Źródła archiwalne
Archiwum Główne Akt Dawnych [AGAD], Prokurator Warszawskiej Izby Sądowej, sygn. 1/250/0/-/2601 i 1/250/0/-/7245.
Archiwum Państwowe m.st. Warszawy [APW], Akta cerkwi prawosławnej św. Trójcy na Podwalu w Warszawie, sygn. 72/196/0/-/27.
Archiwum Państwowe w Lublinie [APL], Chełmski Konsystorz Greckokatolicki [ChKGK], sygn. 35/95/0/12.3/736.
APL, Rząd Gubernialny Lubelski, Akta Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Duchownych / Wydział Wojskowo-Policyjny IV, sygn. 35/116/0/4.9/29.
APL, Akta stanu cywilnego Parafii Prawosławnej św. Mikołaja Cudotwórcy w Międzyrzecu (Stare Miasto), sygn. 35/2261/0/1.4/32.
Muzeum Narodowe we Lwowie im. Andrzeja Szeptyckiego, Oddział rękopisów i starodruków, Ркл-678.
Lwowska Narodowa Naukowa Biblioteka im. Wasyla Stefanyka, Oddział Rękopisów [LNNB VR], f. 167, op. 2, spr. 1153 i 1154, п. [папка – teczka] 40.
Rosyjskie Państwowe Archiwum Historyczne w Petersburgu [RGIA], f. 733, op. 165, d. 7 i 256; f. 821, op. 4, d. 1875; f. 796, op. 437, d. 412; f. 1363, op. 7, d. 1320; f. 1405, op. 522, d. 2494 i 2495.
Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Sankt Petersburga [CGIA SPb], f. 355, op. 1, d. 1071; f. 1480, op. 8, d. 28056.
Źródła drukowane
Adres-kalendar’ gor. Varšavy [AKGV], Varšava 1891, 1892, 1894, 1897, 1904, 1909, 1910, 1913.
Adresy Warszawy na rok 1908, 1909.
Aksienowa E.P., Wspomnienia Mikołaja Kariejewa o Uniwersytecie Warszawskim, „Przegląd Historyczny” t. 69, 1978, nr 2 (wyd. oryg. N.I. Kareev, Prožitoe i perežitoe, Leningrad 1990).
Bańkowski E., Ruś Chełmska od czasu rozbioru Polski, Lwów 1887.
Batûškov P.N., Holmskaâ Rus’. Istoričeskiâ sud’by russkago zabuž’â, Sankt-Peterburg 1887.
Bednarski S., Materyały do historyi o drukarniach w Polsce, a mianowicie o drukarniach lwowskich i prowincyonalnych, Lwów 1888.
Bojarski J.P., Czasy Nerona w XIX wieku pod rządem moskiewskim, cz. 1–2, Lwów 1885.
Chrzanowski I., Wspomnienia z lat młodych, „Przegląd Humanistyczny” t. 10, 1966, nr 3 (54).
Czernecki J., Brzeżany: pamiątki i wspomnienia w setną rocznicę założenia Gimnazyum, Lwów 1905.
Dedickij B.A., Antonij Dobrânskij, ego žizn’ i deâtel’nost’ v Galickoj Rusi, L’vov 1881.
Diaczan F., Metodyczna gramatyka języka mało-ruskiego, Lwów 1865.
D’âčan P., Metodična gramatika âzyka malo-ruskogo, L’vov 1865.
D’âčan F.N., Ko dnû ûbileâ pâtidesâtiletnej služby A.L. Apuhtina, popečitelâ Varšavskago učebnago okruga, Moskva 1890.
D’âčan F., Osnovy i vremena grečeskih nepravil’nyh glagolov s ukazaniem kornej i proishodâŝih ot nih slov, Varšava 1881.
D’âčan F.N., Gerodot i ego muzy: istoriko-literaturnoe izsledovanie, cz. 1, Varšava 1877.
D’âčan F.N, Izsledovanie o rodine, rodnyh i gode roždeniâ Gerodota, „Žurnal Ministerstva narodnago prosveŝeniâ” 1875, nr 179, s. 3–24.
D’âčan F.N., O pol’ze porovnyvatel’nogo âzykoznaniâ dlâ izučeniâ russkogo âzyka i ob otnošenii staroslovenskogo i russkogo âzykov na osnovanii mefodičeskogo zvukosloviâ i nauki o slovosgibanii, [w:] Naukovyj sbornik izdavaemyj Literaturnym obŝestvom Galicko-russkoj Maticy, L’vov 1866, s. 1–23.
