Tomasz Jelonek
Prace Geograficzne, Zeszyt 166, 2022, s. 63-78
https://doi.org/10.4467/20833113PG.22.004.16134Głównym celem niniejszego artykułu jest ukazanie tego, w jaki sposób nazwy terenowe odzwierciedlają specyfikę danego regionu. Materiał onimiczny stanowi ponad 1000 mikrotoponimów, które zgromadzono w trakcie eksploracji terenowej prowadzonej w latach 2011–2017 w gminie Wręczyca Wielka na północy województwa śląskiego w powiecie kłobuckim. W trakcie analizy wspomnianego materiału toponomastycznego wykorzystano również różnorodne informacje, które uzyskano od mieszkańców gminy (głównie przedstawicieli najstarszego i średniego pokolenia) podczas prowadzenia nieoficjalnych rozmów z zastosowaniem metody fokusowej. W pierwszej części tekstu omówiono podstawowe rozwiązania metodologiczne oraz zreferowano stan badań. W drugiej części artykułu, na podstawie szczegółowej analizy nazw terenowych gminy Wręczyca Wielka, przybliżono elementy środowiska naturalnego oraz czynniki kulturowe utrwalone w nazwach terenowych. Mikrotoponimy odzwierciedlają specyfikę gminy Wręczyca Wielka, archiwizują one bowiem dane na temat naturalnych i antropogenicznych wyróżników regionu. Rejestrują informacje m.in. o: nieurozmaiconej rzeźbie terenu, słabo rozwiniętej sieci hydrograficznej, dużym stopniu zalesienia, kopalnictwie rud żelaza, a także – dawnych stosunkach narodowościowych.