society, vol. 5, London.

Les sains pelerinages que l’en doit requerre en la Terre Sainte, [w:] De Sandoli S. (red.), 1983, Itinera Hierosolymitana Crucesignatorum (saec. XII–XIII), vol. III, Tempore recuperation Terrae Sanctae, „Studium Biblicum Franciscanum”, Collectio Maior n. 24, Jerusalem.

Nasir Khusraw, Sefer Nameh.Relation du voyage de Nassiri Khosrau en Syrie, en Palestine, en Égypte, en Arabie et en Perse, pendant les années de l’Hégire 437–444 (1035–1042), 1881, publie, traduit et annote par Ch. Schefer, Ernest Leroux, Paris.

Nicolaus de Marthono, Liber peregrinationis ad loca sacra, 1884, wyd. L. Le Grand, Relation du pelerinage a Jérusalem de Nicolas de Martoni, notaire italien (1394–95), Revue de l’Orient Latin, Ernest Leroux, Paris.

Peregrinatione totius Terrae Sanctae, 1491, Venetiis Impresse per Baptistam de Sessa Mediolanensem, Mensis Maii.

The Holy Pilgrimages (1229–1239), [w:] D. Pringle (red.), 2012, Pilgrimage to Jerusalem and the Holy Land, 1187–1291, „Crusade Texts in Translation”, vol. 23, Ashgate, Farnham.

Thomas Brygg, Itinerarium in Terram Sanctam, 1884, wyd. P. Riant, Archives de l’Orient Latin, vol. II, Ernest Leroux, Paris.

Opracowania

Alphandery P., Dupront A., 1959, La Chrétiente et l’idée de croisade, Albin Michel, Paris, vol. II.

Arce A., 1975, De originae Custodiae Terrae Sanctae, [w:] Miscelânea de Tierra Santa, vol. III, Estudios orientales, judaicos y de Tierra Santa, Franciscan Printing Press, Jerusalem.

Bahat D., 1996,The Illustrated Atlas of Jerusalem, Carta the Israel Map & Pub Co Ltd, Jerusalem.

Boas A.J., 2001, Jerusalem in the time of the crusades. Society. landscape and art in the Holy City under Frankish rule, Routledge, London-New York.

Boeren P.C., 1980, Introduction, [w:] Rorgo Fretellus de Nazareth et sa Description de la Terre Sainte historire et edition du texte par P.C. Boeren, North-Holland Publishing Company, Amsterdam-Oxford-New York.

Brefeld J., 1994, A Guidebook for the Jerusalem Pilgrimage in the Late Middle Ages: A Case for Computer Aided Textual Criticism, Hilversum, Verloren.

Brundage J.A., 1969, Medieval Canon Law and the Crusader, University of Wisconsin Press, Madison.

Cantoni P., 1958, Les pelerinages a Jérusalem et au Mont Sinai du XIVe au XVe siecle, Ecole nationale des chartes, Paris.

Colker M.L., 1964, A Medieval Pilgrim’s Giude, [w:] Ch. Henderson Jr. (red.), Classical, Medieval and Renaissance Studies in Honor of Berthold Louis Ullman, Edizioni di storia e letteratura, Roma.

Colker M.L., 1985, An Account of a Pilgrimage to Jerusalem, „Zeitschrift des Deutschen Palastina-Vereins”, 101(2).

Collin B., 1956, Le probléme juridique des lieux-saints, Libraire Sirey, Paris.

D’Angelo E., 2017, A Latin school in the Norman principality of Antioch? [w:] D. Bates, E. D’Angelo, E. van Houts (red.), People, texts and artefacts. Cultural Transmission in the Medieval Norman Worlds, University of London School of Advanced Study. Institute of Historical Research, London.

Dansette B., 1979, Les pelerinages occidentaux en Terre Sainte: une practique de la „Devotion Moderne” á la fin du Moyen Âge? Relation inédite d’un pelerinage effectué en 1486, „Archivum Franciscanum Historicum”, 72.

Davis L.F., 1990, A Twelfth-Century Pilgrim’s Guide to the Holy Land: Beinecke MS. 481.77, „The Yale University Library Gazette”, 65(1/2).

de Haas J., 1934, History of Palestine. The Last Two Thousand Years, Macmillan, New York.

De Sandoli S., 1990, The Peaceful Liberation of the Holy Places in the XIV Century, „Studia Orientalia Christiana, Monographie”, 3.

de Vogue M., 1860, Les Eglises de la Terre Sainte, Libraire de Victor Didron, Paris.

Delaruelle E., 1975, Deux guides de Terre Sainte aux XIVe et XVe siécles, [w:] E. Delaruelle (red.), La piété populaire au moyen âge, Bottega d’Erasmo, Torino.