D’âčan F.N., Slovo professora protoiereâ Filippa D’âčana, proiznesennoe 1 oktâbrâ 1866 goda v Holmskom Kafedral’nom sobore, pervoe v ètom hrame na âzyke russkom, przedmowa V. D’âčan, Sankt-Peterburg 1898.
D’âčan V., Anti-evrejskiâ dviženiâ v Pol’še v prežniâ vremena, Varšava 1882.
D’âčan V., Kratkie očerki po istorii germanskogo gosudarstvennogo ustrojstva, Varšava 1886.
D’âčan V., Podležat-li ubytki, pričinennye streliboû vojsk, vzyskaniû sudebnym porâdkom?, „Žurnal Ûridičeskago Obŝestva pri Imperatorskom S.-Peterburgskom Universitete” 1894, t. 6 (czerwiec), s. 53–57.
D’âčan V., Učastie naroda v verhovnoj vlasti v slavânskih gosudarstvah do izmenenij ih gosudarstvennago ustrojstva v XIV i XV vekah, Varšava 1882.
Doroshenko D., Z moyix spohadiv pro ukrayins’ke students’ke zhyttya u Varshavi v 1901 roci, [w:] Z mynuloho: zbirnyk, t. 2, Ukrayins’kyj students’kyj rux u rosijs’kij shkoli, Varshava 1939.
Doroshenko D., Moyi Spomyny Pro Davnye-Mynule (1901–1914 roky), Vynypeh 1949.
Dubrovskij N., Oficial’naâ nauka v Carstve Pol’skom (Varšavskij Universitet po ličnim vospominaniâm i vpečatleniâm), Sankt-Peterburg 1908.
Dzieduszycki I., Ruś Galicyjska, jej separatyzm: przyczyny tegoż, działania i skutki, Gródek 1888.
Dzierżanowski W., Przewodnik warszawski informacyjno-adressowy na rok 1870, Warszawa 1870.
Franko I., Postup slavistyky na Videns’kim universyteti, [w:] idem, Zibrannya tvoriv v p’yatdesyaty tomax, t. 31, Literaturno-krytychni praci (1897–1899), Kyyiv 1981.
Hordyns’kyj Ya., Videns’ka hr. k. duxovna seminariya v rr. 1852–1855, L’viv 1913.
Kolberg O., Dzieła wszystkie, t. 57/2, Ruś Czerwona, cz. 2, z. 2, Wrocław–Poznań 1979.
Korespondencyya Yakova Holovac’koho v litax 1850–62, wyd. K. Studyns’kyj, L’viv 1905.
Krypiakiewicz P.F., Unia święta. W 300. letnią rocznicę Unii Brzeskiej, Lwów 1897.
Kryžanovskij E.M., Russkoe Zabuž’e (Holmŝina i Podlâš’e), Sankt-Peterburg 1911.
von Miklosich F., Lexicon Palaeoslovenico-Graeco-Latinum, Vindobonae 1862–1865.
Lashhenko V., Ukrayins’ka students’ka hromada u Varshavi v 1901–1903 r., [w:] Z mynuloho: zbirnyk, t. 2, Ukrayins’kyj students’kyj rux u rosijs’kij shkoli, Varshava 1939.
Lystuvannya ukrayins’kyx slavistiv z Francem Mikloshychem, Kyyiv 1993.
Na pamât’ russkomu narodu Podlâs’â i Holmskoj Rusi o vozsoedinenii ego s pravoslaviem v 1875 godu, Varšava 1876.
Ogonovskij O., Istoriâ literatury ruskoj, t. 2, L’vov 1889.
Osadca M., Gramatika ruskogo âzika, L’vov 1862.
Otčet o zanâtiâh slavânskimi narečiâmi, komandirovannago zagranicu docenta Imper. Novoros. universiteta A. Kočubinskago za vremâ ot 1-go avgusta 1874 g. po 1-e fevr. 1875 g., Odessa 1876.
Pamâtnaâ knižka Varšavskago učebnago okruga, Varšava 1886, 1890, 1894, 1899.
Pamâtnaâ knižka Varšavskoj gubernii [PKVG], Varšava 1874, 1898, 1911, 1913.
Pamâtnaâ knižka Lomžinskoj gubernii, Lomža 1888–1892.
Pamâtnaâ knižka Lûblinskoj gubernii, Lûblin 1900, 1901, 1903, 1904.
