Alicja Przybyszewska

Celem artykułu jest prezentacja niewydanych tekstów literackich Włodzimierza Odojewskiego, zachowanych w Archiwum Wydawnictwa Poznańskiego w O środku Dokumentacji Wielkopolskiego Środowiska Literackiego oraz Archiwum Włodzimierza Odojewskiego na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM. Zachowane materiały źródłowe pozwalają na weryfikację dotychczasowej wiedzy na temat wczesnych etapów twórczej biografii Odojewskiego, czyli okresu przypadającego na lata studiów uniwersyteckich oraz początków działalności pisarskiej i publicystycznej w Poznaniu. W zasobach archiwalnych zachował się tom opowiadań Codzienna ściana płaczu, którego edycja została w 1958 r. wstrzymana z przyczyn politycznej nagonki na autora. Jedno z kluczowych opowiadań tego zasobu, Tamten świat, dało początek późniejszej o trzy lata powieści Odojewskiego Cień nad wielką równiną, od której zaczyna się ważka w jego twórczości tematyka kresowa i łagrowa, w pełni wybrzmiała dopiero w emigracyjnych opowiadaniach Odojewskiego. Warto rozważyć edycję obu nie wydanych dotąd książek.

Unpublished books of Włodzimierz Odojewski in the collection of Poznań archives

This article aims at presenting unpublished texts by Włodzimierz Odojewski that are stored in the archive of the Poznań Publishing House in the Literary Society Center of Documentation (Greater Poland branch) as well as the Archive of Włodzimierz Odojewski at the Faculty of Polish and Classical Philology at Adam Mickiewicz University. The preserved source materials allow for the verification of the previous knowledge regarding the early stages of Odojewski’s artistic life, i.e. the period of his university studies and his early work as a writer and columnist in Poznań. The archives house a volume of short stories Codzienna ściana płaczu (Everyday wailing wall), the edition of which was cancelled in 1958 due to political attacks on the author. One of the most important stories in this book, Tamten świat (The other world) was expanded three years later into the novel Cień nad wielką równiną (The shadow over a great plain), which is devoted to the subject of Eastern Borderlands and gulags. These themes fully matured in the stories written after the author’s emigration. The edition of the two unpublished books should be considered.

Keywords: Włodzimierz Odojewski, archive of the Poznań Publishing House, Włodzimierz Odojewski Archive, Literary Society Center of Documentation (Greater Poland branch), Faculty of Polish and Classical Philology at Adam Mickiewicz University, the Podolia series by Włodzimierz Odojewski