Od dworca „pod słońce”. Transgranicznym szlakiem cieszyńskiego tramwaju
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 27.11.2024
Zarządzanie w Kulturze, 2024, Tom 25, Numer 1–2, s. 285 - 309
https://doi.org/10.4467/20843976ZK.24.025.20143Autorzy
Od dworca „pod słońce”. Transgranicznym szlakiem cieszyńskiego tramwaju
The present paper aims at describing one of the important symbols of the Cieszyn and Český Cieszyn – a tram line, a cultural heritage around which the history of both border towns can be written. The history of the Cieszyn tram line in the years 1911–1921 was depicted in the first part. The second part presents its current state and various ways of commemorating the tram line (which were undertaken after 2004), such as a joint bilingual theatre project of the Polish Stage and the Czech Stage of the Tĕšínské Divadlo (Cieszyn Theatre) in Český Cieszyn. The project is entitled Těšínské niebo Cieszyńskie nebe (Cieszyn Sky). There is another cross-border project entitled “Tramwaj Cieszyński wrócił! Těšínská tramvaj se vrátila!” (The Cieszyn tram is back) and many other valuable and diverse initiatives. The third part of this article describes two big cross-border projects: 1) “An analysis of the possibility to restore the tram line as a tourist attraction in Cieszyn and Czech Cieszyn”; 2) “On the trail of Cieszyn tram line – development of the cross-border tourism”. A number of activities undertaken and implemented in the second project were specified. The subject of the longer description was the greatest tourist attraction on the reconstructed famous tram route – a faithful replica of the Cieszyn Ringhoffer. The summary underlines that both the history of the Cieszyn tram line and the process of its commemoration and restoration depended on the political and social events, which have been of international importance. It was also emphasized that the symbolism of the Cieszyn tram line has changed over the years – from a symbol of the Cieszyn and Czech Cieszyn unification and integration of the societies inhabiting them, to “a core metaphor of one city as it was before 1920”.
Bryl-Sikorska Małgorzata (2022). O tragedii, która zmienia kurs życia. Rozmowa z Renatą Putzlacher i Radovanem Lipusem. Rozmawiała Małgorzata Bryl-Sikorska. Dziennik Teatralny, 5 października, http://www.dziennikteatralny.pl/artykuly/o-tragedii-ktora-zmienia-kurs-zycia.html [odczyt: 6.08.2024].
Dembiniok Maciej (2008). Cieszyńskie tramwaje. W: Marian Dembiniok et al. (red.), Tramvají po Těšíně. Tramwajem po Cieszynie. Český Těšín: Regionálni Vydavatelství Regio, 13–18.
Dembiniok Maciej (2020). Pierwszy przejazd tramwajem (rozmowa z Maciejem Dembiniokiem). Wiadomości Ratuszowe, 17, 3, 5.
Dembiniok Maciej (2021). 110 lat temu tramwajem w obie strony. Wiadomości Ratuszowe, 3, 1, 3, 5.
Dembiniok Marian (2008a). Wstęp. W: Marian Dembiniok et al. (red.), Tramvají po Těšíně. Tramwajem po Cieszynie. Český Těšín: Regionálni Vydavatelství Regio, 3.
Dembiniok Marian (red.) (2008b). Tramvají po Těšíně. Tramwajem po Cieszynie. Český Těšín: Regionálni Vydavatelství Regio.
Karpińska Renata (2023). Jak powstała replika cieszyńskiego tramwaju. W: Renata Karpińska, Alicja Loseová, Barbara Lisztwanová (red.), Szlakiem cieszyńskiego tramwaju. Cieszyn: Urząd Miejski, 222–224.
(kor) (2011). Ponad Olzą śladami cieszyńskiego tramwaju. Głos Ludu. Gazeta Polaków w Republice Czeskiej, 19, 1–2.
Kowalski Krzysztof (2013). O istocie dziedzictwa europejskiego. Rozważania. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury (seria: Heritologia, 3).
Król Stefan (2023). Zaginiony ślad. W: Renata Karpińska, Alicja Loseová, Barbara Lisztwanová (red.), Szlakiem cieszyńskiego tramwaju. Cieszyn: Urząd Miejski, 214–220.
Morys-Twarowski Michael (2023a). Cieszyn roku 1911 i Cieszyn po roku 1911. W: Renata Karpińska, Alicja Loseová, Barbara Lisztwanová (red.), Szlakiem cieszyńskiego tramwaju. Cieszyn: Urząd Miejski, 1–10.
Morys-Twarowski Michael (2023b). Szlakiem cieszyńskiego tramwaju. W: Renata Karpińska, Alicja Loseová, Barbara Lisztwanová (red.), Szlakiem cieszyńskiego tramwaju. Cieszyn: Urząd Miejski, 4–202.
Murzyn Monika (2002). Dziedzictwo kulturowe a rozwój miasta. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 587, 65–80.
Nohavica Jaromír, Kočko Tomaš, Putzlacher Renata, Lipus Radovan (2004). Těšínské niebo Cieszyńskie nebe. Písně z divadelního představení zpívají herci Těšínského divadla. Brno: Indies Records.
