Stanisław M. Koziarski

The aim of this article is to analyze the pace of expansion of the network of highways and expressways over the past 15 years of membership in the European Union. Joining the European Union by such post-socialist countries as: Poland, Lithuania, Latvia, Estonia, the Czech Republic, Slovakia, Hungary, Slovenia (2004), Bulgaria, Romania (2007) and Croatia (2013) as well as the funds received for the development of transport infrastructure significantly contributed to the boom in the pace of road investments in these countries. The existing networks of highways and expressways in the 11 analyzed countries are at the stage of creating major national and international connections. The most advanced expansion of the national highway system is taking place in Poland and Hungary. Stable development, with a slight annual growth of the length of new highways, is taking place in Bulgaria, Croatia, the Czech Republic, Romania, Slovakia and Slovenia. Stagnation in the development of roads of this type is occurring in Lithuania, Latvia and Estonia. Toll roads are operated in 8 out of 11 analyzed countries. The vignette system for highways is used in Bulgaria, the Czech Republic, Slovakia, Slovenia, Romania and Hungary. Toll is paid at tollbooths in Croatia and Poland. Most of the highways in Central Europe are concentrated around the capital agglomerations, e.g. Budapest, Prague, Bratislava, Ljubljana, Zagreb, Sofia and Bucharest, with the exception of Warsaw, which is slowly rebuilding its central position in the network of expressways (A-2, S-7, S-8, S-17) in Poland. The first sections of highways in the discussed countries, except for Poland, were located around the capital cities. The layout of the highway network is often determined by the orography of the terrain, especially the course of mountain ranges, great rivers and coasts. Due to the varied topography, costs are rising, and the construction time of engineering structures such as tunnels, overpasses and bridges is longer, with countries such as Croatia, Slovenia, Slovakia, and recently also the Czech Republic, Poland and Romania being forced to build them.

Opracowanie przedstawia kierunki modernizacji sieci kolejowej Polski w latach 2003-2017. Długość sieci kolejowej w kraju ulega zmniejszeniu. Zachodzi proces likwidacji linii i zawieszenia przewozów kolejowych. W kraju modernizowane są główne linie magistralne. Na modernizację składają się: wymiana torów, przebudowa trakcji elektrycznej i wprowadzenie nowoczesnych systemów sterowania ruchem i sygnalizacji (ECTS). Przebudowie ulęgają linie kolejowe o znaczeniu tranzytowym zaliczane do europejskiego układu połączeń kolejowych w ruchu pasażerskim (umowa AGC) i towarowym (umowa AGTC). Projekty modernizacji linii kolejowych są finansowane ze środków europejskich i krajowych. Główne źródła finansowania inwestycji transportowych to fundusze europejskie takie jak: Connecting Europe Facility (CEF), Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ), Program Operacyjny Polska Wschodnia (PO PW) i Regionalne Programy Operacyjne (RPO).

Streszczenie: W artykule przedstawiono kierunki rozwoju sieci autostrad i dróg ekspresowych w Polsce w latach 1990-2018. Sieć dróg szybkiego ruchu w kraju jest intensywnie rozbudowywana. Płatne dla pojazdów samochodowych autostrady są uzupełniane siecią bezpłatnych dróg ekspresowych, głównie dwujezdniowych. Program budowy dróg ekspresowych na lata 2014-2023 jest konsekwentnie realizowany. Zbudowano główne autostrady kraju A-1, A-2 i A-4. W trakcie rozbudowy są drogi ekspresowe S-3, S-5, S-6, S-7, S-8, S17, S-19 i S-61. Aktualne inwestycje drogowe koncentrują się na budowie brakujących odcinków dróg ekspresowych i obwodnic miast. Opracowanie podejmuje również próbę racjonalizacji kolejności podejmowanych inwestycji i modyfikacji ich rozkładu przestrzennego.

Directions of the network of motorways and expressways in Poland

Abstract: The article presents directions for the development of the motorway and expressway network in Poland in the years 1990-2018. The network of express roads in the country is intensively developed. Motorways payable for motor vehicles are supplemented with a network of free express roads, mainly dual carriageways. The program of construction of expressways for the years 2014-2023 is consistently implemented. The main motorways of the A-1, A-2 and A-4 were built. During the expansion there are expressways S-3, S-5, S-6, S-7, S-8, S17, S-19 and S-61. Current road investments are focused on the construction of missing sections of express roads and city bypasses. The study also attempts to rationalize the order of undertaken investments and modify their spatial distribution.