FAQ
Jagiellonian University in Krakow logo

Recepcja i aplikacje pedagogiki oraz psychologii krytycznej

Publication date: 2016

Polish Pedagogical Thought, II (2016), Numer 2, pp. 19 - 49

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.16.001.6679

Authors

Bogusław Śliwerski
The Maria Grzegorzewska University, Warszawa, Poland
https://orcid.org/0000-0002-3875-8154 Orcid
All publications →

Titles

Recepcja i aplikacje pedagogiki oraz psychologii krytycznej

Abstract

Artykuł stanowi wynik badań recepcji pedagogiki i psychologii krytycznej w naukach humanistycznych oraz społecznych w Polsce od końca lat 80. XX do połowy drugiej dekady XXI wieku. W różnych uniwersytetach w kraju prowadzone są badania metateoretyczne i oświatowe podstawowych kategorii pedagogicznych oraz procesów edukacyjnych w szkolnictwie, których przesłanki tkwią w filozofii Szkoły Frankfurckiej, francuskiej, włoskiej i anglo-amerykańskiej krytycznej socjologii edukacji. Wykazuję, w jakim stopniu przekłady na język polski klasycznych rozpraw z filozofii, pedagogiki i psychologii krytycznej oraz hermeneutyczne badania nieobecnych w Polsce przekładów dzieł czołowych przedstawicieli tego nurtu myśli i praktyk wychowawczych w naukach o wychowaniu przyczyniły się z jednej strony do wzmocnienia transformacji ustrojowej w 1989 roku i zmian społecznych, z drugiej zaś, w jakim zakresie wpisują się w zupełnie nowe odczytanie pojęć, języka i teorii krytycznych z polskiej perspektywy przy zastosowaniu metodologii badań porównawczych.

References

Download references

Bačová, Viera. Súčasné smery v psychologii. Hľadanie alternatív pozitivizmu. Bratislava: VEDA, 2009.

Bartoś, Tadeusz. Jan Paweł II. Analiza krytyczna. Warszawa: Wydawnictwo Sic! S.c., 2008. Bertrand, Yves. Soudobé teorie vzdělávání. přel. Oldřich Selucký. Praha: Portál, s. r. o., 1998.

Bilińska-Suchanek, Ewa. Opór wobec szkoły. Dorastanie w perspektywie paradygmatu oporu. Studium socjopedagogiczne. Słupsk: Pomorska Akademia Pedagogiczna w Słupsku, 2000.

Bilińska-Suchanek, Ewa. Nauczyciel i opór (wobec) systemu edukacji. Toruń: Wyd. Adam Marszałek, 2013

Brzezińska, Renata, Artur Brzeziński. Idee angielskiej wolnej szkoły Summerhill w polskich egzemplifikacjach. Włocławek: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej we Włocławku, 2012.

Burchill, Scott. „Wstęp”. W: Scott Burchill i in. Teorie stosunków międzynarodowych, przeł. Paweł Frankowski. Warszawa: Książka i Wiedza, Warszawa, 2006.

Czerepaniak-Walczak, Maria. Pedagogika emancypacyjna. Rozwój świadomości krytycznej człowieka. Gdańsk: GWP, 2006.

Claßen, Johannes. Erich Fromm und die Kritische Pädagogik. Weinheim und Basel: Beltz Verlag, 1991.

Dudzikowa, Maria. Mit o szkole jako miejscu wszechstronnego rozwoju ucznia. Eseje etnopedagogiczne. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2001.

Dumowska, Bogumiła. Edukacja autorska w szkołach publicznych w Polsce. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2003.

Dybel, Paweł. Granice rozumienia i interpretacji. O hermeneutyce Hansa-Georga Gadamera. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2004.

Dworakowska, Zofia, Aldona Jawłowska. „Wstęp”. W: Wolność w systemie zniewolenia. Rozmowy o polskiej kontrkulturze, red. Aldona Jawłowska, Zofia Dworakowska. Warszawa: Uniwersytet Warszawski. Instytut Stosowanych Nauk Społecznych, 2008.

Edukacja alternatywna XXI wieku, red. Bogusław Śliwerski, Zbyszko Melosik. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2010.

Edukacja w wolności, red. Bogusław Śliwerski. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 1992.

Figiel, Monika. Szkoły autorskie w Polsce. Realizacje edukacyjnych utopii. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2001.

Giroux, Henry A., Lech Witkowski. Edukacja i sfera publiczna. Idee i doświadczenia pedagogiki radykalnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2010.

Górniewicz, Józef. „Warunki i znaczenie kontestacji edukacyjnych XX wieku. Uwagi nie-kontestatora”. W: Kontestacje Pedagogiczne, Materiały III Sekcji Zjazdu Pedagogów, red. i wstęp Bogusław Śliwerski. Warszawa: ZG PTP, Oficyna Wydawnicza „Impuls“, 1993.

Jawłowska, Aldona. Drogi kontrkultury. Warszawa: PIW, 1975.