Di Cesare M., 2015, The “Qubbat al-Ṣaḫrah” in the 12th Century, „Oriente Moderno”, Nuova Serie, A. 95, Nr. 1/2.

Elad A., 1999, Medieval Jerusalem and Islamic Worship. Holy Places, Ceremonies, Pilgrimage, Brill, Leiden Boston Koln.

Furst H., OFM, 1981, Die Custodie des Heiligen Landes. Die Mission der Franciskaner im Heiligen Land und im Vorderen Orient, Franziskaner Missions-Verein in Bayern e. V. und dem Kommissariat fur das Heilige Land, Munchen.

Garrisson F., 1969, A propos des pelerins et de leur condition juridique, [w:] Etudes d’historie du droit canonique dédiées a Gabriel le Bras, CNRS-Sirey, Paris.

Goldhill S., 2006, The Temple of Jerusalem, Profile Books, London.

Golubovich G., 1906–1927, Biblioteca bio-bibliografica della Terra Santa e dell’oriente francescano, Tipografia del Collegio di S. Bonaventura, Quaracchi presso Firenze, vol. IV.

Grabar O., 2007, The Umayyad Dome of the Rock in Jerusalem, [w:] E.R. Hoffman (red.), Late Antique and Medieval Art of the Mediterranean World, Wiley-Blackwell, Oxford.

Halbwachs M., 1941, La topographie légendaire des évangiles en terre sainte. Étude de memoire collective, Presses Universitaires de France, Paris.

Hamilton B., 1994, The Impact of Crusader Jerusalem on Western Christendom, „The Catholic  Historical Review”, 80(4).

Hitti P.K., 1959, Syria. A Short History, Macmillan, New York.

Horn E., 1902, Ichonographiae locorum et monumentorum veterum Terrae Sanctae, accurate delineatae et descriptae a P. Elzeario Horn, Ordinis Minorum Provinciae Thuringia (1725–44) E codice Vaticano Latino No 9233 excerpsit, adnotavit et edidit Hieronymus Golubovich, Typis Sallustianis, Romae.

Howard D., 2003, Death in Damascus: Venetians in Syria in the Mid-Fifteenth Century, „Muqarnas”, 20.

Issa A.O., 1976, Les minorites chrétiennes de Palestine a travers les siécles. Étude historico-juridique et développement moderne international, Franciscan Pronting Press, Jerusalem.

Jacoby D., 2005, Bishop Gunter of Bamberg, Byzantium and Christian Pilgrimage to the Holy Land in the Eleventh Century, [w:] L.M. Hoffman, A. Monchizadeh (red.), Zwischen Polis, Provinz und Peripherie; Beiträge zur byzantinischen Geschichte und Kultur, Mainzer Veroffentlichungen zur Byzantinistik, t. 7, Wiesbaden.

Kedar B.Z., 1983, Gerard of Nazareth a Neglected Twelfth-Century Writer in the Latin East: A Contribution to the Intellectual and Monastic History of the Crusader States, „Dumbarton Oaks Papers”, 37.

Klimas N.S., 2014, Historia Franciszkańskiej Kustodii Ziemi Świętej, „W Nurcie Franciszkańskim”, 21.

Krawiec A., 2010, Jerozolima jako środek świata w średniowiecznej geografii kreacyjnej, „Studia Periegetica, Zeszyty Naukowe Wielkopolskiej Wyższej Szkoły Turystyki i Zarządzania w Poznaniu”, 5.

Krinsky C.H., 1970, Representations of the Temple of Jerusalem before 1500, „Journal of the Wartburg and Courtauld Institutes”, 33.

Labande E.R., 1958, Recherches sur les pelerins dans l‘Europe des XI e et XII e siecles, „Cahier de Civilisation Medievale”, 1.

Le Strange G., 1890, Palestine under the Moslems. A Description of Syria and the Holy Land From A.D. 650 to 1500, Committee of the Palestine Exploration Fund. Alexander P. Watt, London.

Lundquist J.M., 2008,The Temple of Jerusalem. Past, Present, and Future, Praeger, London.

MacPherson J.R., 1892, The Church of the Resurrection, or of the Holy Sepulchre, „The English Historical Review”, 7(28).

Manikowska H., 2008, Jerozolima-Rzym-Compostela. Wielkie pielgrzymowanie u schyłku średniowiecza, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.

Mayer H.E., 2008, Historia wypraw krzyżowych, WAM, Krakow.

Michelant H., Raynaud G., 1882, Itinéraires a Jérusalem, Geneve.

Moshe G., 1997, A History of Palestine. 634–1099, Cambridge University Press, Cambridge.

