Dariusz Racinowski

Gromadzka Rada Narodowa w Brdowie działała w latach 1954-1971. W tym czasie na terenie gromady zrealizowano szereg inwestycji o charakterze gospodarczym i kulturalnym, które wpłynęły na życie mieszkańców. Dzięki działaniu władz i radnych Gromadzkiej Rady Narodowej w Brdowie wybudowano m.in. ośrodek zdrowia, utwardzono ulice, wybudowano nowe drogi, położono chodniki, uporządkowano place, oświetlono ulice i drogi. Posadzono wiele krzewów oraz drzew na brdowskim rynku i przy brzegu Jeziora Brdowskiego. Mieszkańcy Brdowa i całej gromady podejmowali wiele prac społecznych, by poprawić jakość życia. Nie wszystkie plany udało się jednak zrealizować. Nie wybudowano domu nauczyciela ani zakładu pracy. Efekty działania GrRN w Brdowie są widoczne po dziś dzień. Szczupłość budżetu gromady sprawiła, że nie wszystkie oczekiwania mieszkańców gromady udało się zrealizować.

Każda miejscowość szczyci się swoimi mieszkańcami lub powiązaniami ze znanymi postaciami. Brdów ma kilka takich postaci. Jedną z nich jest paulin Szczepan Zachariasz Jabłoński. Urodził się on 16 grudnia 1940 roku w Brdowie w czasie hitlerowskiej okupacji. Wychował się w cieniu sanktuarium Matki Bożej Brdowskiej. Jako mały chłopiec, pod opieką ojca, uczestniczył w pielgrzymkach do miejsc kultu. Po ukończeniu Publicznej Szkoły Powszechnej w Brdowie i Liceum Ogólnokształcącego w Izbicy Kujawskiej wstąpił do Zakonu Ojców Paulinów. Po kilkuletniej nauce w krakowskim seminarium, 28 czerwca 1964 roku, przyjął w Brdowie święcenia kapłańskie. Pracował w kilku klasztorach paulińskich w Polsce. Pełnił różne funkcje w zakonie. Prowadził działalność naukową. Wydał wiele publikacji naukowych. Mimo wielu obowiązków systematycznie wracał do Brdowa, w którym ukształtowało się jego powołanie oraz wrażliwość historyczna i patriotyczna. Zapraszany, chętnie przyjeżdżał do Brdowa na uroczystości religijne i patriotyczne. Zawsze ciepło wspominał swoją rodzinną miejscowość i jej mieszkańców. W Brdowie, 15 czerwca 2014 roku, obchodził pięćdziesięciolecie kapłaństwa. Zmarł w Częstochowie 26 listopada 2015 roku. Delegacja brdowian uczestniczyła w uroczystościach pogrzebowych ojca Szczepana Zachariasza Jabłońskiego.

Prasa lokalna ukazująca się w Kole w okresie międzywojennym dość szeroko informowała czytelników powiatu kolskiego o działalności szkół. Podobnie było w gminie Lubotyń. Prasa lokalna zamieszczała artykuły, sprawozdania, ogłoszenia i zapowiedzi o pracy szkół w tej gminie. Dzięki prasie czytelnicy gminy Lubotyń dowiedzieli się o wielu działaniach podejmowanych przez szkoły. Były to akademie, kwesty, odczyty z okazji świąt narodowych i kościelnych. Wiele z podejmowanych przez szkoły działań adresowanych było do mieszkańców gminy Lubotyń. Prasa lokalna informowała także o działaniach podejmowanych przez samorząd gminy Lubotyń w celu poprawy bazy lokalowej szkół, a szczególnie budowy nowych budynków w Babiaku, Brdowie i Bogusławicach.

Podziały administracyjne i samorząd terytorialny w Polsce mają długą historię. W latach pięćdziesiątych XX wieku władze komunistyczne przeprowadziły kolejną reformę administracyjną. Utworzono gromady, które realizowały różne zadania. Jednym z nich było utrzymanie budynków szkół i ich obsługa administracyjna. Gromadzka Rada Narodowa w Brdowie utrzymywała trzy placówki szkolne i jedno przedszkole. Od początku istniały problemy z właściwym utrzymaniem budynków. Środki przeznaczane w kolejnych budżetach gromady na oświatę były niewystarczające. Radni dostrzegali narastające komplikacje z utrzymaniem budynków szkół. Brak środków spowodował odkładanie pilnych remontów szkoły w Brdowie. Radni od początku istnienia gromady w Brdowie zabiegali także o rozbudowę ciasnego budynku szkoły. Ich działania nie doprowadziły jednak do wybudowania planowanej części budynku. Gromadzka Rada Narodowa w Brdowie miała również duże kłopoty ze zbieraniem składek na Społeczny Fundusz Budowy Szkół i Internatów w Polsce. Nie wszyscy mieszkańcy chcieli płacić narzucane im składki. Do końca istnienia gromady w Brdowie nie zebrano tylu środków, ile założono w planach. Przez 17 lat funkcjonowania Gromadzkiej Rady Narodowej w Brdowie nie udało się w pełni zaspokoić wszystkich potrzeb oświaty.

