Marcin Mikołajczyk

Celem artykułu jest przedstawienie materiałów związanych z historią kościoła parafialnego w Kokaninie położonym nieopodal Kalisza. Materiały znajdują się w Archiwum Diecezjalnym we Włocławku i nigdy wcześniej nie były publikowane. Prezentowane dokumenty pochodzą z 1790 i 1801 r. i przedstawiają stan materialny parafii na przełomie XVIII i XIX wieku.

Niniejszy tekst prezentuje ważne wydarzenie w dziejach aktywności Ochotniczych Straży Ogniowych pow. kaliskiego, jakim był ich Zjazd odbyty 19 stycznia 1919 r. w Rychnowie, w świetle dwóch dokumentów – „Prośby organizatorów Zjazdu Straży Ogniowych wiejskich z pow. Kaliskiego w Rychnowie do Sejmiku Powiatowego w Kaliszu” i „Protokołu ze Zjazdu” przechowywanych w Archiwum Państwowym w Kaliszu, w zespole Wydział Powiatowy w Kaliszu.

Celem autora artykułu jest przedstawienie dziejów cmentarza parafialnego w Kokaninie. Artykuł stanowi próbę zapełnienia luki w piśmiennictwie poświęconym podkaliskim cmentarzom parafialnym. Zaprezentowana została historia wsi i parafii, dzieje cmentarza, Kalwarii oraz biogramy osób pochowanych na cmentarzu a zasłużonych dla lokalnej społeczności (dziedzice wsi Kokanin, proboszczowie parafii, bł. Pius Bartosik, Leon Hulewicz, rodzina Poradowskich, ks. J.B. Szafnicki). Zwrócono uwagę na potencjał cmentarza jako cel tanatoturystyki.

Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie sylwetki Dymitra Simo Szymanowskiego. Urodził się w macedońskim mieście Bitola. Do czasu przybycia do Kalisza mieszkał w Peszcie na Węgrzech. W Kaliszu zamieszkał po śmierci swojego stryja Mikołaja Szymanowskiego w 1837 r., przejmując po nim handel winem. Obywatel miasta Kalisza, członek Rady miejskiej, Starszy Zgromadzenia Kupieckiego w Kaliszu, przez 25 lat członek Rady Dobroczynności Publicznej Guberni Kaliskiej, należał do kaliskiej gminy greckiej. W l. 50. i 60. XIX w. wchodził w skład Rady Nadzorczej szpitala św. Trójcy oraz komitetu Zupy Rumfordzkiej. Współzałożyciel, wraz z R. Puschem, otwartego w 1855 r. Kaliskiego Domu Schronienia św. Ducha. Główny inicjator, założyciel i dobroczyńca powstałej w 1873 r. Kaliskiej Szkoły Niedzielno-Handlowej. W 1867 r., wraz z innymi kupcami powołał „Stypendium Aleksandryjskie”, przyznawane zdolnym i niezamożnym uczniom kaliskich szkół wyznania prawosławnego. W 1883 r. ufundował swemu stryjowi nagrobek na kaliskim cmentarzu greko-rosyjskim. Żonaty z Albertyną, nie posiadali dzieci. Jedynymi jego krewnymi było dzieci zmarłej siostry Anny, mieszkającej w Bitoli w Macedonii. Zmarł po długiej chorobie 19 X 1889 r., w wieku 78 lat. Pochowany na kaliskim cmentarzu greko–rosyjskim (prawosławnym) w dużej, klasycystycznej, nawiązującej do architektury staroegipskiej kaplicy grobowej. W pozostawionych dwóch testamentach, zapisał znaczne sumy na rzecz instytucji dobroczynnych i użyteczności publicznej w Kaliszu.

