Źródła archiwalne
Bibliothèque Centrale – Muséum national d’histoire naturelle [MNHN], IC KR 72 i IC KR 72 bis.
Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, Gabinet Rękopisów [BUW], Materiały warsztatowe K. Świerkowskiego do pracy: Biblioteka Anny Jabłonowskiej w Siemiatyczach, pol., franc. rkps i ksero. Dar Anny Świerkowskiej, 1993, sygn. inw. 3688, D-93/456/13.
L'vìvs'ka nacìonal'na naukova bìblìoteka Ukraïni ìmenì V. Stefanika (Lwowska Narodowa Naukowa Biblioteka Ukrainy im. W. Stefanyka) [LNNBU], Listy A. Szeptyckiej pisane do nieustalonych osób podczas pobytu za granicą (1769–1772). Archiwum Jabłonowskich z Bursztyna, sygn. DE-19903 (21), f. 145, cz. II; dostęp on-line w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich, www.dbs.ossolineum.pl/kzc [dostęp 23.09.2023].
Muzeum Narodowe w Krakowie, Biblioteka Książąt Czartoryskich [Bibl. Czart.]: Kock 12 X 1789, rkps 727 IV, s. 419–420; Stanisław August Poniatowski do Anny Jabłonowskiej, 23 X 1789, rkps 727 IV, s. 421.
Sankt-Peterburgskij Filial Arhiva Rossijskoj Akademii Nauk (St. Petersburska Filia Archiwum Rosyjskiej Akademii Nauk) [SPbF ARAN]: Exposé sommaire de l’état actuel du cabinet d’histoire naturelle formé à Siemiatycze en Podlasie par J.A. la feue Princesse Donairière Jabłonowska Palatine de Bracław. Née P. Sapieha. D’après le relevé qui en été fait en mois Août 1801, f. IV, op. 1, d. 148, k. 13r–49r; Katalog Mineral’nomu Kabinetu, sočinennyj vnov’ pri prieme i ukladke Natural’nago Kabineta v Semiatiče v marte mesâce 1802 goda. Avtorizovannaâ kopiâ rukoj pisca, podpisi-avtografy V. M. Severgina i A. F. Sevast’ânova, f. IV, op. 1, d. 148, k. 113r–140v; Protokol'nyye bumagi Konferentsii IAN za 1801, f. IV, op. 1, d. 148, k. 2r–2v.
Źródła drukowane
Bernoulli J., Reisen durch Brandenburg, Pommeren, Preussen, Curland, Russland Und Poleninden Jahren 1777 u. 1778, t. 6, Leipzig 1780.
Blumenbah I.F., Rukovodstvo po estestvennoj istorii, t. 3, Ob iskopaemyh telah i okamenelostâh, tłum. P. Naumov, A. Terâev, St. Petersburg 1797.
Catalogue des livres composant autrefois la bibliothèque de madame la princesse Jablonowska […], Varsovie 1803.
Dezallier d’Argenville A.J., La Conchyliologie ou histoire naturelle des coquilles de mer, d’eau douce, terrestres et fossils; avec un traite de la Zoomophose; ou, representation des animaux qui les habitant: ouvraga dans lequel on trouve une nouvelle method de les diviser, Paris 1780.
M[niszech] M., Myśli względem założenia Musaeum Polonicum, „Zabawy przyjemne i pożyteczne z różnych autorów zebrane” 1775, t. 11, cz. 2, s. 211–226.
Procès-verbaux des séances de l’Académie Impériale des Sciences Depuis sa fondation jusqu’à 1803, t. 4, 1786–1803, S. Petersburg 1911.
Rieule S. de, Mémoire des différent sols de Pologne, Berlin 1776.
Rieule S. de, Projet pour rassembler sans aucune dépense toutes les richesses naturelles de la Pologne, Berlin 1766.
