Urszula Forczek-Brataniec

W polskich realiach rzadko zdarza się, aby cmentarz był projektowany. Zazwyczaj wyznaczany jest obszar, który wyposażony zostaje w niezbędny układ drogowy i ogrodzenie. rozplanowanie pól grobowych, komunikacja, kompozycja zieleni oraz architektoniczne obiekty cmentarne nie są uznawane za koniczność. miasto Gorlice przystępując do projektu cmentarza ogłosiło konkurs architektoniczny. Zespół em4 Pracownia architektury brataniec został laureatem tego konkursu. Obecnie projekt cmentarza został ukończony i czeka na pozwolenie na budowę. artykuł przedstawia ideę, koncepcję oraz proces projektowania cmentarza – współczesnej przestrzeni sacrum osadzonej w otaczającym krajobrazie. 

In Poland nowadays new cemeteries are hardly ever designed. It usually comes down to designating an area and equipping with the necessary road system and fence. The design of burial fields, transport facilities, landscaping, and architectural cemetery facilities are not considered a necessity. When the city of Gorlice launched a cemetery project it announced an architectural competition, which was won by em4 Pracownia architektury brataniec. Currently, the cemetery project has been submitted and is waiting for a building permit. This article presents the idea, concept, and design process of the cemetery – a contemporary sacred space that blends into the surrounding landscape. 

The landscape of Nowy Wiśnicz is a unique example of the preservation of Baroque cultural landscape. Changes in the manner in which the castle surroundings are used and a lack of care resulted in overgrown greenery which then began to interfere with precious spatial relations. The landscape currently requires intervention. Conservation has been protecting the site against investment plans. However, it must be integrated with active protection in the form of caring for the vast area in order to preserve the spatial meaning of the entire complex. A study of the exposure of the castle hill indicated further actions that are required for the landscape framework . With use of contemporary methods of a visual analysis, the main exposure links were identified. Two options of specific guidelines for land cover were then defined. These were considered with regard to the current state and then against the future state in the case of no intervention. These guidelines constitute the basis for further steps for the development and management of the surroundings of the castle hill.

Streszczenie

Krajobraz Nowego Wiśnicza to unikatowy przykład zachowanego barokowego krajobrazu kulturowego. Zmiany sposobu użytkowania otoczenia zamku i brak jego pielęgnacji spowodowały nadmierny rozwój roślinności, który zakłócił cenne powiązania przestrzenne. W chwili obecnej krajobraz wymaga interwencji. Ochrona konserwatorska zapewniła bezpieczeństwo ze strony zakusów inwestycyjnych, należy ją jednak zintegrować z czynną ochroną w postaci pielęgnacji rozległego obszaru w celu zachowania wyrazu przestrzennego całego zespołu. Studium ekspozycji Wzgórza Zamkowego wskazało krajobrazowe ramy dalszych działań. Za  pomocą współczesnych metod analizy widokowej zidentyfikowano główne powiązania ekspozycyjne. Następnie określono szczegółowe wytyczne dotyczące pokrycia terenu w postaci dwóch wariantów ukazując je na tle stanu obecnego i stanu jak nastąpi w wyniku braku interwencji. Wytyczne te stanowią podstawę dalszych  kroków mających na celu zagospodarowanie i zarządzanie otoczeniem wzgórza zamkowego.