Pamâtnaâ knižka Sedleckoj gubernii [PKSG], Sedlec 1897, 1909, 1910.
Podlasiak [Józef Pruszkowski], Martyrologium czyli Męczeństwo Unii na Podlasiu, cz. 1, Lublin 1905.
Prozorov P., Sistematičeskij ukazatel’ knig i statej po grečeskoj filologii, Sankt-Peterburg 1898.
Roznošin’skij M. [Filipp Nikitič D’âčan], Kritika na gramatiku ruskogo âzyka, sostavlenu d-rom Mihailom Osadcom, L’vov 1864.
Słotwiński A., Unia podlasko-chełmska od r. 1875–1885, Kraków 1893.
Spisok lic, služaŝih po vedomstvu Ministerstva narodnago prosveŝeniâ na 1902 g., Sankt-Peterburg 1902, s.; na 1903 g., Sankt-Peterburg 1903.
Spisok cerkvej i duhovenstva Holmsko-Varšavskoj Eparhii: s ukazaniem blagočinničeskih okrugov, gubernij, uezdov, dereven’, vhodâŝih v sostav prihoda, količestva prihožan i cerkovnoj zemli, Varšava 1886.
Spisok Cerkvej, časoven’, prihodov i svâŝenno-služitelej holmsko-varšavskoj eparhii s pokazaniem mestnostej, sostavlâûŝih prihody, čisla prihožan i količestva cerkovno-prihodskih zemel’. Sostavlen 16 avgusta 1882 goda, Varšava 1882.
Spisok činovnikov i prepodavatelej Varšavskago Učebnago okruga. 1872, Varšava 1872; 1884, Varšava 1884.
Venckovskij D., Grigorij Âhimovič i sovremennoe russkoe dviženie v Galičine, L’vov 1892.
Vremennik Instituta stavropigijskogo s mesâceslovom, L’vov 1873.
Walka caratu ze szkołą polską w Królestwie Polskim w latach 1831–1870, oprac. K. Poznański, Warszawa 1993.
Žiteckij P., Očerk zvukovoj istorii malorusskago narečiâ, Kiev 1876.
Zvit dyrekciyi c. k. akademichnoyi himnaziyi u L’vovi za rik shkil’nyj 1900/1901, L’viv 1901.
Źródła prasowe
„Bote für Tirol und Vorarlberg” 1855.
„Cerkovnyâ vedomosti” 1889, 1897, 1906.
„Cirkulâr po Varšavskomu učebnomu okrugu” 1871, 1878–1883, 1886, 1888, 1891,
1894, 1899.
„Czas” 1862, 1866, 1881.
„Dilo” 1937.
„Doniesienia Warszawskie” 1881.
„Dziennik Lwowski” 1868.
„Dziennik Polski” 1867, 1883.
„Dziennik Poznański” 1872, 1880.
„Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości” 1918.
„Dziennik Warszawski” 1868, 1869, 1871–1875.
„Galičanin” 1901, 1906.
„Gazeta Handlowa” 1878, 1881, 1899.
„Gazeta Lwowska” 1863, 1864, 1867, 1868.
„Gazeta Narodowa” 1862, 1864, 1866–1868, 1872, 1875, 1876.
„Gazeta Podkarpacka” 1875.
„Gazeta Polska” 1865, 1899.
„Gazeta Sądowa Warszawska” 1892.
„Gazeta Warszawska” 1875, 1879–1882, 1884, 1887, 1892.
„Głos Narodu” 1916.
„Głos Podlasia” 1911, 1912.
„Głos Warszawski” 1912.
„Goniec Łódzki” 1899.
„Holmskaâ cerkovnaâ žizn’” 1906.
„Holmskij greko-uniatskij mesâceslov” 1867–1875.
„Holmskij narodnyj kalendar’ na 1902 god” 1901.
„Holmsko-Varšavskij Eparhial’nyj Vestnik” 1889, 1896.
„Kalendarz Lubelski” 1886, 1905.
„Kamena” 1957.
„Katolyckyj vsxid” 1905.
„Kievskaâ starina” 1898.
„Kritičeskoe Obozrenie” 1879.
„Kurjer Codzienny” 1874, 1882, 1883, 1891, 1895.
„Kurjer Warszawski” 1877–1879, 1882, 1894–1897, 1899, 1903, 1906, 1911, 1913, 1917.
„Laibacher Zeitung” 1862.