Severgin V.M., Podrobnyj slovar’ mineralogičeskij, soderžaŝij v sebe podrobnoe iz’âsnenie v mineralogii upotrebitel’nyh slov i nazvanij, a takže vse v nauke sej učinennye novejšie otkrytiâ, t. 1, St. Petersburg 1807.
Severgin V.M., Prodolženie zapisok putešestviâ po zapadnym provinciâm Rossijskogo gosudarstva, ili mineralogičeskiâ, tehnologičeskiâ i drugiâ primečaniâ, učinennyâ vo vremâ proezda čerez onyâ v 1803 g., Sankt-Petersburg 1804.
Turgot E.F., Mémoire instructif sur la manière de rassembler, de préparer, de conserver, et d’envoyer les diverses curiosités d’histoire naturelle; auquel on a joint un mémoire intitulé: Avis pour le transport par mer, des arbres, des plantes vivaces, des semences, & de diverses autres curiosités d’histoire naturelle, Paris 1758.
Źródła prasowe
„Gazeta Warszawska” 1.10.1777, nr 79, suplement.
Nowożytne wydania źródeł
Bernoulli J., Podróż po Polsce 1778, tłum. W. Zawadzki, [w:] Polska Stanisławowska w oczach cudzoziemców, t. 1, oprac. W. Zawadzki, Warszawa 1963, s. 351–352.
Messerschmidt D.G., Forschungsreise durch Sibirien. 1720–1727, t. 2, Berlin 1964.
Pylâev M.I., Dragocennye kamni. Iz svojstva, mestonahoždenie i upotreblenie, Moskva 1888 (reprint 1990).
Staszic S., Dziennik podróży Stanisława Staszica 1789–1805, wyd. Cz. Leśniewski, Kraków 1931 (Archiwum do Dziejów Literatury i Oświaty w Polsce, ser. 2, t. 2).
Staszic S., O ziemiorodztwie Karpatów i innych gór i równin Polski, Warszawa 1955 (Klasycy Geologii Polskiej).
[Zubowski, X.], Kollekcya Starożytnych i tegoczasowych osobliwości w Kraiu i za Kraiem znayduiących się, Naród Polski interessuiących. Pismo periodyczne. Prospekt, 1786, [w:] Muzeum w kulturze pamięci na ziemiach Rzeczpospolitej Obojga Narodów.
Antologia wczesnych tekstów, t. 1, 1766–1882, red. T.F. de Rosset, M.F. Woźniak, E. Bednarz Doiczmanowa, Toruń 2020, s. 96–103.
Literatura przedmiotu
Anan'ev V.G., O nekotoryh istočnikah po istorii formirovaniâ muzejnoj kollekcii Moskovskogo universiteta v načale XIX veka (k predystorii priobreteniâ Semâtičeskogo kabineta), [w:] Muzeologiâ – muzeevedenie v XXI veke: Problemy izučeniâ i prepodavaniâ. Materialy Meždunarodnoj naučnoj konferencii, Sankt-Peterburg, 14–16 maâ 2008 goda, red. A.V. Majorov i in., Sankt-Peterburg 2009, s. 321–327.
Arabas I., Losy kolekcji księżnej Anny Jabłonowskiej na podstawie dokumentów z Archiwum Rosyjskiej Akademii Nauk w St. Petersburgu, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 2009, t. 54, nr 2, s. 95–108.
Arabas I., Niezrealizowany projekt narodowego muzeum historii naturalnej księżnej Anny Jabłonowskiej, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 2012, t. 57, nr 3–4, s. 167–180.
Arabas I., Bondar L.D., Iskusstvennyj kabinet knâgini Anny Âblonovskoj v Semâtyče: pol'skaâ «kunstkamera» XVIII v., „Kunstkamera” 2020, t. 3, nr 4 (10), s. 87–104, DOI 10.31250/2618-8619-2020-4(10)-00-00.
