Autorzy artykułu ukazują nieopisany dotąd fenomen ideowo‑budowlany, mający miejsce na terenie powiatu gdańskiego i Pruszcza Gdańskiego. Wspomniany region był w latach w latach 1920–1956 poligonem doświadczalnym dla modelowych założeń architektonicznych III Rzeszy i socrealizmu, stworzonych w celu implementowania ich na tereny podmiejskie. W publikacji autorzy wskazują szereg obiektów, które w dotychczasowych badaniach tzw. architektury niechcianej na terenie Wolnego Miasta Gdańska i Pomorza, były traktowane marginalnie lub pomijane, nadając im właściwy kontekst znaczeniowy. Ponadto w artykule znajdują się szczegółowe opracowania form architektonicznych będących nawiązaniem do tradycji danego regionu, a także ich funkcji użytkowej dla dwóch omawianych doktryn.