„Literaturnyj sbornik izdavaemyj Galicko-russkoû Maticeû” 1870.
„Literaturno-naukovyj vistnyk” 1898.
„Litovskiâ eparhial’nyâ vedomosti” 1897.
„Nedelâ” 1865.
„Novyj Prolom” 1885.
„Nowa Jutrzenka” 1912.
„Pravda” (Lwów) 1875.
„Przegląd Powszechny” 1899.
„Przegląd” 1866.
„Przyjaciel” 1878.
„Roczniki obydwóch zgromadzeń św. Wincentego a Paulo” 1913.
„Ruskij Sion” 1875.
„Russkij filologičeskij vestnik” 1906.
„Russkoe Slovo” 1912.
„Slovo” 1862, 1866, 1869.
„Słowo” 1888, 1896, 1898, 1899.
„Stolica” 1967.
„Svoboda. Ukrayinskyj Shhodennyk” 1938.
„Tygodnik Katolicki” 1867.
„Varšavskiâ Gubernskiâ Vedomosti” 1877, 1882.
„Varšavskij eparhial’nyj listok” 1906.
„Varšavskiâ universitetskiâ izvestiâ” 1874, 1877, 1881.
„Warta” 1878.
„Wiadomości Kościelne” 1875, 1876.
„Wiek Ilustrowany” 1903.
„Wiek” 1873, 1876, 1877, 1880, 1888.
„Ziemia Lubelska” 1912.
„Žurnal Ministerstva narodnago prosveŝeniâ” 1871, 1874, 1876, 1877, 1880.
„Žurnal Ministerstva ûsticii” 1906, 1907.
Literatura przedmiotu
Bażenowa A., Historycy Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego 1869–1915: nauka i polityka, Lublin 2016.
Baženova A.Û., Kazarov S.S., Naučno-pedagogičeskaâ deâtel’nost’ professora F.N. D’âčana, „Novoe Prošloe” 2016, nr 2, s. 38–55.
Berezhans’ka himnaziya. Storinky istoriyi. Yuvilejna knyha, red. N. Volynec’, Berezhany–Ternopil’ 2007.
Berezhans’ka Zemlya. Istorychno-memuarnyj zbirnyk, N’yu Jork 1970.
Blažejovskyj D., Byzantine Kyivan Rite Students in Pontifical Colleges, and in Seminaries, Universities and Institutes of Central and Western Europe (1576–1983), Rome 1984.
Blažejovskyj D., Historical Šematism of the Archeparchy of L’viv (1832–1944), t. 2, Kyiv 2004.
Błaszczyk L.T., Filologia klasyczna na Uniwersytecie Warszawskim w latach 1816–1915, cz. 2, 1862–1915, Warszawa 2003.
Bogacz M., Akademicy Warszawy. Z dziejów organizacji studenckich w XIX wieku, Warszawa 1960.
Chełmski Konsystorz Greckokatolicki [1525] 1696–1875 [1905]. Inwentarz analityczny archiwum, oprac. M. Trojanowska, Warszawa 2003.
Chervins’ka L.F., Dykyj A.T., Pokazhchyk z ukrayins’koyi movy, Xarkiv 1929/1930.
Dashkevich Ya.R., Materialy I.O. Levyc’koho yak dzherelo dlya biohrafichnoho slovnyka, [w:] Istorychni dzherela ta yix vykorystannya, z. 2, Kyyiv 1966.
Dej O.I., Slovnyk ukrayins’kyx psevdonimiv ta kryptonimiv (XVI–XX st.), Kyyiv 1969.
Dylągowa H., Dzieje Unii Brzeskiej, 1596–1918, Warszawa–Olsztyn 1996.
Dylągowa H., Unia w Królestwie Polskim (1815–1915), [w:] Katolicyzm w Rosji i Prawosławie w Polsce (XI–XX), red. J. Bardach, T. Chynczewska-Hennel, Warszawa 1997.
Dzendzelivs’kyj J.O., Dyachan Pylyp Mykytovych, [w:] Ukrayins’ka mova: Encyklopediya, Kyyiv 2004.
Fedoryk Yu., Pravoslavne duxovenstvo v Carstvi Pol’skomu v 1975–1905 rokax, Donec’k 2013.
Fuchsbauer J., The Dioptra as a Source of Miklosich’s Lexicon Palaeoslovenico-Graeco-Latinum, [w:] Miklosichiana bicentennalia. Zbornik u čast dvestote godišnjice rođenja Franca Miklošiča, Belgrade 2013.
