Jarosław Wołkonowski

Celem artykułu jest zbadanie zmian w handlu zagranicznym Litwy po jej wstąpieniu do UE na podstawie analizy eksportu i importu tego kraju w latach 2005–2014. Badania struktury handlu zagranicznego, przeprowadzone z wykorzystaniem międzynarodowej klasyfikacji towarów SITC, pozwoliły określić najważniejsze działy eksportu i importu Litwy oraz dynamikę ich zmian. Największymi działami eksportu i importu Litwy w tym okresie były 33 Ropa naftowa i jej produkty i 78 Środki transportu. Wstąpienie Litwy do UE wywarło wpływ na handel zagraniczny kraju. Struktura eksportu i importu Litwy podążała w kierunku struktury eksportu i importu UE-15. W badanym okresie w handlu zagranicznym powstały nowe działy towarów oraz nowe kierunki. Podstawowymi partnerami eksportu i importu Litwy były w tym okresie Rosja, Niemcy, Polska i Łotwa.

Celem artykułu jest zbadanie procesu wstąpienia Litwy do eurostrefy w 2015 r. oraz inflacji po wprowadzeniu euro. Dane statystyczne odnośnie wielkości inflacji w la-tach 2015–2016 nie dawały powodów do niepokoju, jednak ceny na poszczególne towary odnotowały w tym okresie wzrost, co wywołało duże niezadowolenie miesz-kańców Litwy. W artykule przeanalizowano inflację oraz zmiany cen na poszcze-gólne dobra (m.in. dla 40 najczęściej kupowanych produktów). W analizie zastoso-wano metodę porównawczą oraz zbadano zmiany wag, obliczając średnioroczne stopy zmian dla klas towarów w zharmonizowanym indeksie cen (HICP) i wykorzy-stując dane statystyczne Eurostatu, Departamentu Statystyki Litwy, Banku Świato-wego i Europejskiego Banku Centralnego z lat 2013–2016. Na podstawie przepro-wadzonej analizy stwierdzono, że po wprowadzeniu euro nastąpił wzrost cen na poszczególne towary i usługi, jednak spadek cen ropy naftowej na rynkach świato-wych zniwelował te wzrosty w koszyku, dlatego też inflacja pozostała na niskim poziomie.

Podstawowym dążeniem integracji europejskiej jest wyrównanie poziomu rozwoju krajów członkowskich i regionów. Cel artykułu stanowi zbadanie spójności gospodarczej i społecznej okręgów (apskritis) Litwy w okresie po wstąpieniu kraju do UE. Do osiągnięcia tego celu wykorzystano metody statystyki opisowej, wskaŹnika zmienności oraz wskaŹników konwergencji. Badanie opiera się na danych statystycznych Departamentu Statystyki Litwy i obejmuje takie zmienne, jak PKB per capita, stopa bezrobocia i zatrudnienia, BIZ per capita oraz zróżnicowanie dochodowe członka gospodarstwa domowego, a także sytuacja demograficzna i migracja. Z przeprowadzonych badań wynika, że dla większości wskaŹników gospodarczych i społecznych współczynnik zmienności miał trend wzrastający, co oznacza pogarszanie się spójności okręgów Litwy. Tezę tę potwierdziły badania nad konwergencją beta i sigma, które pokazały minimalne wartości obu konwergencji. Wyniki te świadczą o błędnych zasadach powołania okręgów. 1 stycznia 2018 r. Litwa dokonała transformacji tej struktury, tworząc dwa regiony – Stołeczny Region oraz Region Litwy Cetralnej i Zachodniej.

Integrating processes and socio-economic cohesion of regions – the case of Lithuania

Absract

The basic goal of European integration is to even out the development level of member states and regions. The aim of the paper is to examine the economic and social cohesion of Lithuania's districts (apskritis) in the period after joining the EU. To achieve this goal, the following methods were used: descriptive statistics and analysis of the volatility index and convergence indicators. The survey is based on statistical data of the Department of Statistics of Lithuania and includes such variables as GDP per capita for districts, employment and unemployment rate, FDI per capita, income disparities, and demographic situation. The research shows that for most economic and social indicators the coefficient of variation had an increasing trend, which means worsening cohesion. This was confirmed by studies on beta and sigma convergence, which showed the minimal values of both convergences. These results testify to the erroneous principles of establishing the districts. As of 1 January 2018, Lithuania transformed this structure into two regions: the Capi- tal Region and the Region of Central and Western Lithuania.

Lithuania, Latvia and Estonia have regained independence and accession to the EU have brought great transformations in economic and social life of the Baltic States. One of the determinants of these changes is international emigration. For many years Lithuania has maintained the highest rate of migration in the EU. Latvia follows close behind. The aim of this article is to determine the causes of such state of affairs and to assess the changes in emigration in the Baltic countries during the studied period, according to the level, structure, and destination countries. The study is based on the data acquired from statistical offices of the countries in question and the EU. The main reason for emigration of the inhabitants of these countries is striving for a higher level of prosperity. Economic theories of migration divide these reasons into „push factors” and „pull factors”. The former include low standards of living in the country of birth or government policy, while the latter – good economic prospects in the destination country. Considerable impact on emigration was made by the crisis that started in Lithuania and Latvia in 2009 and resulted in over 15% decline in GDP. Young and middle-aged people constitute the main part of the emigrants in the studied countries and the nature of their migration is primarily profit-making.

Celem artykułu jest zbadanie zróżnicowania dochodowego na Litwie w okresie 2000–2011 oraz prześledzenie trendu zmian tego zjawiska. W okresie 2000–2011 metodyka badań zróżnicowania dochodowego (badania dotyczące budżetów gospodarstw domowych prowadził Departament Statystyki przy rządzie Republiki Litewskiej) uległa zmianie. W początkowym okresie – lata 2000–2008 – badano średnie wydatki członka gospodarstwa domowego, grupując te dane metodą decyli. W późniejszym okresie badano dochody gospodarstw domowych za pomocą kwintyli. Jak wynika z danych oraz dokonanych analiz przedstawionych w artykule, zróżnicowanie dochodowe na Litwie w badanym okresie podlegała zmianom, ale było ono znacznie wyższe niż średnia UE-27.