Anna Wiatrowska

Wprowadzenie: System wartości ma istotne znaczenie dla podejmowania zachowań zdrowotnych. Badania potwierdzają występowanie zależności pomiędzy rozmaitymi dyspozycjami podmiotowymi i zachowaniami a preferowanymi wartościami. Brakuje natomiast doniesień dotyczących powiązań sytemu wartości z zaburzeniami zdrowia psychicznego.

Cel badań: Podjęte badania miały na celu poszukiwanie związków między depresją a systemem wartości u osób z zaburzeniami odżywiania oraz w wy254 Anna WIATROWSKA odrębnionych ze względu na postać zaburzenia podgrupach.

Metoda badań: Przebadano 50 kobiet z jadłowstrętem psychicznym i 50 z rozpoznaniem bulimii, według klasyfikacji ICD-10. Zastosowano Portretowy Kwestionariusz Wartości (PVQ-R2) Schwartza i 21–itemową Skalę Depresji Hamiltona (HAM-D).

Wyniki: Preferencja wartości będących wyrazem lęku, przystosowanie i tradycja wiązały się u osób z zaburzeniami odżywiania z nasileniem depresji, natomiast wartości bezpieczeństwo ze spadkiem objawów. Wysoka ocena wartości władza u kobiet z bulimią powiązana była ze wzrostem depresji, odmiennie niż u kobiet z anoreksją. Preferencja wartości nie będących przejawem lęku, samokierowanie i stymulacja wiązały się u kobiet z zaburzeniami odżywiania ze spadkiem depresji. Wysoka ocena wartości życzliwość skutkowała u kobiet z bulimią osłabieniem, zaś u kobiet z anoreksją nasileniem objawów depresji. Preferencja wartości hedonizm u kobiet z bulimią łączyła się ze spadkiem objawów, odmiennie u kobiet z anoreksją, natomiast uniwersalizm skutkował w obu podgrupach wzrostem nasilenia objawów depresji.

Wnioski: Uogólniając uzyskane rezultaty należy stwierdzić, iż zależności między nasileniem objawów depresji a systemem wartości u kobiet z zaburzeniami odżywiania oraz w wyodrębnionych ze względu na typ zaburzenia podgrupach okazały się znacznie bardziej złożone niż zakładano w przyjętej hipotezie. Programy profi laktyki i leczenia zaburzeń odżywiania powinny uwzględniać powiązania między preferowanymi wartościami a nasileniem depresji.