Jawłowska, Aldona. „Kontrkultura w poszukiwaniu nowych koncepcji człowieka i ludzkiego świata”. W: Wolność w systemie zniewolenia. Rozmowy o polskiej kontrkulturze, red. Aldona Jawłowska, Zofia Dworakowska. Warszawa: Uniwersytet Warszawski. Instytut Stosowanych Nauk Społecznych 2008.

Konstruowanie autorskich programów kształcenia stymulujących i wspierających rozwój uczniów we współczesnej szkole, red. Janusz Gnitecki. Poznań: Biuletyn PTP oddział w Poznaniu, 2004.

Kontestacje Pedagogiczne, Materiały III Sekcji Zjazdu Pedagogów, red. i wstęp Bogusław Śliwerski. Warszawa: ZG PTP, Oficyna Wydawnicza „Impuls“, 1993.

Kwieciński, Zbigniew. Socjopatologia edukacji. Warszawa: IRWiR PAN, 1992.

Kwieciński, Zbigniew. Tropy – ślady – próby. Studia i szkice z pedagogiki pogranicza. Poznań-Toruń: Wydawnictwo Edytor, 2000.

Kwieciński, Zbigniew. Między patosem a dekadencją. Studia i szkice socjopedagogiczne. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSWE TWP, 2007.

Kwieciński, Zbigniew. Dylematy. Inicjatywy. Przebudzenia. Nad przesłankami odrodzenia edukacji w Polsce. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW, 2011.

Kwieciński, Zbigniew. Cztery i pół. Preliminaria. Liminaria. Varia. Wrocław: Wyd. Naukowe DSW, 2011.

Łukaszewicz, Ryszard. Edukacja z wyobraźnią czyli jak podróżować bez map. Wrocław: Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, 1994.

Łukaszewicz, Ryszard. „Leczenie głupoty” i... czyli Salony Edukacji Ekologicznej NATURAmy. Wrocław: Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, 1996.

Łukaszewicz, Ryszard. Szkoła jako kawałek innego świata. Wrocław: Fundacja Wolne Inicjatywy Edukacyjne, 1997.

Łukaszewicz, Ryszard. Studia nad alternatywami w edukacji. Wrocław: Fundacja Wolne Inicjatywy Edukacyjne, 2002.

Łukaszewicz, Ryszard. Wrocławska Szkoła Przyszłości. Dla duchowości, dla wyobraźni, dla praktyki… z nieoczekiwaną przypowieścią autobiograficzną. Wrocław: Fundacja Wolne Inicjatywy Edukacyjne, 2011.

Melosik, Zbyszko, Tomasz Szkudlarek. Kultura, tożsamość i edukacja. Migotanie znaczeń. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 1998.

Mollenhauer, K. Erziehung und Emanzipation – Polemische Skizzen. München: Juventa Verlag, 1973.

Mucha, J. Socjologia jako krytyka społeczna. Orientacja radykalna i krytyczna we współczesnej socjologii zachodniej. Warszawa: PWN, 1986.

Nalaskowski, Aleksander. Szkoła jako opus dei Liceum Ogólnokształcące PW „Poltech”. Toruń: PW „Poltech”, 1991.

Nalaskowski, Aleksander. Edukacja, która nie chce przeminąć. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 1999.

Nalaskowski, Aleksander. Widnokręgi edukacji. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2002.

Pasikowski, Sławomir. Ambiwalencja i opór. Nauczyciele i studenci wobec szkoły. Słupsk: Wyd. Akademii Pomorskiej w Słupsku, 2014.

Plháková, Alena. Dĕjiny psychologie. Praha: Grada Publishing, 2008.

Przyborowska, Beata. Struktury innowacyjne w edukacji. Teoria. Praktyka. Rozwój. Toruń: Wyd. Naukowe UMK, 2003.

Retter, Hein. Grundrichtungen pädagogischen Denkens. Eine erziehungswsissenschaftliche Einführung. Bad Heilbrunn: Verlag Julius Klinkhardt, 1997.

Ruciński, Stanisław. Wychowanie jako wprowadzanie w życie wartościowe. Próba marksistowskiego określenia aksjologicznej i metodologicznej problematyki ideału wychowawczego. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1981.

Różnica, tożsamość, edukacja. Szkice z pogranicza, red. Tomasz Szkudlarek. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 1995.

Rudnicki, Paweł. Oblicza buntu w biografiach kontestatorów. Wrocław: Wyd. Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, 2009.

Staniszkis, Jadwiga. Postkomunizm. Próba opisu. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2001.

Starczewska, Krystyna. „Światopoglądy. Rozmowa 02. Rozmawiali Aldona Jawłowska i Aleksander Wasiliew”. W: Wolność w systemie zniewolenia. Rozmowy o polskiej kontrkulturze, red. Aldona Jawłowska, Zofia Dworakowska. Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Instytut Stosowanych Nauk Społecznych, 2008.

Szahaj, Andrzej. Teoria krytyczna szkoły frankfurckiej. Wprowadzenie. Warszawa: WAiP, 2008.

Szkudlarek, Tomasz, Bogusław Śliwerski. Wyzwania pedagogiki krytycznej i antypedagogiki. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 1991.

