Unia Europejska w obliczu wyzwań praworządności
Wybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 13.12.2024
Rocznik Administracji Publicznej, 2024, 2024 (10), s. 299-310
https://doi.org/10.4467/24497800RAP.24.018.20236Autorzy
Unia Europejska w obliczu wyzwań praworządności
Praworządność (ang. rule of law) to wartość, która stanowi fundament Unii Europejskiej, co wynika wprost z konstytuujących ją traktatów. Jak należy zatem rozumieć to pojęcie i czy rzeczywiście można mówić o wspólnej dla wszystkich państw członkowskich „praworządności”? Czy da się stworzyć definicję „rządów prawa” akceptowalną z perspektywy zarówno Unii Europejskiej, jak i tradycji konstytucyjnych wybranych państw członkowskich? Pomocna w tym zakresie była analiza literatury, aktów prawnych zarówno krajowych, jak i międzynarodowych, a także wykorzystanie metody dogmatyczno-prawnej, prawnoporównawczej oraz obserwacja trwającego od kilku lat problemu z istotą zasady praworządności w Polsce i w innych państwach Unii Europejskiej.
Bingham T., The Rule of Law, 2011.
Bogdanowicz P., Pojęcie, treść i ochrona praworządności w prawie Unii Europejskiej, w: Wniosek Komisji Europejskiej w sprawie wszczęcia w stosunku do Polski procedury z art. 7 TUE. Ramy prawno-polityczne, red. J. Barcz, A. Zawidzka-Łojek, Warszawa 2018.
Bröstl A., Čl. 1, w: Komentár k Ústave Slovenskej republiky, red. M. Čič, Eurokódex 2012.
Dziadzio A., Koncepcja państwa prawa w XIX w. Idea i rzeczywistość, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2005, nr 1, t. 57.
Fleiner T., Basta Fleiner L.R., Constitutional Democracy in a Multicultural and Globalised World, Berlin–Heidelberg 2009.
Heuschling L., Etat de droit – Rechtsstaat – Rule of Law, Dalloz, Paris 2002.
Hillion Ch., Overseeing the Rule of Law in the EU: Legal Mandate and Means, „European Policy Analysis” 2016, nr 1.
Hillion Ch., Safeguarding EU Values in the Member States – Is Something Finally Happening?, „Common Market Law Review” 2015, nr 52.
Kelsen H., Allgemeine Staatslehre, Berlin, 1925, Nachdruck, Wien 1995.
Kida O., Państwo prawne jako zasada w porządku ustrojowy Unii Europejskiej, https://cbpe.pl/2023/03/20/panstwo-prawne-jako- zasada-w-porzadku-ustrojowym-unii-europejskiej/ (dostęp: 1.11.2024).
Marcisz P., Taborowski M., Nowe ramy Unii Europejskiej na rzecz umocnienia praworządności. Krytyczna analiza analizy krytycznej, ,,Państwo i Prawo” 2017, nr 12.
Mik C., Opinia na temat komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Umocnienie praworządności w Unii. Plan działania (COM(2019) 343 final), „Zeszyty Prawnicze BAS” 2019, nr 4.
Mikołajewicz J., Smolak M., Zasada demokratycznego państwa prawnego w aksjologii Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w: Zasada demokratycznego państwa prawnego w Konstytucji RP, red. S. Wronkowska, Warszawa 2006.
Morawski L., „O tożsamości konstytucyjnej Polaków”, „Prawo i Więź” 2012, nr 1.
Nowacki J., Rządy prawa. Dwa problemy, Katowice 1995.
Pech L., The Rule of Law as a Well-Established and Well-Defined Principle of EU Law, „Hague Journal on the Rule of Law” 2022, nr 14.
Peretiatkowicz A., Teoria prawa i państwa H. Kelsena, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1937, nr 4.
Serzhanova V., Krzysztofik E., Zasada państwa prawa w polskim systemie prawnym oraz konsekwencje jej naruszenia w prawie Unii Europejskiej, w: Dookoła Wojtek… Księga pamiątkowa poświęcona Doktorowi Arturowi Wojciechowi Preisnerowi, red. R. Balicki, M. Jabłoński, Wrocław 2018.
Sikora A., Ochrona środowiska naturalnego jako element składowy koncepcji „rdzenia konstytucyjności” Unii Europejskiej, „Przegląd Konstytucyjny” 2021, nr 3.
Skrzydło W., art. 2, w: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. siódme, Warszawa 2013.
Sobczak J., Zasada demokratycznego państwa prawnego, w: Polskie prawo konstytucyjne, red. W. Skrzydło, Lublin 2006.
Sokolewicz W., Zubik M., w: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, Warszawa 2016.
Tuleja P., art. 2, w: Konstytucja RP, t. 1: Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, wyd. pierwsze, Warszawa 2016, dostęp w systemie Legalis, nb. 2.
Tuleja P., art. 2, w: Konstytucja RP, t. 1: Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, wyd. pierwsze, Warszawa 2016, nb. 7.
Tuleja P., w: Konstytucja RP, t. 1: Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, wyd. pierwsze, Warszawa 2016, art. 2.
Woźniak M., Zastosowanie prawa unijnego do naruszeń praworządności przez państwo członkowskie, „Zeszyt Naukowy Wyższej Szkoły Zarządzania i Bankowości w Krakowie” 2018, nr 48.
Komisja Europejska, Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady. Nowe ramy UE na rzecz umocnienia praworządności(20110, COM(2014)158 wersja ostateczna, Bruksela.
Konstytucja Hiszpanii z 27 grudnia 1978 znowelizowana 27 sierpnia 1992, tłum. T. Mołdawa, Warszawa 2008.
Konstytucja Niemiec, tłum. B. Banaszak, A. Malicka, Warszawa 2008.
Konstytucja Republiki Chorwacji z 22 grudnia 1990 r., tłum. T. Wójcik, M. Petryńska, Warszawa 2007.
Konstytucja Republiki Czeskiej z 16 grudnia 1992 r., tłum. M. Kruk, Warszawa 2000.
Konstytucja Republiki Litewskiej, tłum. H. Wisner, Warszawa 2006.
Konstytucja Republiki Portugalskiej z dnia 2 kwietnia 1976 r., tłum. A. Wojtyczek-Bonnand, Warszawa 2000.
Konstytucja Republiki Słowackiej z 1 września 1992 r., tłum. K. Skotnicki, Warszawa 2003.
Konstytucja Republiki Słowenii, tłum. P. Winczorek, Warszawa 2009.
Konstytucja Rumunii z 21 listopada 1991 r., tłum. A. Cosma, Warszawa 1996.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483).
Wyrok TK z dnia 31 stycznia 2005 r., P 9/04, OTK-A 2005, nr 1, poz. 9.
Wyrok TK z dnia 14 lipca 2021 r., P 7/20, OTK-A 2021, poz. 49.
Wyrok TK z dnia 4 stycznia 1999 r., K 18/99, OTK 2000, nr 1, poz. 1.
Informacje: Rocznik Administracji Publicznej, 2024, 2024 (10), s. 299-310
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Polska
Uniwersytet Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie
Polska
Szkoła Doktorska KUL ,
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Polska
Publikacja: 13.12.2024
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
Polski