Gagua A., Bogoslovskie i lingvokul’turologičeskie aspekty duhovnogo obrazovaniâ v Rossii, [s.l.] 2018.
Geresz J., Międzyrzec Podlaski. Dzieje miasta i okolic, Międzyrzec Podlaski 2001.
Glinka L., Diocesi ucraino-cattolica di Cholm (Liquidazione ed incorporazione alla Chiesa russo-ortodossa) (Sec. XIX), Romae 1975.
Horda O., Z istoriyi formuvannya slovotvirnoyi terminolohiyi: koncepciya P. Dyachana, [w:] Tendenciyi rozvytku ukrayins’koyi leksyky ta hramatyky, cz. 1, red. I. Kononenko, I. Mytnik, S. Romanyuk, Varshava–Ivano-Frankivs’k 2014, s. 117–132.
Ihnatowicz I., Uniwersytet Warszawski w latach 1869–1899, [w:] Dzieje Uniwersytetu Warszawskiego 1807–1915, red. S. Kieniewicz, Warszawa 1981.
Isayiv P., Kobryns’ka A., Narys istoriyi himnaziyi sester vasyliyanok u L’vovi, [w:] Propam’yatna knyha himnaziyi Sester Vasyliyanok u L’vovi, N’yu-Jork–Paryzh–Sydnej–Toronto 1980.
Kołbuk W., Duchowieństwo unickie w Królestwie Polskim 1835–1875, Lublin 1992.
Korâgin S.V., Danilovy i drugie. Genealogiâ i semejnaâ istoriâ Donskogo kazačestva, z. 51, Moskva 2005.
Korobowicz A., Kler greckounicki w Królestwie Polskim (1815–1875), „Rocznik Lubelski” t. 9, 1966.
Korobowicz A., Konsystorz generalny chełmskiej diecezji greckounickiej w Królestwie Polskim, „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” t. 5, 2000.
Królikowski L., Szkolnictwo dawnej Warszawy. Rzecz o korelacji pomiędzy rozwojem miasta a szkolnictwem (od połowy XVII wieku do wybuchu drugiej wojny światowej), Warszawa 2008.
Kula E., Nauczyciele galicyjscy w szkołach średnich rządowych Królestwa Polskiego w latach 1862–1873, [w:] Galicja i jej dziedzictwo, t. 20, Historia wychowania. Misja i edukacja, red. J. Dybiec, K. Szmyd, Rzeszów 2008.
Lewandowski J., Na pograniczu. Polityka władz państwowych wobec unitów Podlasia i Chełmszczyzny 1772–1875, Lublin 1996.
Likowski E., Dzieje Kościoła unickiego na Litwie i Rusi w XVIII i XIX wieku uważane głównie ze względu na przyczyny jego upadku, cz. 2, Warszawa 1906.
Masanov I.F., Slovar’ psevdonimov russkih pisatelej, učenyh i obŝestvennyh deâtelej, t. 4, Moskva 1960.
Miąso J., Z dziejów szkolnictwa ukraińskiego w Galicji (1867–1914), „Rozprawy z Dziejów Oświaty” t. 34, 1991.
Mironov B.H., Social’naâ istoriâ Rossii perioda imperii (XVIII – načalo XX v.), t. 1, Sankt-Peterburg.
Mironovič A., Likvidaciâ unii na territoriâh Pol’skogo Korolevstva, „Pravoslavie v Baltii” 2016, nr 5 (14), s. 9–18.
Mironowicz A., Kościół prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, Białystok 2005.
Mironowicz A., Kościół prawosławny na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej (1596–1918), [w:] Prawosławie. Światło ze wschodu, red. K. Leśniewski, Lublin 2009, s. 691–757.
Olejnik T., Towarzystwa ochotniczych straży ogniowych w Królestwie Polskim, Warszawa 1996.
Osadczy W., Święta Ruś. Rozwój i oddziaływanie idei prawosławia w Galicji, Lublin 2007. Parka S., Jakuszew A., Stopnie naukowe w Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim (1869–1915), „Rozprawy z Dziejów Oświaty” t. 39, 2000.
Pasternak Ye., Narys istoriyi Xolmshhyny i Pidlyashshya, Vinnipeh 1968.
Paszkowska M., Z dziejów Wydziału Prawa Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego (1869–1915), „Studia Iuridica” t. 42, 2003.
