Obraz choroby w listach do TVP. Próba rekonstrukcji myślenia potocznego
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEObraz choroby w listach do TVP. Próba rekonstrukcji myślenia potocznego
Data publikacji: 05.06.2018
Zdrowie Publiczne i Zarządzanie, 2018, Tom 16, Numer 1, s. 20 - 25
https://doi.org/10.4467/20842627OZ.18.003.8673Autorzy
Obraz choroby w listach do TVP. Próba rekonstrukcji myślenia potocznego
Clinical picture of disease in letters to polish television (TVP). A reconstruction of popular thinking
The article seeks to characterize and interpret the “Kashpirovsky phenomenon”, which was part of the context of the first stage of the system transformation (1990–1993).The extent of the popularity of this healer and his ‘health sessions’ was a kind of challenge to medical sociologists (the ‘teletherapy’ was watched by 59% of adult Poles).The text shows changes in the picture of typical civilization diseases taking place against the backdrop of rapid, deep and radical social changes bringing with them a number of severely felt stressors at the time. It also describes the method used to analyze two collections of personal documents/letters/addressed to TVP (Polish Television) by viewers of Kashpirovsky’s programs; in the first stage there 1907 documents of this type, and 1311 in the second. The obtained results made it possible to discern the types and effects of somatic and psychosomatic changes described by the viewers (positive or negative), to register the types of diseases (ailments) that viewers expected to be cured, to interpret popular, commonsense knowledge about health and disease, inter alia: ‘lay etiological concepts’, ‘presumed causal relationships’ between their own illness and Kashpirovsky’s methods, and to describe thaumaturgic phenomena caused, in the opinion of the authors of the letters, by the healer, etc.
1. Piątkowski W., Wstęp, w: Piątkowski W., Jezior J., Ohme R. (red.), Listy do Kaszpirowskiego. Spojrzenie socjologiczne, Wydawnictwo M. Łoś, Lublin 1993: 10.
2. Gapik L., Fenomen Kaszpirowskiego, „Polityka” 1990; 4: 1708.
3. Aczkasowa H., Posłowie, w: Piątkowski W., Jezior J., Ohme R. (red.), Listy do Kaszpirowskiego. Spojrzenie socjologiczne, Wydawnictwo M. Łoś, Lublin 1993: 137–138.
4. OBOP, Telewizyjne spotkania z A. Kaszpirowskim. Komunikat z badań OBOP, Warszawa, marzec 1990.
5. Piątkowski W., Lecznictwo niemedyczne w Polsce. Tradycja i współczesność. Analiza zjawiska z perspektywy socjologii zdrowia i choroby, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2008: 289–296 (rozdział: „Zjawisko Kaszpirowski w kontekście zmieniającego się społeczeństwa”).
6. Lahelma E., Health and social stratification, w: Cockerham W.C. (red.), The New Blackwell Companion to Medical Sociology, Wiley – Blackwell, Chichester 2010: 71–72.
7. Słońska Z., Koziarek J., Społeczne nierówności w zdrowiu – efekt medykalizacji promocji zdrowia?, „Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia. Zdrowie Publiczne i Zarządzanie” 2011; 9 (2): 70–71.
8. Link B.G., Phelan J.C., Evaluating the fundamental cause explanation for social disparities in health, w: Bird Ch.E., Conrad P., Fremont A. (red.), Handbook of Medical Sociology, wyd. 5, Prentice Hall, Upper Saddle River 2000: 33–40.
9. Nettleton S., Medicine and the sociology of health and illness some common interests, w: Nettleton S. (red.), The Sociology of Health and Illness, wyd. 2, Polity Press, Cambridge 2009: 10–11.
10. Sokołowska M., System społeczny a psychofizyczna kondycja jednostki i podatność na choroby, w: Sokołowska M., Socjologia medycyny, PZWL, Warszawa 1986: 61.
