Region Bliskiego Wschodu w historii ludzkości odgrywał istotne znaczenie geopolityczne i geoekonomiczne. Wynikało to z jego położenia geograficznego, co powodowało, że stanowił swego rodzaju „pomost” w handlu łączącym Europę z Azją i Afryką. Współcześnie jednym z kluczowym aspektów są znajdujące się na tych obszarach znaczące złoża ropy naftowej, a także zbiegające się interesy geopolityczne mocarstw regionalnych i globalnych. Doprowadziło to do sytuacji, że region ten stał się jednym z kluczowych obszarów geopolitycznych i geoekonomicznych we współczesnej polityce międzynarodowej. Historycznie w tym regionie dominowały państwa o reżimie autorytarnym lub monarchicznym. Pod koniec 2010 i na początku 2011 r. doszło jednak do masowych wystąpień w szeregu krajów regionu. Protestująca ludność dążyła do poprawy swojej sytuacji politycznej i socjoekonomicznej, a wystąpienia nazwane zostały później Arabką Wiosną. Arabska Wiosna zmieniła krajobraz polityczny regionu, co dotyczyło zwłaszcza reżimów w Egipcie, Libii, Tunezji i Jemenie. Przemiany w krajach arabskich miały szereg skutków politycznych, społeczno-ekonomicznych i geostrategicznych. Sytuacja w poszczególnych państwach jest nierozerwalnie związana z polityką regionalną i globalną. Kluczowe są tu uwarunkowania geopolityczne i geoekonomiczne, uwzględniając role globalnych i lokalnych graczy, tj. Stanów Zjednoczonych, Chin, Rosji, Turcji, Izraela, Iranu czy Arabii Saudyjskiej. Arabska Wiosna nasiliła geopolityczną rywalizację i rozprzestrzeniła ją na Syrię. W artykule podjęto się próby charakterystyki definicji pojęć geopolityki oraz geoekonomii. Celem głównym było przedstawienie przeobrażeń geopolitycznych oraz geoekonomicznych w regionie Bliskiego Wschodu po wydarzeniach Arabskiej Wiosny z 2011 r.

Changes in geopolitical and geoeconomic conditions in the Middle East as a result of the Arab Spring of 2011

The Middle East region has played an important geopolitical and geoeconomic role throughout human history. This was due to its geographic location, which made it a kind of „bridge” in trade connecting Europe with Asia and Africa. Nowadays, one of the key aspects is the significant oil deposits located in these areas, as well as the converging geopolitical interests of regional and global powers. This has led to the region becoming one of the key geopolitical and geo-economic areas in modern international politics. Historically, the region has been dominated by states with authoritarian or monarchical regimes. In late 2010 and early 2011, however, there were mass uprisings in a number of countries in the region seeking to improve the political and socioeconomic situation of the societies living there, and the uprisings were later dubbed the Arab Spring. The Arab Spring changed the political landscape of the region, which especially affected the regimes in Egypt, Libya, Tunisia and Yemen. The Arab transition has had a number of political, socioeconomic and geostrategic effects. The situation in individual countries is inextricably linked to regional and global politics. Geopolitical and geo-economic factors and conditions are key, taking into account the roles of global and local players, i.e. the United States, China, Russia, Turkey, Israel, Iran or Saudi Arabia. The Arab Spring intensified the geopolitical rivalry and spread it to Syria. The article attempts to characterize the definitions of the concepts of geopolitics and geo-economics. The main objective was to present the changes in geopolitical and geo-economic conditions in the Middle East region after the events of the Arab Spring of 2011.

The main objective of the article is to examine the Arab revolutions in the early 2010s in a context of establishing democracy, in order to determine what lessons can be learned from the experiences. It starts with an overview of the revolutionary movement – the Arab Spring, that swelled across the MENA region, overthrowing some long-standing authoritarian regimes. Next, it analyzes the uprisings to indicate political, economic and social successes and failures in parts of the region. Finally, in the summary of the study, based on the conducted examination, the author discusses the results of the analysis and explains why these findings are important and thought-provoking.

Demokracja i Arabska Wiosna. Skutki rewolucji w świecie arabskim

Głównym celem artykułu jest zbadanie arabskich rewolucji na początku 2010 r. w kontekście ustanowienia demokracji, w celu ustalenia jakie wnioski można wyciągnąć z tych doświadczeń. Praca rozpoczyna się od przeglądu ruchu rewolucyjnego – Arabskiej Wiosny, która rozrosła się w regionie MENA, obalając niektóre wieloletnie reżimy autorytarne. Następnie analizuje wystąpienia, aby wskazać sukcesy i porażki polityczne, gospodarcze i społeczne w niektórych częściach regionu. Wreszcie w podsumowaniu, na podstawie przeprowadzonych badań, autor omawia wyniki analizy i wyjaśnia, dlaczego wyniki te są ważne i skłaniają do refleksji.

The revolution in the Arab world, the wave of attempts by individuals to establish genuine democracy that began between 2010 and 2011 in one of the most sensitive regions of the world, the Middle East, and North Africa (MENA), challenged some of the region’s entrenched autocratic political structures. The region is warming twice as fast as the global average due to the effects of climate change. Yields are expected to decline, and food production is expected to be disrupted in many areas, increasing food prices and market volatility. Limited efforts by governments to address this had increased the likelihood of political instability in previous years.

This study thus attempts to establish a real and logical connection between the Arab Spring and the effects of climate change. The Arab Spring has shown that political instability is partly triggered by people’s basic needs for materials such as food and water. Climate change could therefore be a trigger for this meta-event. This study addresses this issue using the method of event extraction. This paper argues that climate change and its impact on the lives of people in the region allow for a reasonable claim that this phenomenon is related to the Arab Spring, as it is primarily due to food and water stress.