Poznań, jedno z największych miast Rzeczypospolitej, licznie zamieszkiwali przybysze z innych krajów. Wśród nich byli Grecy. Głównymi przyczynami emigracji greckiej były przesłanki natury ekonomicznej, politycznej oraz geopolitycznej. Niezwykle interesującym problemem pozostaje pochodzenie etniczne emigrantów. Pierwsze wzmianki o Grekach w mieście pochodzą z XVI w. Znacznie liczniej napłynęli Grecy do miasta w drugiej poł. XVIII w. Głównym zajęciem emigrantów był intratny handel winem oraz towarami wschodnimi. Grecy sprowadzali wino najczęściej z ośrodków węgierskich. Od chwili przybycia do Poznania Grecy postrzegani byli przez rodzime kupiectwo jako czynnik niepożądany. Księgi grodzkie Poznania oraz Konfraterni Kupieckiej przepełnione są skargami na przybyszów z południa. Dopiero ustawy działającej w Poznaniu Komisji Dobrego Porządku z 1780 r. uregulowały warunki pobytu Greków w mieście. Poznańska gmina założona została ok. 1750 r. Poznańscy grecy byli chrześcijanami wyznania prawosławnego. Nabożeństwa odprawiano w cerkwiach domowych, gmina posiadała cmentarz. Kolejnymi kapelanami gminy byli: Atanazy Korda, Konstantyn Chartofilax Okuta, Atanazy Sawicz oraz Zupanos. Poznańska gmina grecka została rozwiązana w 1909 r. Najsłynniejszym przedstawicielem poznańskich Greków był Jan Konstanty Żupański, księgarz i wydawca.

Greek diaspora in Poznan in the 18th and 19th century

Poznań, one of the largest Polish cities, was frequently inhabited by citizens of other countries. One such nation were Greeks, who came to Poland for economic, political and geopolitical reasons. Ethnic origins of emigrants remains an interesting problem. The first information on Greeks in Poznań can be traced back to the 16th century. In the second half of the 17th century, the number of Greeks coming to the city increased. Emigrants occupied themselves mainly with (profitable) wine and Eastern goods trade. Greeks imported wine mostly from Hungary. From the moment they came, Greeks were considered unwelcome by local tradesmen. Municipal books and the books of the Merchants’ Guild are full of complaints on the incomers from the South. It was not until 1789, when the laws of the Commission of Good Order operating in Poznań, that the conditions of Greeks staying in Poznań had been regulated. The Poznań Greek community was established around 1750. Poznań Greeks were of the Christian Orthodox denomination. Services were held at home churches, the community also had its cemetery. The following people were the chaplains: Atanazy Korda, Konstantyn Chartofilax Okuta, Atanazy Sawicz and Zupanos. The Poznań Greek community was dissolved in 1909. The most well-known representative of the Poznań Greeks is Jan Konstanty Żupański, a bookseller and publisher.

Artykuł ma na celu przedstawienie wszelkich informacji dotyczących kaliskich Greków, które ukazały się na łamach prasy wychodzącej w Kaliszu. Zwrócono również uwagę na sposób, w jaki przedstawiono omawianą mniejszość W pracy wykorzystano przede wszystkim roczniki Kaliszanina i Gazety Kaliskiej. Mniej informacji zaczerpnięto z Gazety Południowo-Pruskiej, Dziennika Departamentu Kaliskiego oraz Gawęd Kaliskich.

Celem autora artykułu jest przedstawienie materiałów związanych z kościołem parafialnym w Kokaninie. Materiały znajdują się w Archiwum Diecezjalnym we Włocławku i nigdy wcześniej nie były publikowane. Prezentowane spisy inwentarzowe pochodzą z lat 1921, 1922, 1925, 1928 oraz 1929 i wykonane zostały przed przejęciem parafii w zarząd przez nowych administratorów - ks. Władysława Jankowskiego, ks. Dominika Jędrzejewskiego, ks. Jerzego Bekiera.

Celem autora artykułu jest przedstawienie materiałów związanych z życiem i działalnością ks. Jerzego Bekiera, znajdujących się w Bibliotece Polskiej im. Ignacego Domeyki w Buenos Aires. Materiały opracowano na podstawie portalu szukajwarchiwach.pl. Zaprezentowana została sylwetka księdza oraz zarys historii i działalności biblioteki.