11. Sowa A., Społeczne uwarunkowania stanu zdrowia w Polsce, „Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia. Zdrowie Publiczne i Zarządzanie” 2011; 9 (2): 28–29.
12. CBOS, „Jak nam się żyje?” Materialny wymiar życia rodzin, Komunikat CBOS 44/2014, Warszawa, kwiecień 2014.
13. Bejnarowicz J., Zmiany stanu zdrowia Polaków i jego uwarunkowań. Wyzwanie dla promocji zdrowia, „Promocja Zdrowia. Nauki Społeczne i Medycyna” 1994; 1 (1–2): 9, 29.
14. Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Wydawnictwo Znak, Kraków 2002: 437–438.
15. Marody M., Wprowadzenie, w: Marody M. (red.), Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku, Wydawnictwo Scholar, Warszawa 2004: 11.
16. Jawłowska A., Ład czy rozpad. Zmiany w sferze aksjonormatywnej, w: Sułek A., Styk J. (red.), Ludzie i instytucje stawania się ładu społecznego. Pamiętnik IX Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego, t. 2, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1995: 17.
17. Ziółkowski M., Pragmatyzacja świadomości społeczeństwa polskiego, w: Sułek A., Styk J. (red.), Ludzie i instytucje stawania się ładu społecznego. Pamiętnik IX Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego, t. 2, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1995: 36.
18. CBOS, Zdrowie i prozdrowotne zachowania Polaków, Komunikat z badań CBOS 136/2016, Warszawa, październik 2016.
19. Szczepański J., Odmiany czasu teraźniejszego, wyd. 2 poszerzone, Książka i Wiedza, Warszawa 1973: 615.
20. Nowakowski B., Sokołowska M., Sarapata A. (red.), Lekarze przemysłowi – wybór prac konkursowych lekarzy przemysłowych, Ossolineum, Warszawa 1965: 617.
21. Piątkowski W., Lecznictwo niemedyczne w Polsce. Tradycja i współczesność. Analiza zjawiska z perspektywy socjologii zdrowia i choroby, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2008: 18.
22. Dulczewski Z., Florian Znaniecki jako twórca metody autobiograficznej w socjologii, w: Kwilecki A. (red.), Florian Znaniecki i jego rola w socjologii, Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań 1975: 75.
23. Wyka A., Badacz społeczny wobec doświadczenia, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1993: 12.
24. Piątkowski W., Jezior J., Ohme R., Listy do Kaszpirowskiego. Spojrzenie socjologiczne, Wydawnictwo M. Łoś, Lublin 1993: 33.
25. Charmaz K., Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009: 233–235.
26. Sułek A., Socjologia ankietowa wobec nowych doświadczeń, w: Sułek A., Nowak K., Wyka A. (red.), Poza granicami socjologii ankietowej, Wydawnictwo Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1989: 22.
27. Palska H., Badacz społeczny wobec tekstu. Niektóre problemy analizy jakościowej w socjologii i teorii literatury, w: Domański H., Lutyńska K., Rostocki A. (red.), Spojrzenie na metodę. Studia z metodologii badań socjologicznych, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 1999: 161–167.
28. Podemski K., Analiza wiedzy społecznej kreowanej przez środki masowego przekazu. Przypadek tygodników polskich w 1981 roku, w: Sułek A., Nowak K., Wyka A. (red.), Poza granicami socjologii ankietowej, Wydawnictwo Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1989: 77.
Informacje: Zdrowie Publiczne i Zarządzanie, 2018, Tom 16, Numer 1, s. 20 - 25
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Obraz choroby w listach do TVP. Próba rekonstrukcji myślenia potocznego
Clinical picture of disease in letters to polish television (TVP). A reconstruction of popular thinking
Zakład Socjologii Zdrowia, Medycyny i Rodziny, Instytut Socjologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, 20-031 Lublin, pl. Marii Curie Skłodowskiej 4
Publikacja: 05.06.2018
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1587
Liczba pobrań: 1145