Józef Opic żył w latach 1904-1988. Po ukończeniu studium nauczycielskiego w Łodzi rozpoczął pracę w Publicznej Szkole Powszechnej w Brdowie w 1929 roku. Pracował w niej do wybuchu II wojny światowej. W czasie okupacji podejmował się różnych zajęć, aby utrzymać rodzinę. Po wyzwoleniu powrócił do Brdowa. Pracował w szkole do przejścia na emeryturę w 1965 roku. 120 Tamże. 121 Tamże. 122 Tamże. 197 Józef Opic (1904-1988) – nauczyciel, wychowawca i społecznik W 1946 roku został kierownikiem szkoły. Oprócz pracy w szkole prowadził działalność społeczną. Pracował w straży, kółku rolniczym, Gromadzkiej Radzie Narodowej w Brdowie. Działał w różnych społecznych komitetach, m. in.: elektryfikacji, odbudowy pomników, XX-lecia PRL. Był szanowanym pedagogiem, cieszył się zaufaniem i uznaniem uczniów oraz rodziców. Po przejściu na emeryturę wyjechał z Brdowa, ale wielokrotnie tu przyjeżdżał.

Proboszcz brdowskiej parafii i przeor klasztoru paulinów zorganizował 28 kwietnia1963 roku obchody setnej rocznicy bitwy pod Brdowem związanej z powstaniem styczniowym. Władze nie wyraziły zgody na procesję wiernych z kościoła na cmentarz, gdzie odbyły się planowane uroczystości. Proboszcz zrezygnował z organizacji procesji. Po uroczystościach wszczęto przeciw niemu dwa postępowania karne. Do kolegium w Kole skierowano wnioski o ukaranie kapłana. Zdaniem wnioskodawcy proboszcz w czasie uroczystości użył tuby nagłaśniającej bez zezwolenia oraz wykorzystał, bez zgody władz, flagi biało-żółte do dekoracji ołtarza polowego na brdowskim cmentarzu. Kolegium I instancji w Kole ukarało księdza grzywnymi w obu sprawach. Proboszcz odwołał się od wyroków do Poznania. Sprawy wróciły do ponownego rozpatrzenia w Kole. Ksiądz poprosił o pomoc prawną redakcję tygodnika „Za i Przeciw”. Napisał odwołania do Ministra Spraw Wewnętrznych oraz pismo do Przewodniczącego Rady Państwa PRL. O całej sprawie poinformował także posłów: Jerzego Zawieyskiego, Stanisława Stommę i Konstantego Łubieńskiego. Po kolejnym rozpatrzeniu spraw kolegium I instancji w Kole umorzyło postępowanie dotyczące umieszczenia flagi biało-żółtej. Utrzymano natomiast w mocy wyrok w sprawie użycia tuby nagłaśniającej bez zezwolenia.

Teresa Ciążkowska żyła w latach 1926-2017. Urodziła się i dorastała w Sompolnie. W czasie okupacji hitlerowskiej została wywieziona do przymusowej pracy na terenie Niemiec. Pracowała w fabryce samolotów w Berlinie. Po zakończeniu II wojny światowej wróciła do Polski. Pracę w szkole w Brdowie rozpoczęła 1 września 1948 roku. Przepracowała w niej do emerytury, na którą przeszła 1 września 1982 roku. W czasie pracy ukończyła Studium Nauczycielskie w zakresie filologia polska. Przez wiele lat była nauczycielką języka polskiego i wychowawcą. Dbała o piękno mowy ojczystej i właściwe postawy patriotyczne. Szczególnym szacunkiem darzyła mogiły powstańców styczniowych na cmentarzu w Brdowie. Oprócz pracy zawodowej prowadziła działalność społeczną. Była radną Gromadzkiej Rady Narodowej w Brdowie i Gminnej Rady Narodowej w Babiaku. Była jedną z inicjatorów budowy pomnika powstańców styczniowych w Nowinach Brdowskich i odnowienia mogił powstańczych w Brdowie. Działała w Społecznym Komitecie Odbudowy Pomników i Społecznym Komitecie Obchodów 130. Rocznicy Bitwy pod Brdowem. Sprawy uczniów i szkoły zawsze leżały jej na sercu. Do końca życia żywo interesowała się sprawami lokalnej społeczności. Była autorką dwóch publikacji o bitwie pod Brdowem w powstaniu styczniowym.