Szkudlarek, Tomasz. „McLaren i Agata: o pewnej możliwości interpretacji rytualnego oporu przeciw szkole”. W: Nieobecne dyskursy, red. Zbigniew Kwieciński, cz. 2. Toruń: Studia Kulturowe i Edukacyjne, 1992.

Szkudlarek, Tomasz. Wiedza i wolność w pedagogice amerykańskiego postmodernizmu. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 1993.

Szkudlarek, Tomasz. „Pedagogika krytyczna”. W: Pedagogika. Podręcznik akademicki, red. Zbigniew Kwieciński, Bogusław Śliwerski, tom I. Warszawa: WN PWN, 2003.

Śliwerski, Bogusław. „Czy musimy wychowywać?”. Harcerz Rzeczypospolitej 5 (1988).

Śliwerski, Bogusław. „Antypedagogika”. Kwartalnik Pedagogiczny 1 (1990).

Śliwerski, Bogusław. Przekraczanie granic wychowania. Od "pedagogiki dziecka" do antypedagogiki. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1992.

Śliwerski, Bogusław. „Pedagogika krytyczna”. Szkoła Zawodowa 10 (1992).

Śliwerski, Bogusław. Wyspy oporu edukacyjnego. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 1993 (II wyd. 2009).

Śliwerski, Bogusław. Edukacja autorska. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 1996 (II wyd. 2009).

Śliwerski, Bogusław. Edukacja pod prąd. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2001 (II wyd. 2009).

Śliwerski, Bogusław. Współczesne teorie i nurty wychowania. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 1998.

Śliwerski, Bogusław. Jak zmieniać szkołę?. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 1998 (II wyd. 2009).

Śliwerski, Bogusław. „Pedagogika negatywna”. W: Pedagogika. Podręcznik akademicki, red. Zbigniew Kwieciński, Bogusław Śliwerski, tom I. Warszawa: WN PWN, 2003.

Śliwerski, Bogusław. Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu. Gdańsk: GWP, 2007.

Śliwerski, Bogusław. Współczesna myśl pedagogiczna. Znaczenia. Klasyfikacje. Badania. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2009.

Śliwerski, Bogusław. Problemy współczesnej edukacji. Dekonstrukcja polityki oświatowej III RP. Warszawa: WAiP, 2009.

Śliwerski, Bogusław. „Kontestacja pedagogiki końca XX wieku”. W: Nieobecne dyskursy, cz. 1, red. Zbigniew Kwieciński, Studia Kulturowe i Edukacyjne. Toruń: Wydawnictwo UMK, 1991.

Trzópek, Joanna. Filozofie psychologii. Naturalistyczne i antynaturalistyczne podstawy psychologii współczesnej. Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2006.

Urbaniak-Zając, Danuta. Pedagogika społeczna w Niemczech. Stanowiska teoretyczne i problemy praktyki.Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, 2003.

Vybíral, Zbynek. Psychologie jinak. Současná kritická psychologie. Praha: Academia, 2006.

Witkowski, Lech. „Śmiech jako opór i wyzwolenie (pogranicze wiedzy, wiary i władzy)”. , w: Nieobecne dyskursy, red. Zbigniew Kwieciński, cz. 1. Toruń: Studia Kulturowe i Edukacyjne, 1991.

Witkowski, Lech. „Wokół teorii i praktyki rytuałów szkolnych”, w: Nieobecne dyskursy, red. Zbigniew Kwieciński, cz. 2. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 1992.

Witkowski, Lech. „W kręgu pedagogiki radykalnej (dekonstrukcja, walka, etyczność)”, w: Spory o edukację. Dylematy i kontrowersje we współczesnych pedagogiach, red. Zbigniew Kwieciński, Lech Witkowski. Warszawa: IBE, 1993.

Wrocławska Szkoła Przyszłości. Przesłanki eksperymentu nad szkołą, red. Ryszard Łukaszewicz. Wrocław: Acta Universitatis Wratislaviensis No 396, Prace Pedagogiczne XIII, 1978.

Wrocławska Szkoła Przyszłości. Autonomia dziecka w procesie edukacji, red. Ryszard Łukaszewicz. Wrocław: Acta Universitatis Wratislaviensis No 851, Prace Pedagogiczne LVII, 1987.

Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty. Interdyscyplinarne ujęcie, red. Maria Dudzikowa, Maria Czerepaniak-Walczak, tom 4. Gdańsk: GWP, 2008.

Information

Information: Polish Pedagogical Thought, II (2016), Numer 2, pp. 19 - 49

Article type: Original article

Titles:

Polish:

Recepcja i aplikacje pedagogiki oraz psychologii krytycznej

English:

The reception and applications of critical pedagogy and critical psychology

Authors

https://orcid.org/0000-0002-3875-8154

Bogusław Śliwerski
The Maria Grzegorzewska University, Warszawa, Poland
https://orcid.org/0000-0002-3875-8154 Orcid
All publications →

The Maria Grzegorzewska University, Warszawa, Poland

Published at: 2016

Article status: Open

Licence: None

Percentage share of authors:

Bogusław Śliwerski (Author) - 100%

Article corrections:

-

Publication languages:

Polish