Arabas I., Bondar L., Czechowicz L., Nie tylko kurs historii naturalnej. Księżnej Anny Jabłonowskiej zbiór „wszystkich przedmiotów dociekań rozumu człowieka”, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 2021, t. 66, z. 1, s. 137–160, DOI 10.4467/0023589XKHNT.21.005.13389.
Arabas I., Bondar L., Kurguzova A., Mineralogičeskaâ kollekciâ Natural’nogo kabineta knâgini Anny Âblonovskoj (1728–1800) v otraženii dvuh katalogov 1801 g. i 1802 g. i zapisok akademika V. M. Severgina, „Istoriâ” 2022, t. 13, nr 4 (114), s. 1–55, DOI 10.18254/S207987840021194-2.
Arabas I., Daszkiewicz P., Mapa erupcji Wezuwiusza: niezwykły polonik w zbiorach Narodowego Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu, „Przegląd Geologiczny” 2022, t. 70, s. 231–234.
Bolewski A., Manecki A., Mineralogia szczegółowa, Warszawa 1993.
Bolewski A., Parachoniak W., Petrografia, Warszawa 1982.
Daszkiewicz P., Komentarz, [w:] Muzeum w kulturze pamięci na ziemiach Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Antologia wczesnych tekstów, t. 1, 1766–1882, red. T.F. de Rosset, M.F. Woźniak, E. Bednarz Doiczmanowa, Toruń 2020, s. 43–53.
Dzik J., Dzieje życia na Ziemi, wprowadzenie do paleobiologii, Warszawa 2021.
Hubicki W., Tło i geneza powstania podręcznika „Chemia i Mineralogia” Okraszewskiego oraz anonimowego traktatu skarb Chemików, „Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej” ser. C, 1964, z. 8, s. 3–34.
Jakubowski J., Jacob Theodor Klein (1685–1759) jako kolekcjoner rysunku przyrodniczego oraz współpracownik rysowników i rytowników, „Analecta” 2022, t. 31, nr 1, s. 59–84.
Kowalczyk M.E., Zagraniczne podróże Polek w epoce oświecenia, Łomianki 2019.
Machalski M., Stolarski J., Paleofakty, Warszawa 2000.
Maroszek J., Goście siemiatyckiego Gabinetu Historii Naturalnej Anny księżnej Jabłonowskiej w latach 1782–1792, [w:] Księżna Anna z Sapiehów Jabłonowska (1728–1800). W 200. rocznicę zgonu, red. A. Wołk, Z.J. Wójcik, Siemiatycze 2001, s. 134–166.
Parafiniuk J., Minerały. Systematyczny katalog 2004, Warszawa 2005.
Radwańska U., Podstawy paleontologii, Warszawa 2007.
Spielvogel I., Pająk M., Terra sigillata Silesiaca – historyczne pokłady śląskiej gliny leczniczej jako środek terapeutyczny, „Medycyna Nowożytna” 2021, t. 27, z. 2, s. 27–44, DOI 10.4467/12311960mn.21.012.15240.
Targosz K., Z korespondencji Anny Jabłonowskiej ze Stanisławem Augustem Poniatowskim, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 2008, t. 53, nr 1, s. 69–81.
Wójcik Z., Aleksander Sapieha i warszawskie środowisko przyrodnicze końca XVIII i początku XIX w., „Prace Muzeum Ziemi” 1970, t. 15, s. 44–47.
Wójcik Z., Siemiatycki gabinet historii naturalnej Anny Jabłonowskiej, [w:] Księżna Anna z Sapiehów Jabłonowska (1728–1800). W 200. rocznicę zgonu, red. A. Wołk, Z.J. Wójcik, Siemiatycze 2001, s. 89–133.
Zawartko-Laskowska M., Mecenat naukowy Stanisława Augusta i jego przyrodnicze pasje, „Kronika Zamkowa. Roczniki” 2008, t. 1/2 (55/56), s. 65–112.