Meta-wydarzenia: rozważania o wybuchu Arabskiej Wiosny oraz jej wpływie na zmiany klimatu

Rewolucja w świecie arabskim, fala prób ustanowienia prawdziwej demokracji przez jednostki, która rozpoczęła się w latach 2010-2011 w jednym z najbardziej wrażliwych regionów świata, na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej (MENA), rzuciła wyzwanie niektórym zakorzenionym autokratycznym strukturom politycznym. Region ociepla się dwa razy szybciej niż średnia światowa, ze względu na skutki zmian klimatycznych. Oczekuje się, że plony spadną, a produkcja żywności zostanie zakłócona w wielu obszarach, zwiększając ceny żywności i niestabilność rynku. Ograniczone wysiłki podejmowane przez rządy w celu rozwiązania tego problemu zwiększyły prawdopodobieństwo niestabilności politycznej w poprzednich latach.

Niniejsze opracowanie jest zatem próbą ustalenia rzeczywistego i logicznego związku między Arabską Wiosną a skutkami zmian klimatycznych. Arabska Wiosna pokazała, że niestabilność polityczna jest częściowo spowodowana podstawowymi potrzebami ludzi na produkty, takie jak żywność i woda. Zmiany klimatyczne mogą zatem być impulsem do tego meta-wydarzenia. W niniejszym opracowaniu poruszono ten problem przy użyciu metody ekstrakcji zdarzeń. Artykuł ten udowadnia, że zmiany klimatyczne i ich wpływ na życie ludzi w regionie pozwalają na uzasadnione twierdzenie, że zjawisko to jest związane z Arabską Wiosną, ponieważ jest spowodowane przede wszystkim stresem związanym z zaspokajaniem potrzeb żywnościowych.

Niniejszy tekst został zainspirowany wydarzeniami Arabskiej Wiosny, czyli fali aktywizacji społeczeństw państw Afryki Północnej oraz części państw z regionu Bliskiego Wschodu na rzecz przeprowadzenia prodemokratycznych reform, zmian społecznych, a także poprawy sytuacji gospodarczej. Analiza porównawcza przeprowadzona w tym artykule dotyczy dwóch państw położonych w subregionie Zatoki Perskiej, czyli Bahrajnu oraz Jemenu. Sytuacja wewnętrzna w obydwu państwach przekłada się na dynamikę bezpieczeństwa w całym regionie, dlatego też kraje te cieszą się zainteresowaniem Iranu i Arabii Saudyjskiej, które to rywalizują ze sobą o uzyskanie jak największego wpływu w całym regionie. Analiza porównawcza opiera się na trzech czynnikach: politycznym, społecznym i ekonomicznym. Aspekty te miały ogromny wpływ na wydarzenia, do jakich doszło w 2011 r. w tych państwach. Analiza dotycząca wydarzeń w poszczególnych krajach skupiona była głównie na państwach z regionu Maghrebu, czy chociażby Syrii. Procesy do jakich doszło w Bahrajnie i Jemenie nie cieszyły się tak wielkim zainteresowaniem, jak wydarzenia w innych państwach. Niewątpliwie regionalni aktorzy byli żywo zainteresowani procesami toczącymi się w tych krajach, co przełożyło się także na ich zaangażowanie w omawianych wydarzeniach. Porównanie Arabskiej Wiosny w Bahrajnie oraz Jemenie może być pomocne w procesie określania pewnych strukturalnych problemów w arabskich państwach Zatoki Perskiej.

The causes of the outbreak of the Arab Spring in Bahrain and Yemen – a comparative analysis

This text was inspired by the events of the Arab Spring, a wave of activation of the societies of North African countries and some countries in the Middle East region to carry out pro-democratic reforms, and improve the economic situation. The comparative analysis in this article focuses on two countries in the Persian Gulf subregion, namely Bahrain and Yemen. The internal situation in both countries translates into security dynamics throughout the region, which is why these countries are of interest to Iran and Saudi Arabia, both of which are in competition with each other to gain the greatest possible influence throughout the region. The comparative analysis is based on three factors: political, social and economic. These aspects had a huge impact on the events that occurred in 2011 in these countries. The analysis on events in individual countries focused mainly on countries in the Maghreb region, or at least Syria. The trials that took place in Bahrain and Yemen did not receive as much attention as events in other countries. Undoubtedly, regional actors had a keen interest in the events taking place in these countries, which also translated into their involvement in the events under discussion. A comparison of the Arab Spring in Bahrain and Yemen can be helpful in the process of identifying certain structural problems in the Arab states of the Persian Gulf.

Arabska Wiosna była ważnym zjawiskiem w dziejach Bliskiego Wschodu. Wydarzenia, które miały wtedy miejsce, zmieniły sytuację w tym regionie. Artykuł jest próbą analizy wpływu rewolucji arabskich na bezpieczeństwo Izraela. Przedmiotem analizy jest ocena wydarzeń, które dokonywały się w państwach regionu: Egipcie, Syrii, Libanie, Jordanii, krajach Półwyspu Arabskiego. Autor będzie również pisał o działaniach Hezbollahu i Palestyńczyków. Wszystko to ma służyć odpowiedzi na pytania: czy, na ile i dlaczego zmieniał się poziom bezpieczeństwa Izraela w wyniku zjawisk zainicjowanych przez tzw. Arabską Wiosnę.

The impact of the so-called Arab Spring on Israel’s security – regional dimension

The Arab Spring was an important phenomenon in the history of the Middle East. The events that took place at the time, changed the situation in the region. This article is an attempt to analyse the impact of the Arab revolutions on Israel’s security. The subject of analysis is an assessment of the events that took place in the countries of the region: Egypt, Syria, Lebanon, Jordan, the countries of the Arabian Peninsula. The author will also write about the actions of Hezbollah and the Palestinians. All of this is intended to answer the questions of whether, to what extent and why Israel’s security has changed as a result of the phenomena initiated by the Arab Spring.