Pelesz J., Geschichte der Union der ruthenischen Kirche mit Rom von den aeltesten Zeiten bis auf die Gegenwart, t. 2, Wien 1881.
Piccin M., Popowicze na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim (1869–1915): między tradycją a rewolucją, „Przegląd Wschodni” t. 11, 2010, z. 3 (43).
Piech S.L., Wychować dla Kościoła i państwa: formacja elity duchowieństwa galicyjskiego w Wiedniu 1775–1918, Kraków 2012.
Plöchl W.M., St. Barbara zu Wien. Die Geschichte der griechisch-katholischen Kirche und Zentralpfarre St. Barbara, bild 1, Wien 1975.
Pticyn A.N., Avstro-vengerskie prepodavateli-immigranty na istoriko-filologičeskom fakul’tete Varšavskogo universiteta, [w:] Rossijsko-pol’skij istoričeskij al’manah, z. 8, Stavropol’ 2016.
Pticyn A.N., Učitelâ-galičane v Carstve Pol’skom v poslednej treti XIX veka, [w:] Rossijsko-pol’skij istoričeskij al’manah, z. 7, Stavropol’ 2014.
Pticyn A.N., Èmigraciâ rusinskoj intelligencii iz Gabsburgskoj monarhii v Rossiû v poslednej treti XIX v., [w:] Stavropol’skij al’manah rossijskogo obŝestva intellektual’noj istorii, z. 14, Stavropol’ 2013.
Rolf M., Rządy imperialne w Kraju Nadwiślańskim. Królestwo Polskie i cesarstwo rosyjskie (1864–1915), przeł. W. Włoskowicz, Warszawa 2016.
Schiller J., Universitas rossica: koncepcja rosyjskiego uniwersytetu 1863–1917, Warszawa 2008.
Schiller-Walicka J., Cesarski Uniwersytet Warszawski: między edukacją a polityką, 1869–1917, [w:] Dzieje Uniwersytetu Warszawskiego 1816–1915, red. T. Kizwalter, Warszawa 2016.
Simovych V., Praci v dvox tomax, t. 1, Movoznavstvo, Chernivci 2005.
Sinodik kavalerov ordena svâtogo knâzâ Vladimira, Sankt-Peterburg 2015.
Sosna G., Troc-Sosna A., Hierarchia i kler kościoła prawosławnego w granicach II Rzeczypospolitej i Polski powojennej w XIX–XXI wieku, Ryboły 2012.
Syryh V.M., D’âčan Vladimir Filippovič, [w:] Pravovaâ nauka i ûridičeskaâ ideologiâ Rossii. Ènciklopedičeskij slovar’ biografij, Moskva 2009.
[Ślizień H.], Polska: ludzie i czyny, przyjaciele i wrogowie, t. 1, z. 1, Kraków 1914.
Trojnacka M., Hieronim Łopaciński. Jego zbiory i biblioteka jego imienia, [w:] Życie artystyczne Lublina 1901–2001, red. L. Lameński, Lublin 2001.
Vendland A.V., Rusofily Halychyny. Ukrayins’ki konservatory mizh Avstriyeyu ta Rosiyeyu, 1848–1915, przeł. X. Nazarkevych, L’viv 2015.
Volynec’ I., Dyachan Pylyp, [w:] Ternopil’s’kyj encyklopedychnyj slovnyk, t. 1, Ternopil’ 2004.
Volkov S., Vysšee činovničestvo Rossijskoj imperii. Kratkij slovar’, Moskva 2016.
Wolska H., Hieronim Łopaciński – ludoznawca i regionalista, „Twórczość Ludowa” 2002, nr 1–2 (51).
Wyszomirski T., Kościół prawosławny w Królestwie Polskim w latach 1875–1905, Warszawa 2012, praca doktorska, ChAT, prom. A. Mironowicz.
Zasztowt L., Kresy 1832–1864: szkolnictwo na ziemiach litewskich i ruskich dawnej Rzeczypospolitej, Warszawa 1997.
Strony internetowe
D’âčan E.O., D’âčan Gleb Konstantinovič polkovnik, „Bessmertnyj polk”, www.moypolk.ru/kaliningrad/soldiers/dyachan-gleb-konstantinovich [dostęp 6.12.2018].
Historical Currency Converter (test version 1.0), „Historicalstatistics.org Portal for Historical Statistics”, www.historicalstatistics.org/Currencyconverter.html [dostęp 6.12.2018].