Kultura muzyki popularnej stanowi w obrębie krajowej humanistyki ciągle rozległą przestrzeń oczekującą pogłębionych transdycyplinarnych badań. W planowanym numerze „Przeglądu Kulturoznawczego” proponujemy szczególny namysł nad możliwościami przekraczania granic w odniesieniu m.in. do strategii twórczych i wizerunkowych konkretnych artystek/ów, dźwięków czy fizycznych ram nośników muzycznych. Odwołując się do ustaleń teoretyczno-metodologicznych badaczy/ek z zakresu cultural studies, szczególnie zaś popular music studies, traktujemy kategorie – brikolażu (C. Lévi-Strauss) w kulturze muzycznej (D. Weinstein), transgresji (M. Foucault, J. Kozielecki, M. Janion, T. Paleczny i in.), także w muzyce ekstremalnej (K. Kahn-Harris, K. Spracklen) czy inwersji, rozumianej jako odwrócenie pewnych zastanych porządków i paradygmatów w przestrzeni (pop)kultury muzycznej – jako punkty wyjścia i tropy badawcze. Pojęcie transgresji może okazać się pomocne przy interpretacji rozmaitych form, idiomów, stylów i gatunków muzyki popularnej, związane jest ono z szeregiem opozycji, takich jak: sacrum-profanum, dobro-zło, norma-patologia, rozsądek-szaleństwo, centrum-peryferie itp. (Ch. Jenks). Kulturowe badania nad muzyką popularną ujmowaną multi- i transgatunkowo oscylują pomiędzy tymi kategoriami. Inspirującymi zjawiskami, które warto poddać akademickiej refleksji są również przepływy stylistyk, estetyk i konwencji w obrębie kultury muzycznej, a także zapożyczenia, remiksy i gry transtekstualne widoczne w jej obszarze.

W planowanym tomie szczególnie interesować nas będą ujęcia kulturoznawcze, medioznawcze, antropologiczne, muzykologiczne i literaturoznawcze, zarówno diachroniczne, synchroniczne, jak i porównawcze, zogniskowane wokół (ko)relacji muzyki popularnej z literaturą i mediami, a także odczytania lokowane w perspektywie muzyki jako performansu (N. Cook), technologii muzyki (B. Hogg), socjologii codzienności (S. Frith) czy multimodalności dyskursów muzycznych (D. Machin, S. McKerrell, L. Way). Zapraszamy również do refleksji nad praktykami związanymi z recepcją muzyki popularnej oraz zmianami przemysłu muzycznego rozpatrywanymi m.in. w kontekście transformacji pejzażu technologicznego i wpływu pandemii COVID-19.

Pragniemy w ten sposób poszerzyć obszary ciągle rozwijającego się w Polsce muzykoznawstwa. W związku z przewodnim tematem numeru proponujemy podjęcie rozważań nad następującymi ramowymi zagadnieniami:

• wymiary transgresji w kulturze muzyki popularnej,
• strategie przekraczania fizycznych granic nośników muzycznych,
• transgresyjne i subwersywne gry artystyczne,
• przepływy, zapożyczenia, remiksy w kulturze muzycznej,
• słowno-muzyczne manifesty; narracje interwencyjne; protest songi,
• hybrydyczne gatunki transgresywne w muzyce popularnej,
• muzyczno-tekstowe inwersje artystyczne,
• odwrócenia i przekroczenia paradygmatów w badaniach kultury muzycznej,
• nowe propozycje metodologiczne w między- i transnarodowych studiach nad muzyką popularną,
• charakterystyka rynku fonograficznego w Polsce i na świecie w optyce diachronicznej, synchronicznej i komparatystycznej,
• współczesne praktyki odbiorcze,
• uwarunkowania produkcji i dystrybucji muzyki popularnej,
• koncepcje popularności muzyki w różnych ujęciach geokulturowych,
• tematy tabu w narracjach muzyki popularnej,
• artystyczne brikolaże w kulturze muzycznej,
• projekty inter- i transmedialne artystek/ów muzycznych,
• motywy i głosy nieobecne/przemilczane w medialnych dyskursach muzyki popularnej,
• wpływ pandemii oraz pandemicznych restrykcji na kształt przemysłu muzycznego,
• wpływ pejzażu technologicznego na przemiany kultury muzycznej.

Redaktorzy prowadzący:

dr hab., prof. UMK Paweł Tański (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)

dr Jakub Kosek (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie)

Propozycje artykułów należy przesyłać do 30.04.2023 r. na adres mailowy redakcji czasopisma. Informacje dotyczące wymagań edytorskich znajdują się na stronie: "Dla Autorów".

Bibliografia (wybór):

Empirical Musicology. Aims, Methods, Prospects, red. E. Clarke, N. Cook, Oxford, New York 2004.

Frith S., Sceniczne rytuały. O wartości muzyki popularnej, przeł. M. Król, Kraków 2011.

Holt F., Genre in Popular Music, Chicago 2007.

Jenks Ch., Transgression, London, New York 2003.

Kahn-Harris K., Extreme Metal. Music and Culture on the Edge, Oxford 2007.

Kozielecki J., Transgresja i kultura, Warszawa 1997.

Machin D., Analysing Popular Music: Image, Sound, Text, London 2010.

Moore A.F., Song Means: Analysing and Interpreting Recorded Popular Song, Burlington 2012.

Odmieńcy, red. M. Janion, Z. Majchrowski, Gdańsk 1982.

Popular Music Matters. Essays in Honour of Simon Frith, red. L. Marshall, D. Laing, Farnham, Burlington 2014.

Shuker R., Understanding Popular Music Culture, London, New York 2016.

The Cultural Study of Music. A Critical Introduction, red. M. Clayton, T. Herbert, R. Middleton, New York 2012.

Transgresja w kulturze, red. T. Paleczny, J. Talewicz-Kwiatkowska, Kraków 2014.

Weinstein D., Heavy Metal: The Music and Its Culture, New York 2000.