Malwina K. Dębicka

Niniejsza publikacja ukazuje początki psychiatrii sądowo-lekarskiej w carskiej Rosji w wybranym okresie historycznym. W artykule ukazano pierwsze badania sądowo-lekarskie dotyczące badania stanu umysłowego podsądnych, a także pierwsze ważniejsze regulacje prawne w tym zakresie. Omówiono problematykę udziału eksperta medycyny (najczęściej lekarzy) jako biegłego w postępowaniu sądowym przy badaniu stanu umysłowego w aspekcie prawno-historycznym, a także historyczno-medycznym.

W artykule przedstawiono historię i przebieg opiniowania sądowo-lekarskiego w Królestwie Prus w XVIII wieku. Opisano działalność pierwszych instytucji zajmujących się sprawami z zakresu medycyny publicznej w kraju, w tym medyczno-sądowymi. W artykule przedstawiono działalność uczelni i wydziałów medycznych, pionierskie badania wybitnych profesorów medycyny, a także najważniejsze regulacje prawne dotyczące orzecznictwa sądowo-lekarskiego. Omówiono problematykę udziału biegłych lekarzy w postępowaniu sądowym w celu rozstrzygnięcia kwestii związanych z oceną stanu zdrowia i życia. Opiniowanie sądowo-lekarskie w Prusach rozwijało się niezwykle prężnie w XVIII stuleciu (szczególnie na tle innych krajów europejskich), zaś swoją tradycją sięga czasów Lex Caroliny z 1532 roku oraz Lex Bambergiany z 1508 roku.

Artykuł ten jest syntezą historii opiniowania sądowo-lekarskiego we Francji w XVII wieku. W pracy zastosowano głównie dwie metody badawcze – metodę historyczną i metodę opisową. Artykuł ma na celu przedstawienie wiedzy o francuskiej medycynie sądowej w kontekście historycznym i prawnym. Pokazuje pionierskie badania medyków i chirurgów, przedstawia ówczesne regulacje prawne oraz podkreśla wysoki poziom francuskiej medycyny sądowej na tle innych krajów europejskich. Od najdawniejszych czasów problematyka oceny zdrowia i życia była przypisywana ekspertom medycyny – jurorom (edykt z 1603 roku médecins jurés et chirurgiens jurés). W XVII w. badania sądowo-lekarskie stały się obowiązkiem. Ludzie zainteresowali się np. zdrowiem psychicznym oskarżonych czy oględzinami narządów rodnych w przypadku rozwodu. Na historię opinii sądowo-lekarskich na ziemiach francuskich ogromny wpływ miała chirurgia włoska. Co ciekawe, Francja była pierwszym krajem, który oddzielił kwestie sądowe i medyczne od zadań związanych z policją medyczną.