Celem artykułu jest przeanalizowanie przyczyn i genezy kryzysu migracyjnego na granicy polsko-białoruskiej oraz działań UE mających na celu jego rozwiązanie, a także określenie znaczenia kryzysu dla unijnej polityki imigracyjnej i azylowej. Główną hipotezą badawczą jest stwierdzenie, iż kryzys migracyjny na granicy polsko-białoruskiej ukazał problemy i słabości UE w zakresie rozwoju polityki imigracyjnej i azylowej, spośród których najważniejszym jest brak instrumentów do szybkiego reagowania na działania państw trzecich instrumentalnie wykorzystujących migrantów.

Importance of the migration crisis on the Polish-Belarusian border for the immigration and asylum policy of the European Union

The aim of the article is to analyze the causes and origins of the migration crisis on the Polish-Belarusian border and the actions of the EU aimed at solving it, as well as to determine the significance of the crisis for the EU immigration and asylum policy. The main research hypothesis is the assumption that the migration crisis on the Polish-Belarusian border has shown the problems and weaknesses of the EU in the development of immigration and asylum policy, the most important of which is the lack of instruments to quickly respond to the actions of third countries instrumentally using migrants.

Organizacja pozarządowe w obliczu kryzysów pełnią kluczową rolę, a ich działalność pozwala na ratowanie życia i zdrowia ludzi, łagodzenie cierpienia oraz troskę o zachowanie ich godności i praw. W ramach niniejszego opracowania wskazano na prawne uwarunkowania niesienia pomocy humanitarnej, a także opisano działania podjęte przez wybrane organizacje pozarządowe w kontekście kryzysu na granicy polsko-białoruskiej w latach 2021-2022. Przedstawione organizacje oferowały wsparcie materialne, prawne czy informacyjne, czyli te formy pomocy, które najczęściej pojawiają się w obliczu kryzysów np. wojennych. Kryzys na granicy polsko-białoruskiej ma jednak swoją specyfikę. Działania organizacji oraz organów państwa nie były sprzężone, co w dużej mierze wynikało z odmiennej interpretacji, także prawnej, zaistniałej sytuacji.

Non-governmental organisations’ activities in the context of the Polish-Belarusian border crisis (2021-2022)

Non-governmental organisations, in the face of crises, play a key role, and their activities result in saving people’s lives and health, alleviating suffering and caring for their dignity and rights. This study identifies the legal conditions for the provision of humanitarian aid, and describes the actions taken by selected NGOs in the context of the Polish-Belarusian border crisis (2021-2022). Non-governmental organisations have offered material, legal or informational support (forms of aid that most often occur in the face of crises such as war). However, the crisis on the Polish-Belarusian border has its own specificity. The activities of the organisations and the state authorities were not linked, which was largely due to a different interpretation, including legal, of the situation.

Ukrainę i Białoruś łączyła wspólna historia, podobna kultura, język i obecnie granica. Mogło się wydawać, że kraje te trudno podzielić i nawet mimo rządów autorytarnych Aleksandra Łukaszenki przyjazne stosunki będą trwać latami. Jednak zbrojna agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę w lutym 2022 r., w tym atak z terytorium Białorusi, jednoznacznie zniszczył – wydawało się – głęboką współpracę budowaną ponad 30 lat. W artykule autor postara się odpowiedzieć, jak doszło do tego ogromnego zwrotu w stosunkach bilateralnych i czy możliwe są odwrotne działania w przyszłości.

A relative who has become an enemy. Revision of Ukrainian-Belarusian relations in 2020-2022

Ukraine and Belarus were linked by a common history, similar culture, language and border. It seemed that these countries were difficult to divide, and despite Alexander Lukashenko’s authoritarian rule, friendly relations would last for years. However, the armed aggression of the Russian Federation against Ukraine in February 2022, including the attack from the territory of Belarus, clearly destroyed – it seemed – the deep cooperation that had been built for over 30 years. In the article, the author will try to answer how this huge shift in bilateral relations took place, and whether the opposite actions are possible in the future.

Kryzys na wschodniej granicy Unii Europejskiej był w roku 2021 prawdopodobnie jednym z potencjalnie kluczowych zagrożeń dla bezpieczeństwa w Europie Środkowo-Wschodniej. W obliczu pogarszającej się sytuacji na granicy polsko-białoruskiej, w Polsce względnie popularna stała się koncepcja zaangażowania w roli mediatora Chińskiej Republiki Ludowej – o czym świadczyły liczne artykuły na czołowych portalach internetowych (jak Money.pl, Onet.pl czy Rp.pl) oraz wzrost zainteresowania tym tematem w mediach społecznościowych (zaobserwowane przez autora w szczególności w dyskusjach na portalu Twitter). U jej podstaw leżało przekonanie, iż oba państwa stanowią istotne miejsce w chińskiej polityce gospodarczej – ze szczególnym uwzględnieniem ich roli tranzytowej w ramach Nowego Jedwabnego Szlaku. Niniejszy artykuł ma być próbą odpowiedzi, na ile owa koncepcja mogła się urzeczywistnić oraz ile tak naprawdę Mińsk i Warszawa znaczą dla Chin?

China’s perspective on the crisis on the European Union’s eastern border (2021-2022)

The crisis on the European Union’s eastern border was probably one of the possible key security threats in Central and Eastern Europe in 2021. In the face of the deteriorating situation on the Polish-Belarusian border, the idea of engaging the People’s Republic of China as a mediator became relatively popular in Poland – as evidenced by numerous articles on leading Internet portals (such as Money.pl, Onet.pl or Rp.pl) and the increased interest in this topic in social media (observed by the author in discussions on Twitter in particular). At its core was the belief that the two countries represent an important place in China’s economic policy – with a particular emphasis on their transit role within the New Silk Road. This article is intended as an attempt to answer to what extent this concept may have come to fruition, and how much do Minsk and Warsaw really mean to China?

The main goal in this article is to explore the causes and nature of economic migration from the Republic of Moldova. The conceptual and analytical frame­work is based on the widening and deepening of meanings of security, as part of the transition from traditional, Cold War, state-centric understanding of security to the multisectorial approaches of security. Two relevant sectors of security are selected in this study, namely economic security and societal security, because they provide in-depth understanding of economic migration from Gagauzia and Transnistria. The methodology is based on interviews taken with migrant work­ers from the two regions and on interpretation and analysis of research findings. Before discussing the findings, we documented migration experiences of migrant workers who belong to different ethnic groups, tracing their pre-migration situ­ations and post-migration life. Also, we documented how their economic aspira­tions and ethnic identity shaped their migration intentions and perceptions of different countries of destination.

W poszukiwaniu bezpieczeństwa ekonomicznego i społecznego. Doświadczenia migrantów ekonomicznych z Naddniestrza i Gagauzji

Głównym celem niniejszego artykułu jest zbadanie przyczyn i charakteru migracji zarobkowej z Republiki Mołdawii. Ramy koncepcyjne i analityczne opierają się na poszerzaniu i pogłębianiu znaczenia terminu „bezpieczeństwo” w ramach przejścia od tradycyjnego, zimnowojennego, państwocentrycznego rozumienia do podejścia wielosektorowego. W pracy wybrano dwa istotne sektory bezpieczeństwa, a mianowicie bezpieczeństwo ekonomiczne i bezpieczeństwo społeczne, ponieważ zapewniają one dogłębne zrozumienie migracji ekonomicznej z Gagauzji i Naddniestrza. Metodologia opiera się na wywiadach przeprowadzonych z pracownikami migrującymi z obu regionów oraz na interpretacji i analizie wyników badań. Przed omówieniem wyników zostały udokumentowane doświadczenia migracyjne pracowników migrujących należących do różnych grup etnicznych, przyglądając się ich sytuacji przed i po migracji. Ponadto zbadano również, w jaki sposób aspiracje ekonomiczne i tożsamość etniczna migrantów kształtowały ich intencje migracyjne i postrzeganie różnych krajów docelowych.

W artykule podjęto temat bezpieczeństwa kulturowego mniejszości etnicznych i narodowych analizując go na przykładzie mniejszości tureckiej w Bułgarii. Jest to najliczniejsza mniejszość w tym kraju, obecna w nim od kilku stuleci. Ponadto Turcy wraz z Pomakami i częścią Romów wchodzą w skład najliczniejszej mniejszości religijnej w Bułgarii – muzułmanów. Zachowanie przez nich tożsamości oraz ochrona i rozwój dziedzictwa kulturowego, czyli fundamentalnych elementów bezpieczeństwa kulturowego, uwarunkowane jest szeregiem determinantów o charakterze egzogennym i endogennym. Do jednych z najważniejszych należy m.in. polityka państwa zamieszkania i państwa macierzystego, czynniki demograficzne, charakter osiedlenia, czynniki ekonomiczne. Z kolei wśród wyzwań bezpieczeństwa kulturowego Turków w Bułgarii wyróżnić można m.in. zachowanie języka tureckiego, ochronę materialnego dziedzictwa kulturowego, możliwość międzypokoleniowego przekazu kulturowego. Głównym problemem badawczym jest umiejscowienie bezpieczeństwa kulturowego mniejszości tureckiej w szerszym kontekście przemian społeczno-politycznych i gospodarczych zachodzących w Bułgarii. W części teoretycznej zdefiniowano bezpieczeństwo kulturowe mniejszości etnicznych i narodowych, następnie – jako wybrane zagrożenia bezpieczeństwa kulturowego – przybliżono pojęcie ludobójstwa kulturowego oraz sekurytyzacji mniejszości etnicznych i narodowych. W kolejnej części ukazano politykę władz komunistycznych wobec mniejszości tureckiej, której negatywne skutki zauważalne są po dzień dzisiejszy. Następnie przybliżono zarys współczesnej sytuacji mniejszości tureckiej po 1989 r. w kontekście możliwości zachowania i rozwijania jej kultury oraz tożsamości kulturowej. Rozważania kończy szczegółowa analiza wybranych problemów bezpieczeństwa kulturowego społeczności tureckiej. Łączy je to, że w ewidentny sposób ograniczają możliwości wykorzystywania przez Turków ich niewątpliwych atutów w zachowaniu bezpieczeństwa kulturowego – liczebności, koncentracji terytorialnej, silnego poczucia tożsamości, geograficznej bliskości Turcji. Przed mniejszością turecką pojawia się więc konieczność podjęcia działań wzmacniających owe atuty i niwelujących niekorzystny wpływ sytuacji społeczno-politycznej i gospodarczej na bezpieczeństwo kulturowe.

Cultural security of the Turkish minority in Bulgaria against the background of socio-political and economic changes in the country

The article addresses the cultural security of ethnic and national minorities by analysing the example of the Turkish minority in Bulgaria. It is the most signifi¬cant minority in the country, present there for several centuries. Moreover, the Turks, alongside the Pomaks and some Roma, constitute part of Bulgaria’s most considerable religious minority – the Muslims. The preservation of their identity and the protection and development of their cultural heritage, i.e. the fundamental elements of cultural security, are conditioned by many exogenous and endogenous determinants. The most important ones include the policies of the state of residence and the home state, demographic factors, the nature of the settlement, and economic factors, among others. On the other hand, one can distinguish the preservation of the Turkish language, the protection of material cultural heritage, and the possibility of intergenerational cultural transmission among the challenges of cultural security for Turks in Bulgaria. The main research problem is to situate the cultural security of the Turkish minority in the broader context of the socio-political and economic changes occurring in Bulgaria. In the theoretical part, the cultural security of ethnic and national minorities is defined, and then the concept of cultural genocide and securitization of ethnic and national minorities were introduced as selected threats to cultural security. The next part presents the policy of the communist authorities towards the Turkish minority, the negative consequences of which are still noticeable today. It is followed by the outlined contemporary situation of the Turkish minority after 1989 in the context of the possibility of preserving and developing its culture and cultural identity. The considerations conclude with a detailed analysis of selected problems of cultural security of the Turkish community, which limit the opportunities for the Turks to use their undoubted advantages in maintaining their cultural security – the number of people, territorial concentration, a strong sense of identity, geographical proximity to Turkey. Therefore, the Turkish minority faces the necessity to take measures to strengthen these assets and eliminate the factors adversely affecting its cultural security level.

Radykalizm oraz ekstremizm, to pojęcia, które w kształtowaniu polityki bezpieczeństwa państwa pozostają ze sobą w ścisłym związku. Przywoływane są zarówno w obszarze polityk krajowych, jak i lokalnych. Wydaje się konieczne odniesienie się do sfery definicyjnej wymienionych pojęć, które nierzadko są nadużywane oraz swobodnie interpretowane. Mimo że w większości państw nie ma prawnej definicji radykalizmu i/lub ekstremizmu, istnieje za to wiele programów rządowych odnoszących się do przeciwdziałania tym zjawiskom, ponieważ obydwa powiązane są z określoną formą przemocy, tj. z terroryzmem. Wyniki analiz terminologicznych i pojęciowych definicji ekstremizmu i radykalizmu wskazują na konsekwentne poszukiwania przez badaczy wspólnego mianownika interpretacyjnego, który pozwoliłby na skonkretyzowanie wyżej wymienionych zjawisk w ujęciu szeroko rozumianych nauk społecznych (w tym nauk o bezpieczeństwie).

Artykuł ma na celu wskazanie braku transparentności w zakresie definicji zjawisk/procesów w obszarze konceptualizacji zagadnień związanych z radykalizmem i ekstremizmem oraz próbę ich uporządkowania. Kontekstem rozważań są wydarzenia związane z radykalizacją grupy młodych muzułmanów z Delft (Holandia), której członkowie przechodząc proces radykalizacji zostali zwerbowani do Syrii.

Radicalism and extremism on issue of radicalization of young Muslims in the Netherlands

Radicalism and extremism are concepts that are closely intertwined in the formation of state security policy. They are invoked both in the area of national and local policies. It seems necessary to refer to the definitional sphere of the aforementioned concepts, which often seem to be abused and freely interpreted. Although in most countries there is no legal definition of radicalism and/or extremism, there are instead many government programs relating to countering these phenomena, since both are linked to a specific form of political violence, i.e. terrorism. The results of terminological and conceptual analyses of the definitions of extremism and radicalism indicate a consistent search by researchers for a common interpretive denominator to concretize the aforementioned phenomena in terms of the broader social sciences (including security sciences).

The article aims to indicate the lack of transparency in the definition of phenomena/processes in the area of conceptualization of issues related to radicalism and extremism, and attempts to organize them. The context of consideration is the events related to the radicalization of a group of young Muslims from Delft (the Netherlands), whose members undergoing the process of radicalization were recruited to Syria.

Imigranci z byłych republik radzieckich przyjeżdżali do Izraela w różnych okolicznościach, motywowani czynnikami natury politycznej, ekonomicznej, społecznej oraz kwestiami bezpieczeństwa. Ich największa liczba przybywała do państwa żydowskiego w ramach fali migracyjnej lat 70. XX w., oraz przede wszystkim „wielkiej rosyjskiej aliji” lat 90. tegoż wieku. Kolejna liczna grupa wyemigrowała w latach 2000-2009 oraz 2014-2019. Wzrasta także liczba osób pochodzenia żydowskiego przybywających do Izraela w związku z otwartą agresją rosyjską na Ukrainę. Wychodźcy z byłych republik radzieckich to kolejny komponent izraelskiej wielokulturowości. Wśród rosyjskojęzycznych przybyszy dość nietypową zbiorowością są oligarchowie, biznesmeni oraz miliarderzy, którzy również oddziałują na życie społeczno-polityczne kraju, szczególnie w sferze instytucjonalnej. Warta odnotowania jest także występująca obecnie tendencja łączenia elementów radzieckich i żydowskich w sferze polityki historycznej oraz uzupełnianie izraelskiej historiografii okresu II wojny światowej o wątki związane z ZSRR. Celem niniejszego artykułu jest analiza roli i znaczenia społeczności rosyjskojęzycznych Żydów w Izraelu. Tekst stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu i na jakich płaszczyznach można mówić o unifikacji dwóch zbiorowości – miejscowej izraelskiej oraz imigranckiej.

The situation, role and relevance of immigrants from former USSR in Israel – between Soviet and Jewish identity

Immigrants from the former Soviet Union came to Israel under various circumstances motivated by political, economic, social and security factors. Their greatest number came to the Jewish State in migration wave of the 1970s and, above all, the „great Russian Aliyah” of the 1990s. Next numerous groups emigrated in 2000-2009 and 2014-2019. Also the number of Ukrainian Jews coming to Israel increasing due to the open Russian aggression in Ukraine. Expatriots from the former Soviet republics are another component of Israeli multiculturalism. A peculiar community among the Russian-speaking newcomers are the post-Soviet oligarchs, businessmen and billionaires, who have an influence on the socio-political life of the country, especially in the institutional sphere. Worth noting thing is the current tendency to combine Soviet and Jewish elements in the field of historical policy and to supplementing the Israeli historiography of the Second World War with Soviet components. The main objective of this article will be to analyze the role and importance of the Russian-speaking Jewish community in Israel. The text will be an attempt to answer the question to what extent and on what spheres the merge of two communities – local Israeli and immigrant can be observed.

Today, we see crimes against humanity in the 21st century in the Xinjiang Uyghur Autonomous Region within the borders of China. Human rights violations experienced by Uyghurs living in the aforementioned geography for centuries are not a new development, but they remain up-to-date. The state’s approach to the Uyghur people has evolved into a new dimension with the camps, which are described as vocational training centers by the state and also known as political re-education camps and internment camps in the literature. These camps, which are part of the state’s security policies, have inevitably been the subject of many research, especially in the context of human rights violations. This article explores how political re-education camps, unlike others, are represented in some Western media sources and in the Chinese media, using the method of critical discourse analysis. The analysis revealed that the camps have been a part of a panopticon-like society and places where the lives of Uyghurs are surveilled from every angle, and both violation of rights and political indoctrination have been experienced. However, these places have been portrayed by the Chinese media as places where minorities have been rendered safe, enabling stability, security and development.

„Polityczne obozy reedukacyjne” w Xinjiangu jako element społeczeństwa panoptykonowego. Ścierające się dyskursy zachodnich i chińskich mediów

W XXI w. możemy zauważyć zbrodnie przeciwko ludzkości w Regionie Autonomicznym Sinkiang-Ujgur, znajdujący się w granicach Chin. Naruszenia praw człowieka doświadczane przez żyjących od stuleci w tym regionie Ujgurów nie stanowią żadnej nowości. Stosunek państwa do Ujgurów ewoluował w nowy wymiar wraz z powstaniem obozów, które władze określają jako ośrodki szkolenia zawodowego, a w literaturze znane są również jako obozy reedukacji politycznej czy też internowania. Będące częścią polityki bezpieczeństwa państwa obozy stały się nieuchronnie przedmiotem szeregu badań, zwłaszcza w kontekście łamania praw człowieka. W niniejszym artykule, korzystając z metody krytycznej analizy dyskursu, poszukiwana jest odpowiedź na pytanie, w jaki sposób obozy reedukacji politycznej, w przeciwieństwie do innych, są ukazywane w wybranych mediach zachodnich i chińskich. Analiza wykazała, że obozy stanowią część społeczeństwa skonstruowanego na wzór Panoptikonu, w którym życie Ujgurów jest monitorowane pod każdym kątem, gdzie doświadczano zarówno łamania praw, jak i indoktrynacji politycznej. Jednakże chińskie media przedstawiają je jako miejsca, dzięki którym życie mniejszości staje się bezpieczniejsze, stabilniejsze i nastawione na rozwój.

Artykuł dotyczy aspektów polskiej polityki publicznej wobec społeczności romskiej żyjącej w Polsce, na przykładzie województwa lubuskiego. Przedstawia najważniejsze skutki i efekty polityki względem społeczności romskiej w ostatnich latach. Autorzy scharakteryzowali genezę powstania, jak i też główne wytyczne rządowych programów na rzecz społeczności romskiej oraz ich wpływ na życie tej grupy mniejszościowej, jej integracji społecznej i obywatelskiej w kontekście bezpieczeństwa tej grupy oraz bezpieczeństwa lokalnego na przykładzie województwa lubuskiego. Niezwykle cennym elementem artykułu jest przedstawienie efektów obranej polityki, mających miejsce w ostatnich latach, z perspektywy społeczności romskiej w województwie lubuskim, w szczególności, co zostało dotychczas dla niej zrobione i co daje jej taki program, jak przyczynia się do poprawy życia społeczności romskiej w tej części kraju.

Public policy towards the Roma in Poland on the example of Lubusz Voivodeship

The article deals with polish public policy issue towards the Roma community living in Poland on the example of Lubusz voivodeship. It presents the most important effects and effects of the policy towards the Roma community in Poland in recent years. The authors characterized the genesis of the creation as well as the main guidelines of government programs for the Roma community in Poland and its impact on the life of this minority group, social and civic integration in the context of the security of this group and local security on the example of Lubusz voivodeship. An extremely valuable element of the article is to present effects of this politic in recent years from the perspective of the Roma community in Lubusz voivodeship, in particular what has been done for its so far and what gives it such a program, how it contributes to the improvement of life the Roma community in this part of the country.

Artykuł poświęcony został inspirowanej przez jeden z subetnosów narodu rosyjskiego korporacji siłowej – zarejestrowanym organizacjom kozackim. Celem pracy było ukazanie ich miejsca w systemie bezpieczeństwa narodowego Federacji Rosyjskiej. Postawiono i pozytywnie zweryfikowano hipotezę, że Kozacy rejestrowi stanowią istotny element dopełniający niewydolny system. Uwagę skoncentrowano na systemie bezpieczeństwa militarnego oraz systemie bezpieczeństwa i porządku publicznego, choć ukazano również obecność problemu w kontekście innych podsystemów rosyjskiego systemu bezpieczeństwa narodowego.

A subethnos corporation inspired. Registered Cossacks in the national security system of the Russian Federation

The article was devoted to the power corporation, the registered Cossack organizations, inspired by one of the subethnos of the Russian nation. The aim of the study was to show their place in the national security system of the Russian Federation. A hypothesis was put forward and positively verified that registry Cossacks constitute an important element complementing the ineffective system. The attention was focused on the military security system and the security and public order system, although the problem was also shown in the context of other subsystems of the Russian national security system.

Celem artykułu jest określenie i scharakteryzowanie kluczowych przesłanek świadczących o tym, że implikacje sporu polsko-litewskiego wpłynęły w latach 1919-1922 w sposób niekorzystny na bezpieczeństwo odrodzonego państwa polskiego. Analizę oparto na materiale archiwalnym zgromadzonym w Archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce, a także na dostępnym piśmiennictwie.

Przyjęto tezę, że eskalacja i trwanie sporu polsko-litewskiego wpłynęły niekorzystnie na bezpieczeństwo państwa polskiego w latach 1919-1922. Oddziaływały niekorzystnie na położenie państwa polskiego w różnych dziedzinach przedmiotowych bezpieczeństwa.

Zaprezentowane argumenty pozwalają stwierdzić, iż konflikt polsko-litewski oddziaływał w latach 1919-1922 na różne przedmiotowe sfery bezpieczeństwa II RP. Wpływał niekorzystnie na bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrze państwa. Dotyczył zagrożeń militarnych w związku z działaniami armii litewskiej i doraźnie organizowanych oddziałów partyzanckich, a także sprowadzał się do licznych zagrożeń pozamilitarnych.

The importance of Polish-Lithuanian disputes for security of The Second Polish Republic in the years 1919-1922. Selected symptoms (part 2)

The aim of the article is to define and characterize the key premises proving that the implications of the Polish-Lithuanian dispute in 1919-1922 adversely affected the security of the reborn Polish state. The analysis was based on archival material collected in the Archives of the Józef Piłsudski Institute in America, as well as on the available literature.

It was accepted that the escalation and continuation of the Polish-Lithuanian dispute had a negative impact on the security of the Polish state in the years 1919-1922. It adversely affected the position of the Polish state in various security areas.

The arguments presented allow us to state that the Polish-Lithuanian conflict in 1919-1922 affected various security areas of the Second Polish Republic. It has adversely affected both the internal security and external security of the state. It concerned military threats in connection with the activities of the Lithuanian army and temporarily organized partisan units as well as boiled down to numerous non-military threats.

Przedmiotem studium są główne kierunki badań polskich historyków w zakresie podpisanego 23 VIII 1939 r. paktu Ribbentrop-Mołotow, który doprowadził do geopolitycznego upadku Polski we wrześniu 1939 r. W ciągu ostatnich trzydziestu lat prowadzono badania w następujących obszarach: badanie i analiza źródeł drukowanych (tekst zasadniczy paktu Ribbentrop-Mołotow, protokoły dodatkowe i komentarze do nich); studium wspomnień polskich dyplomatów jako użyteczne źródło do analizy koncepcji polityki zagranicznej dyplomacji II Rzeczypospolitej w okresie przedwojennego kryzysu politycznego; analiza pozycji międzynarodowej Polski i stosunków polsko-radziecko-niemieckich w sierpniu 1939 r.; analiza stosunku rządów francuskiego i brytyjskiego do paktu Ribbentrop-Mołotow i jego wpływu na losy Polski (ocena polsko-angielskiej deklaracji o nieagresji z 25 VIII 1939); międzynarodowa ocena prawno-polityczna działań dyplomatycznych ministra spraw zagranicznych J. Becka w sierpniu 1939 r.

The Results of the Ribbentrop-Molotov Pact of 1939 in the Fate of Poland (Polish Historiography of the 1980s–2000s)

The subject of the research is the main directions of Polish historians’ study of the results of the Ribbentrop-Molotov Pact on 23 VIII 1939 in the geopolitical collapse of Poland in September 1939. In the last thirty years, research has been conducted in the following areas: study and analysis of printed sources (articles of the Ribbentrop-Molotov Pact, additional protocols and comments to them); study of memoirs of Polish diplomats as a useful source for analyzing the foreign policy concept of diplomacy of the II Rzeczpospolita the prewar political crisis; analysis of the international situation of Poland and Polish-Soviet-German relations in August 1939; analysis of the attitude of the French and British governments to the Ribbentrop-Molotov Pact and its impact on the fate of Poland (assessment of the Polish-English declaration of non-aggression of 25 VIII 1939); international legal and political assessment of the diplomatic activities of Foreign Minister J. Beck in August 1939.

Celem badawczym niniejszego tekstu jest ukazanie stanowiska Niemiec w stosunku do proklamacji ukraińskiej niepodległości oraz analiza stosunków niemiecko-ukraińskich w latach 90. XX w. Historyczne powiązania między Niemcami a Ukraińcami były bardzo głębokie. Jednak natura tych relacji pozostawała asymetryczna. Nie ulega wątpliwości, że dobre relacje z Rosją były w okresie lat 90. XX w. dla Niemiec priorytetowe w porównaniu z byłymi republikami sowieckimi. Przyczyn takiego stanu rzeczy można upatrywać w wielu czynnikach: politycznych, gospodarczych i historycznych. Począwszy od 1991 r. Niemcy nie posiadały klarownego, sprecyzowanego i celowego programu politycznego w stosunku do Ukrainy, a wszelkie polityczne działania były wypadkową relacji z Rosją, która stanowiła główny punkt odniesienia dla polityki wschodniej Berlina.

German policy towards the proclamation of Ukrainian independence and its aftermath in the last decade of the 20th century

The purpose of the paper is to show the most important dimensions which shaped the German-Ukrainian relations in the year 1991 and and the rest of the 90s. Nature of these relationships remained asymmetric. There is no doubt that good relations with Russia were a priority for Germany in the 1990s compared to the former Soviet republics. The reasons for this can be found in many factors: political, economic and historical. The German-Ukrainian relations were strongly determined the German-Russian relations which were the main point of reference for Berlin’s eastern policy.

W prezentowanym artykule przedstawiono zarys analizy rozwoju Białorusi po uzyskaniu suwerenności państwowej. Po ostatecznym rozpadzie ZSRR (XII 1991) Białoruś miała możliwość samodzielnego kształtowania swojej polityki wewnętrznej i zagranicznej. Młode państwo, zyskując szybkie międzynarodowe uznanie, zaczęło realizować zasadę trójpodziału władzy, angażować aktywnych obywateli w dyskusję na temat perspektyw rozwoju kraju.

Autor podejmuje próbę wyjaśnienia przyczyn transformacji Białorusi z republiki parlamentarnej w państwo autorytarne. W przedstawionych rozważaniach stwierdza się, że stopniowe wprowadzanie autorytarnych metod rządzenia na początkowym etapie było popierane przez znaczną część społeczeństwa. W warunkach niskiej kultury politycznej w kraju, niepokojące procesy autorytaryzmu uznawane były za czasowe trudności etapu przejściowego od spadku totalitarnego do demokracji. Ustanowienie na Białorusi dyktatury osobistej doprowadziło do stopniowej degradacji wiodących struktur państwowych.

Spośród przyczyn chęci przywrócenia sowieckiego ustroju przez liczną część społeczeństwa białoruskiego wyróżnić należy słabe zaangażowanie Białorusinów w odbudowę państwa narodowego, podziały tożsamościowe, brak strategii jednoczącej społeczeństwo przed współczesnymi wyzwaniami.

W artykule postawiono tezę, że negatywną rolę w rozwoju Białorusi odgrywały rosyjskie elity polityczne, które w rzeczywistości nie uznawały suwerenności państwa białoruskiego, negowały tożsamość Białorusinów, języka białoruskiego, kultury i narracje historyczne. Prosowieckie i prorosyjskie poglądy Łukaszenki zachęcały Kreml do ustanowienia kontroli nad państwem białoruskim. W lutym 2022 r. Moskwa wykorzystała terytorium Białorusi do inwazji na Ukrainę, kwestionując niepodległość państwa ościennego.

Masowe protesty na Białorusi przeciwko rażącemu fałszowaniu wyborów prezydenckich (VIII 2020) pokazały, że białoruskie społeczeństwo odrzuca autorytarny reżim, a także prowadzoną dotychczas politykę wewnętrzną i zagraniczną. Władza Łukaszenki dążąc do wyjścia z głębokiego kryzysu, położyła główny nacisk na brutalne represje wobec protestujących obywateli. Obecna strategia władz naraża państwo białoruskie na całkowitą utratę suwerenności.

Three decades of sovereignty of the Republic of Belarus (1991–2021): the point of no return not passed

The presented publication provides a brief analysis of the development of Belarus after the gaining of state sovereignty. After the final collapse of the USSR (XII 1991), Belarus had the opportunity to independently shape its domestic and foreign policy. The young state, having received rapid international recognition, began to put into practice the division of branches of government, to involve active citizens in a discussion about the prospects for the the country.

The author tries to find out the reasons for the transformation of Belarus from a parliamentary republic to an authoritarian state that began after the first presidential elections (VII 1994). It is argued that this transition at the initial stage enjoyed the support of the majority of the population, who, in conditions of low political culture, associated the socio-economic difficulties of the transition stage with democratic transformations. The establishment of a personal dictatorship in Belarus has led to the gradual degradation of the main state structures.

The researcher sees the main reason for the desire of many Belarusians to return to the Soviet order in the incompleteness of the Belarusian nation-building, in the split of society into several identity groups, in the absence of a collective strategy for finding answers to the challenges of the time.

The article emphasizes the thesis that the Russian leadership played a negative role in the development of Belarus, which in practice did not recognize the independence of the post-Soviet state, denied the uniqueness of the Belarusian language, culture and historical narratives. Lukashenko’s pro-Soviet and pro-Russian views were supported by the Kremlin, which, under the guise of various support, sought to establish control over the Belarusian regime. In February 2022, Moscow used the territory of Belarus to invade Ukraine, greatly questioning the sovereignty of the neighboring country.

Mass protests in Belarus against the gross falsification of the presidential elections (VIII 2020) demonstrated that the Belarusian society rejects the authoritarian regime, its domestic and foreign policy. The regime, in its actions to get out of the deep crisis, placed the main emphasis on brutal repression against dissent. This makes the future of the Belarusian state poorly predictable, makes it dependent on many internal and external circumstances.

FINANSOWANIE

Статья подготовлена в рамках стипендии NAWA (Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej, umowa nr BPN/SZN/2021/1/00025/U/00001) на кафедре восточных исследований Вроцлавского университета.

Punktem wyjścia artykułu są rozważania teoretyczne nad zakresem znaczenia pojęcia bezpieczeństwo energetyczne, transformacja energetyczna i sektor elektroenergetyczny. Autorzy opisują główne cele polityki klimatyczno-energetycznej Unii Europejskiej, jako główny czynnik wpływający na politykę energetyczną Polski. Artykuł definiuje także cele horyzontalne transformacji energetycznej opisane w dokumencie strategicznym Polityka energetyczna Polski do roku 2040.

Energy security and the transformation of the power sector in Poland (on the example of selected sub-sectors)

The article contains theoretical considerations on the scope of meaning of the notion of energy security, energy transformation and the power sector. The author describes the main goals of the European Union’s climate and energy policy as the main factor influencing Poland’s energy policy. The article also defines the horizontal goals of the energy transformation described in the strategic document Poland’s Energy Policy until 2040.