Amitsis G., Challenging Statutory Pensions Reforms in an Aging Europe: Adequacy Versus Sustainability, [w:] Aging in European Societies, pod red. C. Phellas, Springer Verlag, New York 2013. Anderson V., Johnson L., Systems Thinking Basics: From Concepts to Causal Loops. Waltham, Pegasus Communications, Massachusetts 1997. Atlantic Future Shaping a New Hemisphere for the 21st century: Africa, Europe and the Americas, pod red. J. Bacaria, and L. Tarragona, Barcelona Center for International Affairs, 2016, www.atlanticfuture.eu/files/1898-Atlantic%20Future%20shaping%20anewhemisphere%20forthe2021st%20century.Africa,Europe andtheAmericas.pdf, (dostęp: 20.02.2021). Béraud-Sudreau L., Childs N., The US and its NATO allies: costs and value, „International Institute for Strategic Studies”, 09.07.2018, https://www.iiss.org/blogs/military-balance/2018/07/usand-nato-allies-costs-and-value, (dostęp: 20.02.2021). Blocher J. W., UNEXPECTED COMPETITION: A US Strategy to Keep its Central and Eastern European Allies as Allies in an Era of Great-Power Competition, 2020, https://www.atlanticcouncil.org/in-depth-research-reports/report/unexpected-competition/, (dostęp: 22.02.2021). Christandl B. und Muchitsch M., Die EU auf dem Weg zur Verteidigungsunion?, S&F Sicherheit und Frieden, Volume 36 (2018), Issue 4, s. 196–203. Coffey L. and Kochis D., NATO in the 21st Century: Preparing the Alliance for the Challenges of Today and Tomorrow, „The Heritage Foundation” SPECIAL RE PORT No. 235. 10.08.2020. https://www.heritage.org/defense/report/nato-the-21st-century-preparing-the-alliance-thechallenges-today-and-tomorrow, (dostęp: 20.02.2021). Demographic Scenarios for the EU – Migration Population and Education, pod red. W. Lutz, EUR 29739 EN, Luxembourg Publications Office of the European Union. https://ec.europa.eu/jrc/en/publication/eur-scientific-and-technical-research-reports/demographic-scenarios-eu, (dostęp: 22.02.2021). Dragan A., Starzenie się społeczeństwa polskiego i jego skutki, Kancelaria Senatu, BIUR O ANALIZ I DOKUME NTACJI , Warszawa, kwiecień 2011. https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/15/plik/ot-601.pdf, (dostęp: 20.02.2021). EC, 2020, Baza Eurostat, http://ec.europa.eu/eurostat/data/database, dostęp: 20.02.2021). European Strategic Autonomy Actors, Issues, Conflicts of Interests, pod red. B. Lippert, N. von Ondarza and V. Perthes, Stiftung Wissenschaft und Politik German Institute for International and Security Affairs, Berlin 2019. The Evolution of population theory: a documentary sourcebook, pod red. J. Overbeek, Greenwood Press, Westport 1977. France’s Macron pushes for ‘true European army’, „BBC News”, 6.11.2018, news/world-europe-46108633, (dostęp: 20.02.2021). Global Strategic Trends. The Future Starts Today, Ministry of Defence, 2018, https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/ file/771309/Global_Strategic_Trends_-_The_Future_Starts_Today.pdf, (dostęp: 20.02.2021). High Representative of the Union for Foreign Affairs and Security Policy, EU -China – A strategic outlook, European Commission, 2019, https://ec.europa.eu/commission/sites/beta-political/files/communication-eu-china-a-strategic-outlook.pdf, (dostęp: 20.02.2021). Holzer J. Z., Demografia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003. Hrynkiewicz J., Witkowski J., Potrykowska A., Sytuacja demograficzna Polski jako wyzwanie dla polityki społecznej i gospodarczej, Wyd. Rządowej Rady Ludnościowej, Warszawa 2018. Ironclad: Forging a New Future for America’s Alliances, pod red. M. Green, Center for Strategic and International Studies, Washington 2019. Joint Declaration on EU –NATO Cooperation, NATO Press Release, 10.07.2018, https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_156626.html, (dostęp: 12.02.2021). Kołek A., Sobolewski O., Demografia – największe wyzwanie tej dekady, Ekspertyza Instytutu Emerytalnego, Warszawa 2021. Kotowska I.E., Zmiany demograficzne w Polsce – jakie wyzwania rozwojowe przyniosą?, Fundacja im. S. Batorego, Warszawa 2021, https://www.batory.org.pl/publikacja/zmiany-demograficznew-polsce-jakie-wyzwania-rozwojowe-przyniosa/, (dostęp: 20.02.2021). London Declaration. Issued by the Heads of State and Government participating in the meeting of the North Atlantic Council in London 3–4 December 2019, https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_171584.htm?selectedLocale=en/, (dostęp: 20.02.2021). Ludność. Stan i struktura oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2020 r., GUS , Warszawa 2021, s. 8–12. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/ludnosc-stan-i-strukturaludnosci-oraz-ruch-naturalny-w-przekroju-terytorialnym-stan-w-dniu-31-12-2020,6,29.html, (dostęp: 30.01.2022). Lutz W., O’Neill B. C., Scherbov S., Europe’s Population at a Turning Point, „Science”, Vol. 299, 28 March 2003, s. 1991–1992. https://science.sciencemag.org/content/299/5615/1991, (dostęp: 20.02.2021). Mahneken T. G., Forging the tools of 21st century great power competition, The Center for Strategic and Budgetary Assessments, Washington 2020 https://csbaonline.org/uploads/documents/GPC_Final_Report_Web.pdf, (dostęp: 12.02.2021). Meadows D. H., Thinking in Systems: A Primer, Chelsea Green Publishing, Vermont 2008. Meadows D. H., Meadows D. L., Randers J., Behrens W., The Limits to Growth: A report for the Club of Rome’s Project on the Predicament of Mankind, A Potomac Associates book, 1972, https://www.dartmouth.edu/library/digital/publishing/meadows/ltg/?mswitch-redir=classic, (dostęp: 20.02.2021). Miłek M., Wilk-Jakubowski G., Stan realizacji polityki społecznej w XXI wieku, Interdyscyplinarne Studia Humanistyczne, Kielce 2009. NATO 20/2020. Twenty bold ideas to reimagine the Alliance after the 2020 US election, pod red. Ch. Skaluba, C. Rodihan, G. Doyle, https://www.atlanticcouncil.org/wp-content/uploads/2020/10/NATO-20-2020-Twenty-bold-ideas-to-reimagine-the-alliance-after-the-2020-US -election.pdf, (dostęp: 20.02.2021). Okólski M., Demografia. Podstawowe pojęcia, procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie, Scholar, Warszawa 2005. People in the EU – population projections, Eurostat 2020. https://ec.europa.eu/eurostat/web/population-demography-migration-projections/population-projections-data, (dostęp: 20.02.2021). Population Data. Department of Economic and Social Affairs, United Nations, 2019, https://population.un.org/wpp/Download/Standard/Population/, (dostęp: 20.02.2021). Population on 1st January by age, sex and type of projection, 08.02.2021, https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/proj_19np/default/table?lang=en, (dostęp: 20.02.2021). Population projections, OECD. Stat. https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=POPPROJ, (dostęp: 20.02.2021). Prognoza wpływów i wydatków funduszu emerytalnego do 2080 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Warszawa 2019. Rede von Bundeskanzlerin Merkel vor dem Europäischen Parlament am 13. November 2018 in Straßburg, https://www.bundeskanzlerin.de/bkin-de/aktuelles/rede-von-bundeskanzlerin-merkelvor-dem-europaeischen-parlament-am-13-november-2018-in-strassburg-1549538, (dostęp: 30.01.2021). Reflection Paper on the Future of European Defence (2025), European Commission, 7.06.2017, EN/TXT/? uri=CELE X:52017DC0315, (dostęp: 30.01.2021). Sanchez-Romero M. et al., Welfare state winners and losers in ageing societies, „Yearbook of Population Research”, Vienna 2019 (Vol. 17), s. 9–36, https://www.oeaw.ac.at/vid/publications/serial-publications/vienna-yearbook-of-population-research/vypr-2019-vol-17/, (dostęp: 30.01. 2021). Serfaty S., Moving into a Post-Western World, „The Washington Quarterly”, 34:2, s. 7–23. https://csis-website-prod.s3.amazonaws.com/s3fs-public/legacy_files/files/publication/twq11springserfaty.pdf, (dostęp: 22.02.2021). Sobotka T., Zeman K., European Demographic Data Sheet 2020. /en/vid/data/demographic-datasheets/european-demographic-data-sheet-2020, (dostęp: 22.02.2021). Sytuacja demograficzna osób starszych i konsekwencje starzenia się ludności Polski w świetle prognozy na lata 2014–2050, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2014. Tracz-Dral J., Starzenie się ludności w Unii Europejskiej – stan obecny i prognoza, Kancelaria Senatu, BIUR O ANALIZ I DOKUME NTACJI , Warszawa, 2018, www.senat.gov.pl › senatopracowania › plik › ot-66, (dostęp: 12.02.2021). Treaty of Lisbon (Article 42 (7)). https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A12008M042, (dostęp: 12.02.2021). World Population Prospects. The 2000 Revision, United Nations, New York https://www.un.org/press/en/2001/dev2292.doc.htm, (dostęp: 12.02.2021). Żaryn S., Fighting Talk: Russian Propaganda in Poland, Center for European Policy Analysis, March 27, 2020, https://www.cepa.org/fightingtalk, (dostęp: 20.02.2021).