Pindór Mirosława (2015). Przestrzeń współbycia. „Těšínské niebo / Cieszyńskie nebe” Těšínského divadla w Českém Těšíně. Edukacja Międzykulturowa, 4, 285–301.
Pindór Mirosława (2022). Open Air Museum. Cieszyn. Český Těšín – muzeum dwóch brzegów. W: Ewa Bal, Dorota Fox, Ewa Wąchocka (red.), Na styku. Performanse naturo-kulturowe w strefach kontaktu i konfliktu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego (seria: Nowe Perspektywy. Performatyka), 59–78.
Protokół obrad jury Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Moraw i Śląska z 13 listopada 2004 roku, zdeponowany w archiwum Těšínského divadla w Czeskim Cieszynie.
Putzlacher Renata (red.) (2004). Program do przedstawienia „Těšínské niebo / Cieszyńskie nebe”. Český Těšín: Těšínské divadlo.
Raport (2018). Analiza możliwości przywrócenia tramwaju jako atrakcji turystycznej Cieszyna i Czeskiego Cieszyna. Raport końcowy – prezentacja, https://www.archiwum.cieszyn.pl/files/Cieszyn_prezentacja_PL.pdf [odczyt: 6.08.2024].
Smolorz Dawid (2019). Śląsk Cieszyński. Teschener Schlesien. Těšínsko. W: Łukasz Galusek, Dariusz Gierczak (red. nauk.), Anastazja Oleśkiewicz, Jan Pešek, Wiebke Rohrer (red.), Górny Śląsk z powietrza. Dzisiaj. Oberschlesien aus der Luft. Heute. Horní Slezsko ze vzduchu. Dnes. Katowice–Marburg: Muzeum Śląskie, Herder-Institut für historische Ostmitteleuropa-forschung – Institut der Leibniz-Gemeinschaft, 66–95.
Wawreczka Henryk, Spyra Janusz, Makowski Mariusz (1999). Těšín. Český Těšín na starych pohlednicích a fotografiích. Cieszyn. Czeski Cieszyn na starych widokówkach i fotografiach. Třinec Niebory: Wart – Henryk Wawreczka.
Żerański Marcin (2010). Cieszyn i Czeski Cieszyn. Śladem tramwaju. Przewodnik turystyczny. Cieszyn: Pracownia na Pastwiskach. (2011). Wyd. drugie popr.
„Člověk na hranici”, https://www.cloveknahranici.eu.
Dembiniok Maciej (2003–2024). Tramwaje w Cieszynie 1911–1921, http://tramwaje.muzeumcieszyn.pl.
Karpińska Renata (b.d). Wspólne projekty, https://www.openairmuseum.info/pl/dzialy/Olza-laczy/Wspolne-projekty.
Kulinarny szlak cieszyńskiego tramwaju, https://www.cieszyn.pl/urzad-miejski/pages/projekty-ze-zrodel-zewnetrznych/projekty-unijne/szlakiem-cieszynskiego-tramwaju/1856,kulinarny-szlak-cieszynskiego-tramwaju].
Návrat těšínské tramwaje. Powrót cieszyńskiego tramwaju, https://www.tesin.cz/navrat-tesinske-tramvaje/d-15615/p1=11292.
Po stopách těšínské tramwaje – rozvoj přeshraniční turistiky / Szlakiem Cieszyńskiego Tramwaju – rozwój transgranicznej turystyki, https://www.cieszyn.pl/urzad-miejski/pages/projekty-ze-zrodel-zewnetrznych//projekty-unijne/open-air-museum-cieszyn-cesky-tesin/1019,szlakiem-cieszynskiego-tramwaju.
Projekt (2017–2018). „Analiza możliwości przywrócenia tramwaju jako atrakcji turystycznej Cieszyna i Czeskiego Cieszyna”, https://www.cieszyn.pl/strefa-mieszkanca/pages/projekty-unijne/554,projekt-analiza-mozliwosci-przywrocenia-tramwaju.
„Tramwaj Cafe”, https://tramwajcafe.pl.
„Tramwaj Cieszyński”. Miesięcznik dla Śląska Cieszyńskiego, strona internetowa, dostęp online: https://www.tramwajcieszynski.pl.
Trasa těšínské tramvaje. Szlak Cieszyńskiego Tramwaju, https://szlakcieszynskiegotramwaju.treespot.pl/cs.
Śladami Cieszyńskiego Tramwaju – rozwój turystyki transgranicznej, https://www.tesin.cz/po-stopach-tesinske-tramvaje-rozvoj-preshranicni-turistiky/ds-1574/p1=11292.
Informacje: Zarządzanie w Kulturze, 2024, Tom 25, Numer 1–2, s. 285 - 309
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Uniwersytet Śląski w Katowicach
ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, Polska
Publikacja: 27.11.2024
Otrzymano: 08.02.2024
Zaakceptowano: 01.05.2024
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Finansowanie artykułu:
Udział procentowy autorów:
Informacje o konflikcie interesów:
Informacje o autorze:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 48
Liczba pobrań: 19