Marino Alberto Balducci

Dante, woda i analiza wewnętrzna: kosmologia psychosymboliczna w Boskiej Komedii
List Dantego do Cangrande della Scala zachęca nas do spojrzenia na Boską Komedię jako symboliczne ukazanie określonej drogi o charakterze psychoterapeutycznym. Istotnie głównym celem dzieła wydaje się uwolnienie każdego człowieka od trwogi – poprzez wyrazisty i szokujący dyskurs poetycki – po to, by doprowadzić go do wiecznego źródła radości utraconej wskutek winy pierwszych rodziców, która znajduje swój wyraz w wizji rzeczywistości nacechowanej egoizmem i utracie spojrzenia na świat o charakterze bardziej uniwersalnym. Symbolizm wody w poemacie Dantego, dzięki swoim związkom z elementem kobiecym duszy i z tajemnicą przekazywania życia, wytycza szlak, który prowadząc przez różne, pozytywne i negatywne, symboliczne rzeki, wskazuje na jedyny kierunek powrotu ku morzu radości, jakim jest Najwyższy Intelekt w raju, który stanowi określony stan duszy, pamiętającej jedynie to, co było najlepsze w naszym śmiertelnym życiu. Duże znaczenie dla metamorfozy duszy w sensie pozytywnym podczas podróży przez piekło trwogi i bólu ma odkrycie mistycznego strumyczka, który w tej rozprawie poddano szczegółowej analizie po raz pierwszy w historii krytyki dantologicznej. Zostały ukazane jego określone, istotne cechy mające nas ukierunkować na przezwyciężenie zła i tego, co pochodzi od szatana, a mówiąc ściśle, mające nam ukazać, jak posłużyć się nimi i cierpieniem jako magiczną siłą, która – jedyna i niezwykle potężna – może doprowadzić nas do nieba pośród innych przejawów doświadczenia symbolicznego, jakim jest podróż Dantego. Tę ostatnią można więc postrzegać jako rzadki i bardzo wczesny przykład psychoanalizy ante litteram.

The sacrilege of Vanni Fucci, the beast of Pistoia, in the Divine Comedy

This hermeneutic analysis presents a reflection on the complex nature of the concept of theft in the Christian world, compared to the pagan one. The author develops the idea of the desperate blasphemy of the infernal prisoner as a form of unconscious prayer. Vanni Fucci from Pistoia, the sacrilegious and blasphemous character of Dante’s Inferno, is analyzed by referring to the fundamental difference between the classical and medieval philosophical perception of metamorphosis as a symbol.

Średniowieczna powieść Partonopeu de Blois a orientalizm
Artykuł jest próbą zastosowania teorii orientalizmu do średniowiecznej anonimowej powieści francuskiej Partonopeu de Blois, tekstu niezwykle wówczas popularnego. Autorka artykułu analizuje zachowanie młodego rycerza z Zachodu po przybyciu do bizantyjskiego miasta opływającego w bogactwa, skrywającego cuda orientalnej techniki oraz zapewniającego dostatek niewidzialnym mieszkańcom. Kontakty Partonopeusa z wróżką i następczynią tronu Melior, a także wydarzenia, które zaprowadzą bohatera do władzy nad imperium, pozwalają na dokonanie kolejnych interpretacji. Na podstawie tych elementów wyłania się szczególna wizja relacji między Zachodem a bizantyjskim Wschodem, w której ten ostatni wydaje się poddawać obcemu zwierzchnictwu.

In this hermeneutical study on a canto that represents the emblematic center of all Dante’s Inferno, we find a reflection about the extensive network of symbols which is related with the vice of greed, highlighting for the first time the hidden kinship between apparently different faults: usury, blasphemy and sodomy. Geryon the monster appears at the beginning, connecting us with mercantilism as
a socio-historical phenomenon rapidly evolving when Europe sees its transition from feudalism to proto-capitalism. Later, the animalized figure of Reginaldo Scrovegni, in this same alienating context (the sole infernal canto which is entirely coloured as a fresco), suggests the implicit, ironic and disturbing presence of Giotto, with a secret moral reference (as a cruel contrappasso) to his famous masterpiece of Padua. Immediate horror and beauty come grotesquely together thus, in this hellish space, with
a specific and surprising sarcastic power