Mruk W., 1996, Status prawny pielgrzymów. Wybrane aspekty prawne pielgrzymowania w wiekach średnich, „Peregrinus Cracoviensis”, 4.

Mruk W., 2001, Czternastowieczne przewodniki po Ziemi Świętej związane ze środowiskiem franciszkanów, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego”, MCCXLVIII, „Prace Historyczne”, 128.

Mruk W., 2001, Pielgrzymowanie do Ziemi Świętej w drugiej połowie XIV wieku, Historia Iagellonica, Krakow.

Mruk W., 2016, Mount Moriah in the eyes of Christians and Muslims in the period before the Crusades, [w:] D. Quirini-Popławska, Ł. Burkiewicz (red.), Sacrum w mieście. Wymiar religijny, kulturalny i społeczny, t. 1, Średniowiecze i wczesna epoka nowożytna, WAM, Krakow.

Mylod E.J., 2013, Latin Christian Pilgrimage in the Holy Land, 1187–1291, Ledds, rozprawa doktorska przedstawiona w Institute for Medieval Studies, University of Leeds, mps.

Necipoğlu G., 2008, The Dome of the Rock as Palimpsest: Abd al-Malik’s Grand Narrative and Sultan Süleyman’s Glosses, “Muqarnas”, Frontiers of Islamic Art and Architecture: Essays in Celebration of Oleg Grabar’s Eightieth Birthday, vol. 25.

Nichols F.M., 1889, Preface, [w:] Mirabilia Urbis Romae. The Marvels of Rome or A Picture of the Golden City, London-Rome.

Odoardi G., 1946, La custodia francescana di Terra Santa nel VI centenario della sua constituzione (1341–1942), „Miscellanea Francescana”, 118.

Pringle D., 1987, The Planning of Some Pilgrimage Churches in Crusader Palestine, „World Archaeology”, 18(3), Archaeology and the Christian Church.

Pringle D., 2004, A Crusader Chapel in Hippodrome of Tyre, „Archaeology & History in the Lebanon”,  0.

Quirini-Popławska D., 1995, Wenecja jako etap w podróży do Ziemi Świętej (XIII–XV w.), [w:] H. Manikowska, H. Zaremska (red.), Peregrinationes. Pielgrzymki w kulturze dawnej Europy, Instytut Historii PAN, Warszawa.

Richard J., 1985, The Political and Ecclesiastical Organization of the Crusader States, [w:] K.M. Setton (red.), A History of the Crusades, vol. V; N.P. Zacour, H.W.

Hazard (red.), The Impact of the Crusades on the Near East, University of Wisconsin Press, Madison.

Rohricht R., 1890, Bibliotheca geographica Palaestinae. Chronologisches Verzeichniss der auf die Geopraphie des Heiligen Landes bezüglichen Literatur von 333 bis 1878, H. Reuther’s Verlagsbuchhandlund, Berlin.

Rudy K.M., 2000, A Pilgrim’s Book of Hours: Stockholm Royal Library A233, „Studies in Iconography”, 21.

Savage H.L., 1977, Pilgrimages and Pilgrim Shrines in Palestine and Syria after 1095, [w:] K.M. Setton (red.), A History of the Crusades, vol. IV; H.W. Hazard (red.), The Art and Architecture in the Crusader States, University of Wisconsin Press, Madison.

Shagrir I., 2010, The Visitatio Sepulchri in the Latin Church of the Holy Sepulchre, „Al-Masāq”, 22(1).

Starowieyski M., 1997, Caelestis urbs Hierusalem [w:] P. Paszkiewicz, T. Zadrożny (red.), Jerozolima w kulturze europejskiej, Instytut Sztuki PAN, Warszawa.

Sumption J., 1975, Pilgrimage: An Image of Medieval Religion, Faber & Faber, London.

Talmon-Heller D., 2007, Islamic Piety in Medieval Syria. Mosques, Cementeries and Sermons under Zangids and Ayyubids (1146–1260), Brill, Leiden-Boston.

Webb D., 2001, Pilgrims and Pilgrimage in the Medieval West, I.B. Tauris, London-New York.

Yolles J., 2017, The Maccabees in the Lord’s Temple: Biblical Imagery and Latin Poetry in Frankish Jerusalem, [w:] E. Lapina, N. Morton (red.), The Uses of Bible in Crusader Sources, Brill, Leiden-Boston.

Informacje

Informacje: Peregrinus Cracoviensis, 2017, Numer 28 (4), s. 91 - 114

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Jerozolima – święte miasto w średniowiecznych przewodnikach dla pielgrzymów

Angielski:

Jerusalem – a holy city in medieval guidebooks for pilgrims

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-5560-1001

Wojciech Mruk
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-5560-1001 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 2017

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Wojciech Mruk (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski