Konrad Kołodziejczyk

Artykuł ma na celu przybliżyć historię funkcjonowania archiwum oraz biblioteki parafii św. Katarzyny w Wolbromiu, opisać warunki lokalowe oraz pokrótce scharakteryzować zasób archiwum oraz księgozbiór biblioteki. Archiwum parafialne oraz pozakonna biblioteka w Wolbromiu były dotychczas przedmiotem nielicznych badań. Parafia św. Katarzyny w Wolbromiu została erygowana w pierwszej połowie XIV w. Na początku trzeciej dekady XVII stulecia została oddana w zarząd klasztorowi Kanoników Regularnych Laterańskich z kościoła Bożego Ciała w Kazimierzu pod Krakowem. Pierwsze drukowane księgi musiały przybyć do miasta wraz z  erygowaniem parafii, zaś najstarsza wzmianka o parafialnym zbiorze książek w Wolbromiu pochodzi dopiero z 1566 r. W kolejnych wiekach swojego istnienia zbiór był sukcesywnie wzbogacany darowiznami dokonanymi przez fundatorów i duchownych. Głównymi użytkownikami księgozbioru byli zapewne sami zakonnicy, rektor parafialnej szkoły oraz uczniowie. Bogaty zbiór parafialnej biblioteki nie zawsze był jednak darzony szacunkiem, szczególnie w XVIII w., kiedy po wizytacjach zwrócono uwagę na fatalne warunki panujące w pomieszczeniach bibliotecznych. Wiele cennych pozycji musiało także ulec zniszczeniu w czasie wojen oraz
przemarszów wojsk.
Archiwum wolbromskiej parafii po raz pierwszy wzmiankowane jest w drugiej połowie XVII w. Początkowo mieściło się w izbach prepozyta klasztoru, potem w pomieszczeniu biblioteki klasztornej nad zakrystią kościoła. Do zasobu archiwum wchodzą głównie księgi metrykalne. Gros dokumentacji pochodzi z czasów zaborów. Archiwum parafii zawiera także dokumenty niezwiązane z działalnością parafii. Zachował się nawet dokument królewski z czasów stanisławowskich dotyczący miejscowego cechu kuśnierskiego. Obserwacje dokonane w lokalu archiwum oraz biblioteki pozwalają na sformułowanie istotnych uwag dotyczących zapewnienia zbiorom odpowiednich warunków przechowywania.