Daiva Skuciene

Aktywna polityka rynku pracy jest ważnym elementem polityki społecznej zapewniającym bezrobotnym wsparcie w poszukiwaniu pracy przez rozwijanie ich umiejętności. Podstawą inwestycji społecznych jest projektowanie polityki zachęcającej ludzi do aktywności zawodowej, zastosowania ich umiejętności, założenia rodziny i wychowania dzieci (Kvist, 2014). W związku z tym badania aktywnej polityki rynku pracy dokonują się na postawie analizy instrumentów i ich rozwoju. Brakuje jednak badań przeprowadzanych z perspektywy inwestycji społecznych. Biorąc pod uwagę powyższe, celem niniejszego badania jest analiza aktywnej polityki rynku pracy na Litwie z perspektywy inwestycji społecznych w latach 2009–2020. Wybór okresu badawczego zdeterminowany był wybuchem światowego kryzysu finansowego w 2009 roku oraz pandemii COVID-19 w roku 2020. Dla realizacji sformułowanego celu zastosowano analizę aktów prawnych i danych Eurostatu za lata 2009–2018. Jako metodę badawczą kształtowania aktywnej polityki rynku pracy wykorzystano ponadto metaanalizę Raportów Społecznych opublikowanych przez Ministerstwo Ubezpieczeń Społecznych i Pracy w latach 2009–2017. Badanie zostało zrealizowane z zastosowaniem metodologii Bonolego (2011), wskazującej klasyfikację mierników aktywnej polityki rynku pracy na podstawie dużych i małych inwestycji w kapitał ludzki. Według Bonolego (2011) wykształcenie podstawowe lub szkolenia zapewniają duże inwestycje w kapitał ludzki, podczas gdy małe są generowane przez tworzenie nowych miejsc pracy, subsydiowanie, doradztwa, pomoc w poszukiwaniu pracy, świadczenia oraz ulgi podatkowe. Analiza litewskich instrumentów aktywnej polityki rynku pracy wykazała, że zarówno duże, jak i małe inwestycje w kapitał ludzki były zrównoważone podczas kryzysów. Mimo to interwencje aktywnej polityki rynku pracy na Litwie w latach 2009–2020 były bardziej skierowane na małe inwestycje w środki kapitału ludzkiego lub realizację zasady „najpierw praca”.